Негiзгi қуат көзi түгелдей дерлiк бет жақ болатын процестерiнде және атмосферада, күн радиациясының түрiнде жасайтын қуатты болып көрiнедi.
Күн 695 300 км радиуспен газды шар болады, температурасымен жердiң температура 6000 шақты күннiң iшi 40 миллион 0С жетуге сәуле шығарушы бет радиустары 109 есе артық.
Жер центрлердiң арақашықтық және орташа 1, 496*108 шақырымға күн бiрдей.
Жер және атмосфера 1, 3*1024 калориялар жылда саябан ал жылу. Осындай мөлшермен 35 моларды жуандықтың жер жасайтын қуаттың точникию АЖ бәрi 0 С
Втерi салыстыруында күн радиациясымен жер бет жағына қалған жамылатын мұзын қабат торталар едi болмашы аз жылу жетер едi. Осылай, жұлдыздарды қуат күн энергиясының бөлiгi миллионды құрайды; ғарыштық сәуле шығару — екi миллиардыншы үлестер. Бет жағы оны жерiн тереңдiк жасайтын iшкi жылу күн энергиясының бөлiгi құрайды.
2.6 Күн жылумен жабдықтауын систем жiктеу
Күн энергиясы ең анық қолдану аясы — ауаның жылытуы және су. Ауа райымен ным суықпен ауданда тұрғын ғимараттарды жылыту керек және ыстық сумен жабдықтау. Өнеркәсiпте да ыссы судың үлкен саны талап етедi. Мысалы, төмен температурға дейiн сұйықтықтарын жылытуға Австралияда 100 тұтынылатын қуат 20% дерлiк шығын шығарады. Кейбiр елдерде осыған байланысты, Австралияда, Израиль, АҚШ, Жапония әсiресе, күн жылытқыш системдерiн өндiрiстi белсене далиюды.
Кең қолдану ел бұл ғимараттар мен құрылымдарды жылыту үшiн пайдаланылатын жылумен жабдықтау күн жүйелердi тапты.
Қуаттың тұтынуын сұлбаның таңдауы, iстеп шығарылатын күн коллектор, күн энергиясының пайдалануының орман сияқтылығы экономикалық ценi бағынышты болады. Жылутасығыштардың әр түрлi руын қолданумен жылумен жабдықтауы үшiн күн энергиясының пайдалануы АЖ маңызды схема маңыздылау сан стно Изве. Күн жылумен жабдықтауын системi сұлба сурет әкелiнген.
Сурет. Күн жылумен жабдықтауын систем жiктеу
Ыстық сумен жабдықтаудың жүйесiн технологиялық тағайындау бойымен жылытудың жүйесiнде бөлiнген мүмкiн нағыз сәтке кең қолдануды табатын жүйе таныстырылған сұлбаға сәйкес, және рованные комбини. Тақырыптың технологиялық тағайындау гелио таңдау климаттық ерекшелiктерден негiзiнде бағынышты болады және жүйенiң қондыруын орынның географиялық орналастырылуы.
Бұл жүйелердi жылутасығыштың түрi бойымен сұйықтыққа бөлуге болады және сипаттама әуе, сипаттама және сұлбасы төмен қаралады.
Да қуатты қосымша қайнар көздiң систем, бар болуы схемалық шешiм күн жылумен жабдықтауын систем таңдауда ескерiлуi керек.
Жылумен жабдықтау күн жүйе мүмкiн да енжарға бөлiнсiн және белсендi. Сипаттама және жылумен жабдықтауын ногосы солнечi мұндай системдерiн негiзгi анықтайтын қасиеттерi кестеде 6.1 әкелiнген.
