ОБ ИСПОЛЬЗОВАНИИ СТРУКТУРНЫХ СХЕМ ПРИ ОБУЧЕНИИ
АЛГОРИТМИЗАЦИИ В БАЗОВОМ КУРСЕ ИНФОРМАТИКИ
Аннотация
Традиционно в школьной информатике при обучении алгоритмизации приводится три основных способа записи алгоритма: структурная схема, словесная запись и язык программирования. Однако в связи с недостатком времени структурные схемы построения алгоритмов используют далеко не все учителя. Учитывая когнитивные особенности человеческого восприятия, в статье обоснована целесообразность применения в обучении алгоритмизации именно их в качестве одного из наиболее наглядных способов представления алгоритмов. Знание основных алгоритмических конструкций и умение применять их при построении алгоритмов будет способствовать формированию умения «мыслить структурами», что является одной из основных целей обучения алгоритмизации в базовом курсе информатики. Показано, что использование визуальных сред построения алгоритмов для реализации структурной методики позволит усилить образовательные эффекты в процессе обучения алгоритмизации и будет способствовать повышению качества усвоения учебного материала.
Ключевые слова: алгоритмизация, структурные схемы, базовые конструкции алгоритма, визуальная среда построения алгоритмов.
Əдетте, мектепте информатика курсында алгоритмдеуді оқыту барысында алгоритмді жазудың үш негізгі тəсілі: құрылымдық схема, сөздік жазу жəне программалау тілі беріледі. Алайда, уақыттың жеткіліксіздігіне байланысты алгоритмдерді құрудың құрылымдық схемаларын барлық мұғалімдер қолдана бермейді. Адамның қабылдауының когнитивтік ерекшеліктерін ескере отырып, мақалада оқытуда алгоритмдеуді алгоритмдерді ұсынудың көрнекірек тəсілдерінің бірі ретінде қолданудың мақсаттылығы негізделген. Негізгі алгоритмдік құрылымдарды білу жəне оларды алгоритмдерді құруда қолдана білу «құрылымдармен ойлау» біліктілігін қалыптастыруға мүмкіндік берді. Бұл өз кезегінде информатиканың базалық курсында алгоритм деуді оқытудың ең негізгі мақсаттарының бірі болып табылады. Құрылымды əдістемені жүзеге асыру үшін алгоритмдерді құрудың визуальды орталарын қолдану алгоритмдеуді оқыту үдерісіндегі білім беру əсерлерін күшейтуге мүмкіндік беретіндігі жəне оқу материалын меңгеру сапасын арттыруға септігін тигізетіндігі көрсетілген.
Түйін сөздер: алгоритмдеу, құрылымдық схемалар, алгоритмнің негізгі құрылымдары, алгоритм құрудың визуальды ортасы.
Annotation
Traditionally, computer science school for teaching algorithm there are given three main ways: to write the algorithm: structural scheme, verbal writing and programming language. However, due to the lack of time, the structural scheme of constructing algorithms is used not by all teachers. Taking into consideration the cognitive characteristics of human perception, in the article is shown the usefulness of the training the algorithmic theme as one of the most obvious ways to represent algorithms. Knowledge of the basic algorithmic structures and the ability to apply them in constructing algorithms will foster the ability to “think in structures”, which is one of the main goals of algorithmic learning at the basic course of computer science . It is shown that the use of visual media construction of algorithms for the implementation of structural techniques will enhance the educational effects in learning algorithms and will improve the quality of learning.
Keywords: algorithmization, block diagrams, the basic structure of the algorithm, a visual medium build algorithms.
Одной из главных целей обучения информатике с момента ее становления было обозначено развитие алгоритмического (впоследствии установился термин «операционного») стиля мышления. Операционный стиль мышления представляется совокупностью навыков умственных действий, которые необходимы каждому современному образованному человеку, а именно: умение планировать структуру действий, умение организовать поиск информации, строить информационные модели, умение дисциплинировать и структурировать общение, а также умение инструментировать свою деятельность и выбирать оптимальное решение.