Ең оңай және арзан жиын үшiн қосымша оборудо вания талап етпеген енжар жүйелердi болып көрiнедi, және күн энергиясының үлестiруi. Әрекет ету қағидаты
Таблица 6.1 Сипаттама белсендi және енжар энергетикалық жүйелер
Гелиоздания түр Энергия жабдықтауды күн жүйенiң түрi Сипаттама орналастыру және техникалық шаралар Күн энергия жабдықтауын ұйымның тәсiлдерi
Әлсіз жүйелер
(1 арнаулы құрылғыларсыз) дәстүрлi құрылымды ғимарат Жоғарғы жарықты фон ри күн терезелерi, әдемілеулер Оңтүстiк фасадқа негiзгi жайларын бағыт; кең керiлген орын Орналастыру шаралары. Жылу — оқшаулау. үлкен ауданды терм массивiнiң шынылауы. Вспомо — жүйе тическая энерге гательная. Табиғи ауа конвекция.
Басқа түрге өзгертiлген құрастырымдық элементтермен ғимарат. Қабырға — жинағыш
(шоғырлағыш ) Минимум солтүстiк фасадтары, ғимараттың жағына қосалқы жайларын орналастыру Орналастыру шаралары. Жылу — оқшаулау. Шомбал қоршаулар. Терм массивi. Қосалқы энергетикалық жүйе. Табиғи ауа конвекция
Белсенді жүйелер
Құрылым олардың арнаулы құрылғыларымен ғимарат Шоғырлағыш (су және ауа) жазық жинағыштар Көлемнiң ықшамдылығы; жинағыштардың крыши оңтүстiк құламасындағы орналастыру арнаулы шоғырлағыш ыстық: сыйымдылығы сумен жылытуда; қиыршықтаспен сыйымдылығы ауамен жылытуда
Бөлек тұратын құрылғылармен ғимарат Жазық жинағыштар, концентраторлар, шоғырлағыштар Көлемнiң ықшамдылығы. Күн жылыту пайдалануға қатысты шек қойылмай-ақ үй кәдiмгi түрiндегi Қайнатқыштар, арнаулы жүйенi бар болу тарату ыстық. Жанында механикалық тарату ыстық
Күн энергиясының өзгертуi үшiн жылулық ными Стеклянмен (гелиоприемники ) құрылым қолданады немесе АЖ парникте өскен әсердi оқиғаны пайдаланатын пластиктен жасалған бет жақтарымен, яғни шынының қасиетi жылулық инфрақызыл сәуле шығару, шыны ТЖ шыпталалатын температурасынан бұл деп көлемнiң iшi жоғарылата бөгеу. Дегенмен қолдану ғана белсендi немесе енжар системдер әрқашан емес орынды. Тепло жоғалтуларды кiшiрейту мақсатында және озық сапалар енжар есептейтiн систем интег пайдалану ғимараттың энергетикалық қажеттiлiктерiн төмендету орынды және белсендi системдер.
Енжар жүйелерде құрылыс элементтерiн тiкелей жылыту есебiнен пайдалан жылу, күн радиациястың түзуi пающегоның күзет орнына, техникалық құралдарды қолдану. Тақырыптың енжар жылытқыш систары жинақтауға есептелiнген ғимараттардың шомбал құрылымдарында күн жылуы — оңтүстiкте аударылған терезеден түседі. Енжар күн жүйенi негiзде бұл реттегi қуаттың үнемдеуi.
Күндік пассивті жылытудың практикада көбінен тарағаны : тікелей күндік ысыту,шыныланылған массивті жар әдісі, күндік аумақтың қосылу әдісі.
Күн энергиясын қолданатын активті жүйені, энергоактивті немесе гелиоконструкциялы дейді. Оларды ғимараттардың сыртқы қоршауларымен байланыстырады. Активті күн жүйесінде жылу тасымалдағыш насос арқылы тартылады.
Күн коллекторы, құрамына жылу элементі мен жылу тасымалдағыш кіретіні үздіксіз күн сәулесін қабылдаумен , сонымен қатар жылу энергиясын тұтынушылар мен аккумуляторға жібереді.
Гелиоэнергетикалық ғимарат архитектурасы гелиотехникалық идеяларды ұсынады. Оған конструктивті элементтер мен пішін құрастырушы үлкен тұрғын жай құрылымы кіреді.
Спецефика орналасу мен гелиотехникалық конструкцияның сұлбалануымен анықталады.
Азаматтық ғимараттардың энергиямен қамту үшін күн сәулесін қолдануы оның сұлбасы мен сыртқы құрылымының (гелиоархитектурасының) өзгеруіне акеліп соқтырады. Оның соңы психологиялық және әлеуметтік өзгерістерге, қалыпты жер ресурстарына байланысы, соларды қажетті деңгейде пайдаланып қоршаған ортаны қорғау деңгейіне де асерін тигізеді.
Сурет Күн энергиясын тіке қабылдайтын үй:
1- Күннен қорғау конструкциясы; 2- ауа коллекторы; 3- қара металл қаңылтыр; 4- тастар; 5- ауаны қайтару; 6- ауа ағынын реттеу; 7- таза ауа; 8- жылы ауа
6.4 сурет. Жылумен қамтитын активті гелиожүйелі үй:
1- күн коллекторы;
2- жылу аккумуляторы;
3- суды жылытушы жылу алмастырғыш;
4- бак- ыстық суға арналған аккумулятор;
5- ауа жылытқыш жылу алмастырғыш;
6- артық жылуды шығаратын жылу алмастырғыш;
7- үлкейтілген бак;
8- суды ысытатын жылу алмастырғыш;
Энерго активті гелиоғимараттарға қойылатын негізгі талаптарға қоршаған ортаның есептеу факторы жатады. Ол ғимаараттың сыртқы құрылымына әсер етеді.
Жылулық сипаттамасы тек қана аккумуляторғыш сипаттамасы мен ғана емес оған қосы сыртқы қоршауымен және ғимараттың структуралы көлемімен де сипатталады.
Пассивті жүйелердің кейбір артықшылықтарына қарамастан , күн энергиясын қолдану активті жүйемен , яғни күн энергиясын арнайы жинағыш, сақтағыш және реттегіш құрылғылармен ерекшеленеді.
Жылумен жабдықтағыш активті күн жүйесі былай бөлінеді:
• берілгенімен- ыстық сумен қамту, жылыту және аралас;
• жұмыс жасау уақытымен- мауысымдық және жыл сайынғы;
• контур санымен- бір, екі және көпконтурлы;
• қайталағыш контурдың түрі мен санында.
Күн жылумен қамты жүйесінің ішінде көбі сұйық немесе ауалық болып келеді.
Барлық дерлік күн жылумен қамту жүйесі жазық күн коллекторын қолданады: жылу аккумуляторы, 1 қыстың күнінде ғимаратты жылытуға жетерлік сиымдылық, қайталанатын энергия көзі, мысалы, қарапайым отынды пайдаланатын котел.
Принципиальды сулы сұлба (а) және ауалы (б) күн активті жүйесі жылытуы 6.5. суретте көрсетілген.
Аккумулятор- күн жылуымен қамту жүйесінің маңызды компоненті, себебі ең басты күн радиациясының ерекшелігі периодты түсуімен жылуды пайдалану жүктемесінің макисмалдарының сәйкес келмеуі. Аккумуляторлар ереже бойынша, жылу сиямдылықтағы жұмыс затының ( су немесе ауа) есебінен істейді. Олар қарапайым, сенімді және салыстырмалы арзан. Су аккумуляторы жылу изоляциялы қабаты бар болат цилиндрлі резервуардан тұрады. Ауалы аккумуляторларда ұсақ тастар немесе басқа да толтырғыштарды себу үшін қолданады.
Сулы (а) және ауалы (б) күнмен жылыту активті жүйесінің принципиальды сұлбасы:
1- күн энергиясының коллекторы;
2- жылу аккумуляторы;
3- қосымша энергия көзі;
4- насос ( желдеткіш);
5- реттегіш клапан;
6- ысытылған жылу тасымалдағыш;
7- салқындатылған жылу тасымалдағышты қайтару;
Қайталанатын жылу көзінің тағайындалуы- күн радиациясының аздығынан немесе болмауы кезінде объектті жылумен толықтай қамту. Бастаманы немесе энергия көзін таңдау жергілікті жердің шарттарына байланысты: шектелген отынмен су ысыту котелы, экономикалық тиімділік жағынан күн энергиясы есебінен ыссы сумен қамту жүктемесін 80% дейін жабу ,сондықтан күн энергиясының коллекторымен қатар қолданылу керек сонымен қатар қосымша энергия көзі болып табылады. 6.6. суретте ДИЭ дейін бірнеше сұлбаны көрсетеді.