Безусловно, все эти умения, в том числе и особенно планирование структуры действий, являющееся одним из центральных умений операционного мышления, большей частью формируются под влиянием раздела «Алгоритмизация и программирование» курса информатики. Раздел этот является неотъемлемой частью практически всех курсов информатики, присутствует во всех существующих программах для каждой ступени обучения, так как понятие алгоритма, умение его разрабатывать и выполнять занимают одно из центральных мест при обработке информации и решении задач. Кроме развития алгоритмического мышления учащихся, изучение его в школьном курсе информатики имеет мировоззренческую и прагматическую цели, направленные соответственно на формирование научного мировоззрения учащихся, а также на развитие определенных практических умений и навыков, полезных в жизни, учебе и будущей их профессиональной деятельности.
Тем не менее актуальность изучения данного раздела с самого начала преподавания информатики в школе претерпела существенные изменения. В последние годы в силу ряда обстоятельств значимость его преподавания значительно снизилась, и как следствие, уменьшилось количество часов, отводимых на его изучение в базовом курсе информатики. Постепенно алгоритмизация заняла свою весьма скромную, но достаточно прочную нишу в данном курсе информатики среди многих других компонентов информатического знания. Процесс этот объективный и связан, прежде всего, с осознанием важности каждой содержательной линии информатики, а также со стремительным развитием информационных технологий, без освоения базовой части которых выпускник средней школы становится функционально неграмотным. Однако, несмотря на это, требования к уровню усвоения знаний и умений данного раздела программы по информатике нисколько не изменились, так как он остается основой фундаментальных знаний по предмету. Думается, что при соответствующей методике обучения, поставленные цели будут достигнуты и ученики смогут получить необходимый объем знаний по данной теме.
Информатика жəне білім беруді ақпараттандыру – Информатика и информатизация образования
Обучение основам алгоритмизации у многих учителей ассоциируется с обучением алгоритмическим языкам, будь то один из языков программирования или учебный алгоритмический язык. Однако такой подход не кажется оправданным. Средствами фиксированного алгоритмического языка трудно отразить процесс разработки алгоритма, процесс последовательной детализации его шагов. Особенности синтаксиса взятого языка, какие-то его частности могут восприниматься учащимися как универсальные, и, ставши привычными, они будут затруднять переход к использованию других языков. Более того, неумение сформулировать алгоритм делает вовсе ненужным язык как средство его реализации.
С другой стороны, известно, что целью обучения алгоритмизации является не обучение конкретному алгоритмическому языку, а формирование умения выделять содержание реального объекта алгоритма и его построение, которое приводит к решению определенной задачи и, в целом, способствует развитию мышления. Все это свидетельствует о необходимости изменения приоритетов в пользу преимущественного внимания к вопросам построения алгоритмов. Обучение алгоритмическому языку должно сопровождать обучение алгоритмизации, но не должно подменять его. Следует помнить и то, что алгоритмический язык, не важно – учебный это алгоритмический язык или один из языков программирования высокого уровня – это только один из многих возможных способов представления алгоритма. Хотя традиционно при обучении алгоритмизации говорится о существовании трех основных способов записи алгоритма, таких как структурная схема (блок-схема); словесная запись (последовательность пронумерованных строк на естественном языке, учебный алгоритмический язык или псевдокод) и язык программирования.
Между тем «общепризнано, что человеческий мозг в основном ориентирован на визуальное восприятие и люди получают информацию при рассматривании графических образов быстрее, чем при чтении текста» [1]. Следовательно, учитывая когнитивные особенности человеческого восприятия, можно заключить о целесообразности обучения алгоритмизации на основе использования графически-структурируемого представления алгоритмов. Обучение алгоритмизации на их основе предоставит возможность:
— наглядно отобразить базовые конструкции алгоритма;
— сосредоточить внимание учащихся на структуре алгоритма;
— анализировать логическую структуру алгоритма;
— осуществить быструю проверку разработанного алгоритма.
Однако в связи с недостатком времени структурную схему построения алгоритмов используют далеко не все учителя, поскольку она кажется избыточной при разработке программ и изучении технологии программирования, что, конечно же, связано с насыщением курса информатики технологической компонентой. С этим нельзя согласиться. Обучение алгоритмизации школьников должно быть нацелено, в первую очередь, на развитие мышления, формирование умения «мыслить структурами», чему, на наш взгляд, в большей степени способствует знание основных алгоритмических конструкций и умение применять их при построении алгоритмов.
Существует, как известно, лишь три базовые алгоритмические конструкции. Это – следование, ветвление (в полной и сокращенной формах) и повторение (с предусловием и постусловием). При обучении алгоритмизации следует добиваться понимания учащимися того, что все многообразие способов организации действий базируется на этих элементарных конструкциях и с их помощью можно построить алгоритмы любой степени сложности. Знание данных алгоритмических конструкций, умение составлять структурные схемы алгоритмов позволит учащимся значительно быстрее освоить основы алгоритмизации и создать реальные условия для дальнейшего изучения языка программирования.
Однако на данное время значительная часть учащихся испытывают затруднения, связанные с разработкой и анализом структурных схем (блок-схем). Связано это, в частности, с тем, что данный способ записи алгоритма, как было замечено выше, используется в обучении крайне редко. А порой сами учителя допускают неточности и некоторый произвольность в графических изображениях различных блоков и конструкций. Неправильное изображение этих конструкций ведет к непониманию школьниками структуры алгоритма, возникновению затруднений при его анализе и осуществлении его проверки. Рассмотрим, к примеру, две блок-схемы (рис.1):
выводы: «алгоритм решения данной задачи будет представлять собой два вложенных цикла: или – цикл с вложенным ветвлением, или – два последовательных цикла» и т.п. и уметь правильно эти структуры изображать. Стандартно изображенные блок-схемы более наглядны и помогают такому видению алгоритма.
Необходимо это учесть при обучении алгоритмизации. Акцентируя внимание учащихся на этом, следует предложить им образцы конструкций алгоритмов и задания,
На первый взгляд трудно понять, что на двух этих структурных схемах изображен один и тот же алгоритм. Из первой схемы a) четко видна его структура: цикл пока с вложенным ветвлением. Именно такое изображение позволит легко перевести блок-схему на необходимый язык программирования. Во второй схеме b) довольно сложно усмотреть эту же структуру, поэтому учащимся будет проблематично записать данный алгоритм на языке программирования.
Заметим, что блок-схема a) нарисована стандартно, в то время как вторая блок-схема b) – произвольно [2]. Как видно, стандартное изображение блок-схемы алгоритма позволяет обеспечить наглядность алгоритмической структуры, облегчить ее понимание.
Основным следствием освоения учениками структурной методики при построении алгоритмов должно стать формирование умения «мыслить структурами». Например, исходя из условия задачи, делать следующие предполагающие разработку структурных схем и их анализ [3]. Их выполнение может существенно упростить освоение учащимися основ алгоритмизации, способствовать более глубокому их пониманию и, главное, формированию у школьников умения «мыслить структурами».
Информатика жəне білім беруді ақпараттандыру – Информатика и информатизация образования
Алгоритмический язык, как еще одна форма описания алгоритма, ближе к языкам программирования, чем блок-схемы. Однако это еще не язык программирования. Поэтому строгого синтаксиса в алгоритмическом языке нет. Для структурирования текста алгоритма на учебном алгоритмическом языке используются строчные отступы. При этом соблюдается следующий принцип: все конструкции одного уровня вложенности записываются на одном вертикальном уровне; вложенные конструкции смещаются относительно внешней вправо. Соблюдение этих правил улучшает наглядность структуры алгоритма, но все равно не дает такой степени наглядности, как блок-схемы. Зато процесс построения блоксхем, возможно, происходит несколько медленнее в связи с тем, что большое количество времени тратится на построение геометрических фигур.