1) бак-аккумулятор;
2) бак – аккумуляторының шығысынан ыссы су линиясына;
3) қосымша линиядан салқын линияға қарай.
ДИЭ –ді екінші сұлба бойынша жалғау барынша тиімді.
Жылу тасымалдағыш ретінде сұйық жүйелерде сұйықтық ( су немесе антифриз) қолданады, ал аккумуляциялы орта үшін- суды қолданады. Құламалы күн радиацисын жылу энергиясына түрлендіру жазық күн коллекторларымен жүзеге асады.
Бұл энергия бак- аккумуляторында жиналады, жылу сиымдылық сұйығының есебінен және жылыту мен ыссы сумен қамту жүктемесі қажет болғанда қолданылады.
Сурет 6.6. Күн жылумен қамту жүйесінде қайталанатын энергия көзінің қосылу сұлбасы.
а) бак- аккумулятор;
б) бак- аккумуляторы шығысынан ыссы суға қарай;
в) салқын су линиясына.
Аккумулятордан жылуды ғимаратқа жіберу үшін сулы-ауалы немесе сулы-сулы жылу алмастырғыш қолданылады, ал аккумулятордан үйдің ыстық сумен қамту жүйесі үшін- қосымша сулы-сулы жылу алмастырғыш қолданылады. Ыстық сумен қамту жүйесі алдын ала жылытатын бакпен қамтылған, яғни онда су күн жылуымен жылытылады да, кейін қарапайым су ысытқыштарға жіберіледі. Қайталанатын энергия көзі ретінде қарапайым котел қолданылады, ол аккумулятор-багында артық энергия біткенде іске қосылады.
Күн жылумен қамту жүйесінің комплектісінде реттегіштер, сақтандырғыш клапандар, насостар мен трубопроводтар болады. 6.7. кестеде күн жылумен қамту жүйесінде сұйықтықтың қажеттілігін көрсетеді.
6.7. суретте күн жылумен қамту жүйесінің сұйықтықтық сұлбасы көрсетілген.
6.7. Сурет.Күн жылумен қамту сұйықтық жүйесінің сұлбасы:
1) Күн радиациясы;
2) сақтандырғыш клапан;
3) Ыссы су багы;
4) Қосымша энергия көзі;
5) Ғимарат;
6) Салқын су берілуі;
7) Алдын ала ысыту багы;
8) Аккумулятор-багы.
Ауалы жүйеде жылу тасымалдағыш ретінде ауа пайдаланылады. 6.8. суретте күн жылумен қамту жүйесінің ауалық сұлбасы көрсетілген.
6.8 Сурет. Күн жылумен қамту ауалық жүйесінің сұлбасы:
1) Коллектор;
2) Жылк алмастырғыш;
3) Ғимаратқа жылы ауа ағыны;
4) Қосымша энергия көзі;
5) Жапқыш;
6) Желдеткіш;
7) Галечті аккумулятор;
8) Рециркуляциялы ауа жіберу;
9) Су жылытқыш;
10) Алдын-ала су ысыту багы.
Ауа жайма-шуақ қайраттың тайқы коллекторында қызады және я бөлмеге, я галечка аккумуляторға әпереді. Энергия ара қыртысты насадка аккумуляцияланады, нешінші циркуляциялық ыстық ауамен қызады. Түн немесе түнеріңкі ауа райыға, қашан күндік радиацияның кірісі жылының жүгінің қамсыздандыруы үшін жетімсіз, ауа ара аккумулятор және кейін ысыт- малтаны арқйын тәрбиелейді. Жылулық қорының аккумуляторда қосымша ауасымен қазанда жылынады. Қызған су үшін қажетті тұрмыстық затарға энергия, сияқты және сұйықтықтың жүйелер, коллекторда ыстық- ауаның және су арасында алдын ала жылуалмастырғыш күбісі жолымен айырбастың тақырға отырғызады. Қажет болған жағдайда сол су қосымша әдеттегі сужылытқышпен жылынады.