Однако вследствие развития современных информационных технологий, обладающих широкими дидактическими возможностями и потому значительно повышающими эффективность процесса обучения, ситуация несколько меняется. Сейчас появляется возможность использовать их и для построения блок-схем при обучении основам алгоритмизации.
До последнего времени реализация визуальной среды построения алгоритмов на компьютере была достаточно проблематичной вследствие ограниченных возможностей компьютерной техники. Но за несколько последних лет в информационной индустрии состоялись революционные изменения, которые привели к появлению таких понятий как мультимедиа, гипермедиа, графический интерфейс и объектное представление. Теперь для создания визуальной среды конструирования алгоритмов, не написания, а именно конструирования, нет никаких препятствий. К настоящему времени создано немало таких сред. Наиболее доступной является программа-конструктор построения блок-схем алгоритма, представленная на сайте единой коллекции цифровых образовательных ресурсов
[4].
Программа имеет удобный графический интерфейс, доступный и понятный для школь ников средней школы. Она не только облегчает построение блок-схемы алгоритма, но и обеспечивает его непосредственное выполнение и отображение на экране компьютера полученных результатов. Позволяет создавать алгоритмы любой степени сложности, которые включают ветвящиеся, циклические, а также иерархические структуры с многократными вложениями, и позволяет овладеть всеми основными навыками структурно-ориентированного программирования, которое отнюдь не теряет своей актуальности в связи с появлением объектно-ориентированного подхода. И все это благодаря следующим, реализованным в ней возможностям:
— построение и редактирование блок-схем алгоритма путем перетаскивания «мышкой» нужных объектов, в числе которых блоки «начало» и «конец» алгоритма, ввод и вывод данных, а также блоки, позволяющие организовать ветвление и повторение;
— загрузка и сохранение файла блок-схемы;
— определение типа переменных для используемых данных;
— возможность динамической трассировки алгоритма, которая позволяет наглядно следить за последовательностью выполнения блоков алгоритма с просмотром виртуального экрана;
— трансляция построенного алгоритма на язык программирования Pascal.
Применение ее в процессе обучения алгоритмизации на основе структурных схем, несомненно, должно усилить образовательные эффекты и повысить качество усвоения учебного материала.
Таким образом, на основе вышеизложенного можно заключить, что использование структурных схем, как одного из наиболее наглядных способов представления алгоритмов, при обучении алгоритмизации в базовом курсе информатики будет способствовать глубокому усвоению учебного материала и понятию сущности алгоритма, и главное – развитию мышления учащихся, формированию умения мыслить структурами. Применение же визуальных сред построения алгоритмов для реализации структурной методики, которые стали доступными с развитием современных информационных технологий, позволит усилить мотивацию учащихся и повысить эффективность обучения алгоритмизация на базовом уровне в общеобразовательной школе.
ЛИТЕРАТУРА
1.Вельбицкий И.В., Ковалев А.А., Лизенко С.Л. Графический интерфейс представления алгоритмов и программ // УСиМ, 1988. – №4.– С. 42-47.
2.Лапчик М.П., Семакин И.Г., Хеннер Е.К. Методика обучения информатике. Учеб. пособие для студ. пед. вузов. – М.: Издательский центр «Академия», 2001. – 624 с.
3.Дергачева Л.М. Разработка и анализ структурных схем при изучении темы «Разветвляющиеся алгоритмы» //Информатика в школе. –2012. –№ 4(77). – С. 29-33.
4.Единая коллекция цифровых образовательных ресурсов [электронный ресурс]. − Режим доступа: http://school-collection.edu.ru/.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚҰҚЫҚ МАМАНДЫҒЫНДА БІЛІМ БЕРУДІҢ ЖАҢА
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ЕНГІЗУ ЖОЛДАРЫ
Қазіргі заман талабына сай білім беру − бұл қоғам мүшелерінің адамгершілік, интеллектуалдық, мəдени дамуының жоғары деңгейлік жəне кəсіби біліктілігін қамтамасыз етуге бағытталған тəрбие беру мен оқытудың үздіксіз үрдісі екендігі белгілі.
Осы орайда студентердің танымдық қабілетін дамыту, білім сапасын арттырумен қатар ақыл-ой шығармашылық белсенділіктерін жетілдіру үшін жеке пəндерді оқытудың тиімді əдістері мен тəсілдерін іздестіру, қазіргі білім беру саласының алдындағы өзекті мəселелердің бірі болып отыр.
Қазіргі жаһандану заманында сұранысқа ие мамандықтардың бірі – халықаралық құ қық мамандығы. Абай атындағы Қазақ Ұлт тық педагогикалық университетінде «Ха лық аралық құқық» мамандығы бойынша ма ман дарды дайындайтын «Халықаралық құқық» кафедрасы жұмыс істейді. Халық аралық құқық кафедрасы халықаралық қаты настар факультетімен бірге 1993 жылы құры лып, қазіргі таңда Шетел тілдері жəне халық аралық қатынастар факультетінде 5В030200 − Халықаралық құқық мамандығы бой ын ша шет тілдерін меңгерген халықаралық құқық саласының мамандарын əзірлейді.
5В030200 – Халықаралық құқық мамандығының бакалавры кəсіби қызметтің келесі түрлерін атқара алады: Заңгер-сарапшы; Халық аралық құқық саласындағы кеңесші (ҚР министрліктері мен агенттіктерінде, халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде); Заң кеңесшісі; Адвокат (сыртқы экономикалық жəне сыртқы саяси қызмет мəселелері бойынша); Құқық қорғау органдары мен ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкері; Жергілікті мемлекеттік басқару органдары аппаратының маманы жəне т.б.
Кафедрада 2007ж. Оксфордта (Ұлыбритания) Сократ атындағы халық аралық жүлдеге ие болған, ҚР ҰҒА академигі, з.ғ.д., профессор Сабикенов С.Н.; Қазақстан Респуб ликасының жас жəне дарынды ғалым Мемлекеттік стипендиясының үш мəрте лауре а ты, «Жоғарғы оқу орнының үздік оқыту шысы» мемлекеттік грантының иегері, Ресей халықаралық құқық Ассоциациясының мүшесі (Мəскеу қ-сы), Халықаралық құқықтың Бүкілəлемдік Ассоциациясының жеке мүшесі (Лондон қ-сы), з.ғ.д., ассоц.профессор Сабитова А.А., Ресей халықаралық құқық Ассоциациясының мүшесі (Мəскеу қ-сы), ф.ғ.д., профессор Сабитова Ш.А. сияқты халықаралық құқық саласындағы біліктілігі жоғары мамандар, Қазақстанның көрнекті ғалымдары дəріс оқиды. Кафедрада əлемнің үздік жоғары оқу орындарында шетелдік тағылымдамадан өткен жоғары білікті мамандар, сондай-ақ ҚР Президенті Н.Ə.Назарбаевтың халықаралық «Болашақ» бағдарламасының иегерлері дəріс оқиды. Халықаралық құқық мамандығының студенттері үшін лекциялар оқуға Германия, Франция, Польша, Ресей, Əзірбайжан жəне Украинадан шетелдік профессорлар шақыртылады.
Кафедра профессор-оқытушылар құрамымен көптеген шетелдік университеттермен халықаралық байланыстар орнатылған: М.В.Ломоносов атындағы ММУ (Ресей), Кембридж Университеті, Оксфорд Университеті (Ұлыбритания), Берлин Азат Университеті (Германия), Сантьяго де Компастела университеті (Испания), Пекин университеті (Қытай), Каталония Университеті (Испания), Ресей ғылым Академиясының Мемлекет жəне құқық институты (Мəскеу қаласы). Кафедра оқытушыларының барлығы жыл сайын Ресей, Ұлыбритания, Испания, Германия, АҚШ, Қытай, Оңтүстік Корея, Түркия жəне т.б. елдерде ғылыми тағылымдамадан өтеді.