Ша жұмыстың ұстанымының жайма-шуақ сужылытқыштың қондырғыларының екі үлгіге деген бөлу болады:
а)\u0009қондырғылар жылутасмалдағыш табиғи циркуляциясімен;
б)\u0009қондырғылар бағытталған циркуляциямен жылутасмалдағыш.
Сужылытқыштар табиғи циркуляциямен жылутасмалдағыш. Термосифондық үлгінің күн сужылытқыш қондырғысының жұмысының ұстанымы табиғимен циркуляциясы жылутасығыштың нобаймен көркемдейді, көрсетілген сур. 6.9. Қондырғы күндік энергияның коллекторын, ыстық судың күбіні-аккумуляторын, көтерінкі құбырды және түсіргіш құбырды асырайды. Бака-аккумулятор төменгі бөлігіне суық су тақырға отырғызады, қарамастан және ол бастың ыстық су тұтынушыларға деген апарылады. Аталған элементтер табиғи циркуляции судың ноба Ауа күнэнергиясының тайқы коллекторында қызады және немесе бөлмеге, я болмаса галечка аккумуляторға әпереді. Энергия ара қыртысты аккумуляцияланады, нешінші циркуляциялық ыстық ауамен қызады. Түн немесе түнеріңкі ауа райы, қашан күндік радиацияның кірісі жылының жүгінің қамсыздандыруы үшін жетімсіз, ауа ара аккумулятор. Өркешті құбырға ыстық су КСЭ күбісінен-аккумуляторға түседі, ал төменгі құбырға күбіден коллекторға суық су қызба үшін арқасында жұтып қойып жайма-шуақ энергияға түседі.
Ауа күн энергиясының тайқы коллекторында қызады және я бөлмеге, я галечка аккумуляторға әпереді. Энергия ара қыртысты насадка аккумуляцияланады, циркуляциялық ыстық ауамен қызады. Түн немесе түнеріңкі ауа райы, күндік радиацияның кірісі жылының жүгінің қамсыздандыруы үшін жетімсіз, ауа аккумулятор. Ша өркешті құбырға ыстық су КСЭ күбісінен-аккумуляторға деген түседі, ал ша төменгі құбырға күбіден коллекторға суық су қызба үшін арқасында жұтып қойып жайма-шуақ энергияға түседі.
Жылулық қорының аккумуляторда қосымша ауасымен қазанда жылынады. Қызған су үшін қажетті тұрмыстық зарларға энергия, сияқты және сұйықтықтың жүйелер, коллекторда ыстық- ауаның және сумен арасында алдын ала жылуалмастырғыш күбісі жолымен айырбастың тақырға отырғызады. Қажет болған жағдайда сол су қосымша әдеттегі сужылытқышпен жылынады.
6.9. сурет гелижылумен қамту бірконтурлы жүйесі табиғи циркуляциямен:
1 — жайма-шуақ коллектор;
2 — ыстық судың шарбағының күбі-аккумуляторы;
3 — ыстық судың шарбағы;
4 — беріс суық сулар.
Айқын, не судың қызуының неғұрлым айырымы, соғұрлым қысымның неғұрлым айырымы және жіті судың қозғалысының. Тәрізді ықпал Н. белгісінің аумақтауынан бас тартады.
Термосифонды үлгінің сужылытқыштың қондырғысының күндік тиімді жұмысының непременным шартымен жылының оқшауы барлық ысыт- поверхностей болып табылады. Күбінің жылының оқшауының қалыңдығы 50- 75 мм при минералдық мақтаның немесе басқа материалдың игерушілігінде жылуөткізгіштіктің еселігімен болуға керекке
1, 04-0,045 м3 вт/, ал үшін құбырлар үшін от 25 өркешті құбырдың точ-ка қосуының до 50 мм дейін к баку-аккумулято-ру болуға керекке арада баста күбі бас расстоя-нии емес кемірек күбінің 2/3 биіктігінің от оның түбінен, ал келтеқұбыр үшін суық судың қоректенуі үшін к күбінің төменгі бөлік деген қосу тиіс. Қажет болған жағдайда электрқыздырғыштің игерушілігінің судың ысуы үшінбак-аккумуляторы ол қажетке көлденең орналастырады. Белгіленген шарттың сақтау температурасымен қамсызданады.