Халықаралық құқық мамандығы бойынша Oxford University, Cambridge University, Bornemoot University (Ұлыбритания); Ханьшань педагогикалық институты (ҚХР); Каир университеті (Египет); Legacy International (АҚШ) сияқты шетелдік жоғары оқу орындарымен екіжақты шарттар бар. Біздің бөлімнің үздік студенттері жыл сайын университет қаржысы есебінен əлемнің жетекші уни верситеттеріне оқуға жіберіледі. «Халықаралық құқық» мамандығының студент теріне таңдауы бойынша лингофондық кабинет терде үш шет тілін (1 шығыс тілін, 2 батыс тілін) меңгеру, Internet ғаламдық жүйесін еркін пайдалану мүмкіндігі ұсынылады.
2011-2020 жылдарда Қазақстан Республикасының білім саласын дамыту Мемлекеттік бағдарламасына сəйкес жəне білім беру сапасын арттыру мақсатында 2012 жылы университет ректоры С.Ж. Пірəлиевтің арнайы бұйрығымен «халықаралық құқық» мамандығында барлық сабақтар ағылшын тілінде өтетіндей жаңа ағылшын тобы ашылды.
Біздің бөлімде студенттер білім ала отырып, ең алдымен, ТМД елдері мен алыс шет елдерде мойындалатын толыққанды жоғары білімге, екіншіден, ұлттық жəне халықара лық заңнамаларда еркін бағдар алу, үшіншіден, үш шет тілін меңгеру, төртіншіден, сот жəне заң саласында іс жүргізу жұмыстарын білу, сонымен қатар, мамандықты аяқтағаннан кейін ғылыми жұмыспен айналысу мүмкіндігін береді.
Халықаралық құқық мамандығының студент тері халықаралық ғылыми-тəжіри белік конференцияларға, сондай-ақ университетара лық жəне республикалық олимпиадалар мен жарыстарға белсенді қатысып, жиі жүлделі орындарға ие болуда.
«Халықаралық құқық» мамандығын сипаттайтын негізгі пəндер мыналар болып табылады: Халықаралық жария құқық, Ха лық аралық жеке құқық, Салыстырмалы консти туциялық құқық, Қоршаған ортаны халық аралық қорғау, Халықаралық сауда құқығы, Дипломатиялық жəне консулдық құқық, Еуропалық құқық, Халықаралық ұйым дар құқығы, Халықаралық шарттар құқығы, Халықаралық арбитраж жəне процесс, Халықаралық адам құқығын қорғау, Шет ел азаматтарының құқықтық мəртебесі жəне т.б.
Оқу үрдісі интерактивті-инновациялық əдістəсілдерді түрліше қолдануымен, жоғары ғылыми деңгеймен жəне ғылыми-əдістемелік əде биеттердің қамтамасыз етілуімен сипатталады.
Студенттер Абай атындағы ҚазҰПУ-дың əскери кафедрасында əскери дайындықтан өтеді. Əскери кафедра профессор-оқыту шылар құрамымен, қажетті қару-жарақ пен, əскери техникамен, əскери-техника лық мүліктермен жəне қажетті сыныптық-зерт ханалық базамен толығымен жасақталған. Бұлар біліктілігі жоғары Отан қорғаушы ларын дайындауға кең мүмкіндік береді. Біз де маманданатын студенттер жыл сайын университет қаржысы есебінен Үндістан Ұлт тық кадет корпусында əскери дайындықтан өтеді.
Студенттер ҚР Сыртқы Істер Министрлігінің түрлі департаменттерінде, халықаралық ұйымдардың өкілеттіліктерінде (БҰҰ, Интерпол, ЕҚЫҰ жəне т.б.), ҚР-да аккре дитацияланған шет мемлекеттердің елшілік терінде, құқық қорғау органдарында оқу жəне өндірістік іс-тəжірибеден өтеді.
Халықаралық құқық кафедрасы қызмет етіп келе жатқан жылдар ішінде алыс жəне жақын шетелдердің халықаралық құқық сала сын дағы жетекші ғылыми мектептерімен ғылы ми хат алмасу үздіксіз жолға қойылған.
Кафедра ғалымдарының ғылыми еңбектері өте танымал, бірқатары ағылшын тіліне аударылып, шетелдік ғылыми ортада да өз бағасын алған.
Халықаралық құқық кафедрасы əлемнің көптеген университеттерімен, ғылыми-зерттеу орталықтарымен əріптестік ғылыми бай ланыс орнатқан, мысалы: РФ Ғылым Ака де миясының халықаралық-құқықтық зерт теу лер орталығы (Мəскеу қаласы), жəне т.б. Шетелдік университеттермен орнатылған (Украина, Əзербайжан, Ресей, Германия, Польша, Бал тық жағалауы елдері, Испания, Түркия жəне т.б.) əріптестік қарым- қаты настар «Халық аралық құқық» мамандығындағы білім беру кеңістігін кеңейтіп, Болон үрдісі аясын да ғы өзара ықпалдастықты нығайта түсетіні сөзсіз.
Сонымен қатар, кафедра отандық қазақстандық халықаралық құқықтың ғылыми мектептермен де, атап айтқанда халықаралық құқық жəне халықаралық қатынастар факультеттері құрылған əл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Абылай хан атындағы ҚазХҚ жəне ƏТУ, Қазақ Заң Академиясымен тығыз байланыс орнатқан.
Халықаралық құқық кафедрасында 10-нан аса шетелдік профессорлар (Германия, Испания, Франция, Польша, Россия, Украина, Əзербайжан) халықаралық құқық мамандығында дəріс оқыды, сондай-ақ студенттер мен оқытушыларға арнап мастер-кластар өткізді. Олардың кейбіреулері ҚР БАҚ-ң тарапынан үлкен қызығушылық туғызып, қоғамға таныстырылды («Хабар» телеарнасы 2012ж. қазан, 2011ж., СТВ телеарнасы 2012, КаспиоNET 2012 жəне т.б.).
Халықаралық құқық кафедрасында еуропалық жоғарғы оқу орындарының өкіл дері, шетелдік профессорлар қызмет атқарады. Арнайы шақырылған шетелдік профессорлар халықаралық құқық мамандығында ағылшын тілінде дəріс оқып, мастер-класстар өткізіп, ғылыми семинарлар жүргізді.
Қазіргі кезде Дархам Университетімен (Шотландия) қос диплом алуға байланысты ғылыми хат алмасу жүзеге асырылуда.
Халықаралық құқық кафедрасы академиялық студент алмасу бағдарламасын жүзе ге асырады. Ағымдағы оқу жылында халықаралық құқық мамандығының 15 сту денті академиялық алмасу бағдарламасы бойынша Эрзинджан университетінде (Түркия, Эрзинджан қаласы), Квандонг Университетінде (Оңтүстік Корея), Каунас Университетінде (Литва) жəне т.б. білім алып келді.
Халықаралық құқық кафедрасының меңгерушісі Сабитова А.А. жыл сайын Ресей ғылым Академиясының Халықаралық құқық Институтында ғылыми тағылымдамадан өтеді. Сондай-ақ, профессор Сабитова А.А. АҚШ пен Ұлыбританияда тағылымдамадан өткен.
З.ғ.к., доцент Тлеужанова А.И. ҚР Президентінің халықаралық «Болашақ» стипендиясын иеленіп, Сантьяго де Компостела Университетінде (Испания) халықаралық құқық мамандығы бойынша бір жылдық ғылыми тағылымдамадан өтті. Сондай-ақ, Ақпарат – Информация – Іnformation доцент Тлеужанова А.И. 2010-жылдан бастап Қазақстан Республикасының саудаөндірістік палатасы жанындағы Халықаралық арбитраждық жəне Аралық сот арбиторы болып 5 жылға сайланып, теорияны тəжірибемен үйлестіруде.
Халықаралық құқық кафедрасының эдвайзер лері студенттерге жеке кеңес беру арқылы белсенді жұмыс атқарып, бірқатар іс-шаралар өткізеді. Халықаралық құқық мамандығында діни экстремизмнің алдын алу ісіне аса көңіл бөлінеді.