Күн энергияның қатысты коллекторының күбінің-аккумуляторының астам биік жағдайында ара термосифонного үлгінің су жылытқыш қондырғыларында маңызды мәні тек үшін жыл тасығыш циркуляциясінің қамсыздандыруы үшін в күндізгі уақыт бар, су циркуляция үшін алдын ара қарама-қарсы бағыт түн уақытында болады. Осы алдын ала үшін бак-акку-муляторға төменгі аймағы 300-600 мм деген болуға биік күн энергиясының қисық коллекторы болу керек.
Сужылытқыштар жылу тасымалдағыш белгіленген циркуляциясімен. Қондырғылар жылутасығыштың белгіленген циркуляциясімен кесек-кесек нысанның ыстық сумен қамтуын пайдаланылады. Оларда күн коллекторы КСЭ модульсының үлкен алабын қамтиды. Осы берілгеннен үлкен өндірімділік алады, бірақ конструкцияға едәуір күрделі.
Айырым өзгешелік — сораптың және бұлға- қақпақтың бары.
Соңғы жылдарды болды неғұрлым өндіріл- сораппен жұмыс істейтін бейтарап сужылытқыштардың, қарамастан және қарамастан, содан, электроэнергияны қолданады. Олар жай сындарлы қатынаста, сенімді қанаушылықта, қамдестікті сұрамайды, ал практикалық өзінің тиімділігінің күн қондырғыларға бағыттап циркуляциямен беріспейді. Одан жарты бейтарап су жылытқыш термосифонды үлгінің қондырғыларын табиғи циркуляциямен келеді.
6.10-6.11 суреттерде күн жылумен қамту кейбір жүйесінің мысалдары ұсынылды.
6.10. сурет гелиожылумен қамту бірконтурлы ақпа жүйесі:
1 — жайма-шуақ коллектор;
2 — күбі-аккумулятор;
3 — ыстық судың шарбағы;
4 — суық судың берісі
6.11 сурет. Гелио жылумен қамту ең жабайы екі контурлы жүйесі табиғи циркуляциямен:
1 — күн коллектор;
2 — жылуалмастырғыш;
3 — күбі-аккумулятор;
4 — ыстық судың шарбағы;
5 — суық судың берісі
Екіконтурлы термосифонды жүйенің міні — аласа жылының жас жылутасығыштың ско-ростью қозғалыстары шақырт- тиімділігінің.Оның көтермелеуі үшін принудительді циркуляцияні пайдаланады.
Күн жылыту белсенді жүйелерінде жылы коллектордан аккумуляторға және кейін бөлмеге жіберіледі.
Ара тәуелділік игерушіліктің маусымдығының бір немесе екі контурын нобайға(сурет. 6.12 қара) сужылытқыштар орындайды.
Жылы кездер үшін қолданыл- арада негізгі ша бірконтурлы нобайға орындаған водо-нагреватели, қашан бір және баяғы жылутасығыш арқылы из жайма-шуақ энер-гии коллекторының, күбінің-аккумулятордың және тұтынушының құрал- еди-ный нобайды циркулирует.
6.12 сурет. Нобай(а) және күн сужылытқыштың конструкциясы(б) табиғи циркуляциямен:
а) 1 — жайма-шуақ коллектор;
2 — ыстық судың күбі-аккумуляторы;
6) 1 — температура;
2 — ыстық су;
3 — ыстық судың күбісі;
4 -расширительный күбі;
5 — ыстық жылутасығыш;
6 — жылуалмастырғыш;
7 — суық судың атқылауы;
8 — қарама-қарсы құбыр;
9 — коллектор;
10 – электрқыздырғыш
Суық ахуалда, яғни жыл сайын қолдану, су ысыту қондырғының екі контурлы нобайлары қолданылады. Циркуляционды сорап және кең күбімен күн энергиясының және жылуалмастырғыштың коллекторынан деген құралатын бірінші нобайда, қатпайтын жылутасығыш қолданылады. Екі нобай және электр немесе газды котел об-разуют күбі-аккумулятор, жылуалмастырғыш. Суық су күбінің-аккумулятордың төменгі бөлігіне деген тақырға отырғызады, ал, ара теплообмен-нике ысытқан су в басты күбі түседі, ал оттуда арқылы автоматты араластырғыш қақпақ к тұтынушыға әпереді. Барлық жабдық іштен ғимараттың жайғастырылады, басқа күн энергиясының коллекторы. Газды немесе электр котел дейін сұра- мағынаның арқасында күн энергиясының алдын ала ысыту- ыстық судың қызуының шығарып салу үшін арнаулы. Олай болмағандық күн радиацияның немесе жетімсіз оның түсуінің ыстық сумен қамту барлық жылының жүгі энергияның осы бастауымен қамсызданады.
6.13 сурет. Күн сужылытқыштың қондырғысы мен бағытталғыш циркуляция:
1 — жайма-шуақ коллектор;
2 — күбі-аккумулятор;
3 — сорап;
4 — қақпақ; ХВ және ГВ — суық және ыстық су
6.14 сурет. Күн сужылытқыштың қондырғысының екі контурлы нобайы:
1 — жайма-шуақ коллектор;
2 — жылуалмастырғыш;
3 — ыстық судың аккумуляторы;
4 — дублер(газды котел);
5 — сорап;
6 — кең күбі;
7 — автоматты араластырғыш қақпақ;ХВ және ГВ — суық және ыстық су
Ыстық сумен қамту жүйесінің биік тиімділігінің табысы үшін аулақтау тиіс ыссы және суық сұйықтықтың қойыртпақтауының күбіде-аккумуляторда, онда қолдауға қажетке температуралық (стратификация) сұйықтыққа керек.
Ара сапа ыстық сумен қамту құрама күн-отынның қондырғысының біргелкі жүйелік шешім ұсыныстарының ұсыну болады ендігі:
1. Қамсыздандыруға қажетке жайма-шуақ қайраттың ықтимал санының максимальды қақпақылдауын, жетіспейтін қызуының ортаның деңгейінің коллекторда және эффективті коллектордың игерушілігімен.
2. Күн энегриясы алдын ала ысыту жылутасығыш үшін пайдаланылуға керек, энергияның қосымша көзі — жылутасығыштың шығарып салу үшін талап ететін қызу. Мынадай тіл табуда отынның ең көп үнемі арқылы ең жайма-шуақ қайраттың эффективті игерушілігіне қамсызданады.
1. Жылудың шоғырлағышында температураның әр түрлi деңгейлерiн құрал-жабдықтарды араластыру қарастырып шығуға керек. Дұрыс шешiм екi бактіде пайдалану болып табылады: бірінші жылутасығыштың төмен температурасы, ал екiншi –қосымша қуат көзінің әсерінен жоғары температура болуы.
Күн жылумен жабдықтауын системнiң схемалық шешiмдерiн өткiзiлген талдау және Қазақстан Республикасының аймақтарына арналған ыстық сумен жабдықтау, сыртқы ауаның орташа айлық температурларын үлестiру келесi жағдайды көрсеттi:
Маусымды гелиоқондырғылар үшiн (негiзiнде пайдалану жаз уақыты)бір контурлы сұлбалыр пайдалану керек.Осындай қондырғылар Қазақстан Республикасының барлық аймақтарында қолданыла алады. Мысалы, мұндай қондырулар отарлы мал шаруашылығы үшiн , бөлек тұратын объектiлердi ыссы судың жабдықтауы үшiн қолданылады.
Екi контурлы гелиоқондырғыларды Солтүстік және Шыгыс аймактарда жылбойы қолдануға арналған.
Жыл бойы пайдалану үшiн оңтүстiк және батыс аймақтарда қуаттың тиiстi жылу аккумулятормен бiр контурлы гелиосистемдерiн қолдануды жеткiлiктi болады.