2011 жылдың 7 желтоқсанында «Терроризм мен діни экстремизммен күресудің халықаралық-құқықтық мəселелері» тақырыбына халықаралық ғылыми семинар ұйымдас тырылып, жақын жəне алыс шет елден халықаралық құқық саласының мамандары арнайы шақырылып, осы тақырыпта сөз сөйледі: Ресей Федерациясының еңбек сіңірген заңгері, заң ғылымдарының докторы, профессор Р.М.Валеев (Татарстан, Ресей), заң ғылымдарының докторы, профессор Л.Тимченко (Украина), Баку Университеті, Халықаралық құқық кафедрасының меңгерушісі, заң ғылымдарының докторы, профессор Р.Ф. Мамедов (Əзірбайжан), Гумбольтон Университетінің профессоры, заң ғылымдарының докторы Т.Шиллинг (Герма ния) мастер-класс өткізді. Барлық қатысушылар арнайы сертификаттармен марапатталды.
2012 жылдың қазан айында Каталония Универсиеттінің (Испания) профессоры Виктор Поу Шетел тілдері жəне халықаралық қатынастар факультетінің профессорлықоқытушылық құрамына «Еуропалық құқық ерекшеліктері» тақырыбына арнайы мастеркласс өткізді. 72 сағаттық мастер-класқа қатысқандар арнайы сертификаттарға ие болды. Сондай-ақ, Берлин Азат Университетінің профессоры Барбара Януш Павлетта «Қазіргі халықаралық құқықтың өзекті мəселе лері» жəне «Халықаралық құқық пəнін оқы ту да интерактивтік əдістерді қолдану» тақырыптарына арнайы курстар өткізді. Арнайы курстарға отандық ЖОО-ң профессорлары, сондай-ақ Халықаралық құқық кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы – ҚР ҰҒА академигі, з.ғ.д., профессор Сабикенов С.Н., профессор Исағалиев Қ.И., ф.ғ.д., профессор Сабитова Ш.А., з.ғ.к., доцент Кужукеева К.С., з.ғ.к., доцент Тлеужанова А.И., с.ғ.д., ассоц.профессор Мұсатаев С.Ш. жəне
т.б. толық қатысып, арнайы сертификаттар алды. Сондай-ақ, «Халықаралық құқық» кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы факультет деңгейінде арнайы мастер-кластар өткізуді дəстүрге айналдырған. Мысалы, биылғы оқу жылы профессор Барбара Януш-Павлетта, доцент Тлеужанова А.И., профессор Успанов Ж.Т. білім берудің үздік технологияларын қолдану əдістерін түсіндіретін бірнеше мастер-класстар өткізді.
Мамандықта тəрбие жұмысы Қазақ стан
Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаевтың еңбектері мен Қазақстан Халқына Жолдауларының негізінде жүзеге асырылады.
«Біз өзіміздің болашағымызды, жеке балаларымыздың болшағын қандай күйде көргіміз келеді осыны айқындап алатын уақыт жетті» деп көрсетілген Елбасы Н.Ə.Назарбаевтың 2050 жылға арналған Стратегиялық бағдарламасында. Еліміздегі ұлт тық қоғамды кемелдендіру ел болашағы-жас ұрпақты жаңа инновациялық əдісте рухтық тəлім жəне білім негіздерімен қаруландырып, қалыптастыру қажет. Білім мен тəрбие ажырамас егіз ұғым. Ұлы данышпан Əл-Фараби «Тəрбиесіз берген білімнің күні қараң» деген сөзі осынын дəлелдесе керек. сондықтан бүгінгі, ұрпақтарға, білім-ғылым нəрін берумен қатар, өз халқымсыздың тығылым қағидаларын жеке тұрғыда үйретіп, игерудің маңызы зор.
А.А. САБИТОВА, Ш.А. САБИТОВА,
Т.Е. ЖАБЕЛОВА
Халықаралық құқық кафедрасы,
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті