Жоспар:
1.Нарықтық қоғамдағы білім беру мен тәрбиенің мақсаты.
2.Мамандарды кәсіби даярлау жүйесіндегі білімнің алатын орны мен рөлі.
3.Білім берудің психологиялық принциптері мен негізгі тенденциялары. 4.Индивидуалдылық, дербестілік, рационалдылық жэне белсенділіктің қалыптасуы.
1. Қазіргі таңда жүзеге асыры¬лып жатқан реформада білім жүйесінің барлық деңгейі және бүгінгі күннің талаптары жан-жақты қарастырылған. “Білім туралы” Заң тиімді білім жүйесін қалыптастыру, кәсіби білімді жандандыру, білім кеңістігінде қо¬ғамдық қатынастарды заңна¬ма¬лар арқылы реттеуді жетілдіру, барлық білім беру ұйымдарының тұрақты жұмысын қамтамасыз ету, оқыту үрдісін әлемдік білім кеңістігіне ықпалдастыру жағын көздейді. Жаңа нормаларға сәйкес Қазақ¬станда төрт деңгейлі оқытуды жеті деңгейлі білім жүйесі алмастырады. Бастауыш, негізгі орта және орта¬дан кейінгі білім деңгейлері енгі¬зілді. Келесі жылдан бастап 12 жылдық білім беруге көшу мәселесі қарастырылып отыр.
2. Елімізде білім жүйесінің ұлттық дәстүрін сақтай отырып, жаңаша дамыту жолдары да қарастырылған. Атап айтар болсақ, бәсекеге қабі¬летті мамандарды даярлаудың көп деңгейлі жүйесі белсенді түрде енгізіледі, жоғары мектептердің материалдық-техникалық базасы нығайтылады; жоғары кірісті экономикалық қызметте жаңа білім мен технология трансформациясы үшін жағдайлар жасалады; білім беру мен ғылымның байланысы ныға¬йып, әрі кеңейе түседі; ше¬телдік әріптестермен үздіксіз білім алуға байланысты тәжірибе алмасулар жалғасын табады.
Отандық білім қызметінің мақсаты жаңа білім мен кәсіптік білікті игерудегі жеке тұлғалардың сұраныстарын қанағаттандыру, шығармашылық білімді тарату және жас буын өкілдерін кәсіпке баулу бұл азаматтардың біліми әлеуетінің нығаюына әкеледі.
Білім – дәл қазір еліміздегі басым бағыттардың біріне айналып отыр. Ол адамның тұлғалық қасиет¬терін толықтай дамытуға, қоғам, мемлекет мүддесіне қызмет етіп келеді.
Жоғары білімді әрі қарай же¬тілдіру қазіргі қоғамдағы жоғары оқу орындарының рөлін жан-жақты ойластырумен тікелей бай¬ла¬нысты. Бүгінде университеттер мамандар даярлаумен қатар, олар¬дың көпшілігі экономиканың нақ¬ты секторларына қатыса алатын жаңа ғылыми идеялар орталығына айналып келеді. ЖОО-лар біршама академиялық еркіндіктерге ие, ғы¬лыми-зерттеулер белсенді сипат ал¬ды, ғылымды қаржыландыру ұлғай¬тылды, академиялық ұтқырлық дами түсті. Қазақстан жоо-ла¬рын¬да білім алғысы келетін талап¬керлер өз елімізде ғана емес, ше¬тел¬дік сту¬денттер арасында да ар¬тып отыр. Бұл білімді реформалауға жасалған қадамдардың нәтижесі деп білеміз.
Қазақстан ЖОО-лары жаңа, бә¬секеге қабілетті және ашық на¬рық¬тық экономиканы құруға өзінің қомақты үлесін қосу үшін талпы¬ныстар жасауда.
Университеттік стратегияның негізгі басымдықтары: интеллек¬туал¬дық әлеуетті толық әрі жан-жақты пайдалану, ғылыми базаны жетілдіру және кеңейту, ғылыми-педагогикалық кадрлар даярлауда ғылым мен техниканың тың жетіс¬тіктерін қолданысқа енгізу, уни¬верситет ғалымдарының жаңа ғылыми-әдістемелік зерттеулерінің тиім¬ділігін арттыру болып табы¬лады. Басты бағыт – оқу үдерісін басқарудың үйлесімді қағидаттарын орнықтыру, сол секілді экономика¬ның түрлі құралдарына, сондай-ақ білім беру мен әлеуметтік салалар бойынша жоғары білікті маман¬дарды даярлау үшін сапа менедж¬ментіне басты назар аудару. Тұтас¬тай алғанда, осы күні ЖОО жүйе-сінде ғылыми-педагогикалық кадр¬ларды даярлаудың сапасы жоғары¬лады, студенттер саны арта түсті, жоғары кәсіптік білімнің жаңа стандарттары дайындалды, кадрлар әзірлеуді біртіндеп әлемде жалпы қабылданған модельге (бакалавр, магистр PhD докторы) көшіру жүзе¬ге асырылуда.
Еуразия ұлттық университетінің сапа саласындағы саясаты білім қызметін қамтамасыз етуге бағыт¬талады. Ол бойынша әлемдік ака¬де¬миялық қауымдастыққа ықпал¬дасу; білім және ғылым саласында көрсетілетін қызметтің бәсекеге қа¬бі¬леттілігі; оқытушы-профессорлар құрамының кәсіби біліктілігі; тұтынушылардың білім сапасына қанағаттануы; бітірушілердің еңбек рыногында сұранысқа ие болуы; өзара пайдалы халықаралық әріп¬тестік орнату, т.б. секілді кешенді міндеттер шешілуге тиіс.
Жоғары білікті мамандар даярлау мәселесін шешуге араласа отырып, университет жетекшілігі жоғары кәсіби білімді сақтаудың сапасын арттыруға, қызметкер¬лер¬дің шығармашылық әлеуетін да¬мытуға, инновациялық технологияны енгізуге баса назар аударады. Алға қойылған міндеттерге сәйкес білім ордасының білім сапасы саласындағы саясаты жетілдіріліп, мақсаты нақтыланған болатын. Мұнда білім қызметін тұтынушы¬лардың талап-тілектері және басқа да мүдделері ескеріліп отырады.
Еліміздің ЖОО бүгінде халық¬аралық деңгейдегі білім қызметін көрсетуге, көшбасшылық етуші академиялық институттар мен ор¬та¬лықтарды Қазақстанға тартудың алғышарттарын құруға үндеп, әрқайсысы өзінің ғылыми әлеуетін заман талаптарына сай қалыптас¬тыруға тиіс.
3. Білім беру ісінің мәні, міндеттері, принциптері. Білім беру бұл қоғам мүшелерінің адамгершілік,интеллектуалдық мәдени дамуының жоғарғы деңгейін және кәсіби біліктілігін қамтамасыз етуге бағытталған тәрбие беру мен оқытудың үздіксіз процесі.
Қр да жастарға білім беру халқымыздың мәдениетіне экономикасына,саяси өміріне негізделіп іске асырылады.
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің міндеттері
Жеке адамның рухани білім беру жүйесінің күш ұуат мүмкіндіктерін ашу, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, әрбір адамды дамыту үшін жаңдайлар жасау.
Азаматтықты,үйел
Меннің,халықтың
Қоғам мен мем алдында адам құқылары мен міндетін ұғынуы сондай ақ рес ның мәдени,қоғамдық, саяси өміріне қатысу қажеттілігін тәрбиелеу Республика тұрғынына жалпы және кіәсіптік білім алу үшін мүмкіндіктер жасау. Жеке адам шығармашылық қабілеттерін және эстетикалық тәрбиесін дамыту Қазақ халқының мәдениеті мен салт дәстүрін оқып үйрену үшін жағдайлар жасау.
Қазақстандағы білім беру жүйесінің құрылу принциптері.
Қазақстандағы білім беру жүйесінің құрылымы
Университеттер, институттар, жоғарғы білім беру (4-6 жылдық)
Жоғарғы білім беретін мектеп, Жоғарғы саты 10-11сынып Арнаулы орта білім беру оұу орындары:техникум, училищелер Орта кәсіптік техникалық училищелер
Негізгі саты 5-9 сынып, 11-14,15 жас
Бастауыш саты 1-4 сынып, 6-7,11 жас
Мектепке дейінгі тәрбие беру, 1-3, 3-5 6 жасарлар Отбасы (Үйірме)
Балалар бақшасы
Жалпы білім беретін мектептің түрлері
Жалпы білім беретін мектеп Тереңдетіп оқытатыктын арнайы мектептер Гимназия Лицей Колледж Медресе
ҚР-ның 1999 жылы қабылданған «Білім туралы» Заңына тұңғыш рет гимназия мен лицейге түсінік беріліп,оның мәртебесі, құқықтық негізі айқындалды.
Гимназия негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды олардың бейімділігі мен қабілетіне сай тереңдетіп,салаға бөліп, саралап оқытуды көздейтін, жалпы орта білім беретін оқу орны.
Лицей негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды кәсіби бағдарлап оқытуды жүзеге асыратын жалпы орта білім беретін оқу орны.Лицейдің басты ерекшелігі ақылой қабілеттері жоғары жастарды топтап оқытып,оларды жоғарғы оқу орнына даярлайтын бірыңғай элитарлық мектеп болуында.
Кәсіптік бастауыш білім беру оқу мерзімі 2-3 жыл ,кәсіптік лицейде 3 жыл, ерекше күрделі кәсіптер бойынша сондай ақ бірегей абдықтарға қызмет кқрсетуге байланысты жұмыстар үшін-4 жылға дейін болады.
Кәсіптік орта білім беру колледждерде,училищелерде орта білімді мамандар дайындалады.Оқу мерзімі 3-4 жыл.Кәсіптік орта колледждерде,негізгі жалпы орта білім алумен ұштастырылады және ол кәсіптік орта білім алып шығатын мамандар даярлауға бағытталған.
Кәсіптік жоғарғы білім беру орта мектепті бітірген соң жастар университеттерде,институттарда,академияларда және соларға теңестірілген оқу орындарында маман болып даярланады.
Жоғарғы оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім.Республика азаматтарға аспирантураларда, докторантураларда, ғылыми кандидаттары мен докторлары дәрежелерін, доцент пен прфессор атақтарын алуға мүмкіндік береді,ғылыми кадрларға деген қажеттілігін қанағаттандыруды қамтамасыз етеді.
Жалпы білім беретін мектептің түрлері
Жалпы білім беретін мектеп Тереңдетіп оқытатыктын арнайы мектептер Гимназия Лицей Колледж Медресе
ҚР-ның 1999 жылы қабылданған «Білім туралы» Заңына тұңғыш рет гимназия мен лицейге түсінік беріліп,оның мәртебесі, құқықтық негізі айқындалды.
Гимназия негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды олардың бейімділігі мен қабілетіне сай тереңдетіп,салаға бөліп, саралап оқытуды көздейтін, жалпы орта білім беретін оқу орны.
Лицей негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды кәсіби бағдарлап оқытуды жүзеге асыратын жалпы орта білім беретін оқу орны.Лицейдің басты ерекшелігі ақылой қабілеттері жоғары жастарды топтап оқытып,оларды жоғарғы оқу орнына даярлайтын бірыңғай элитарлық мектеп болуында.
Кәсіптік бастауыш білім беру оқу мерзімі 2-3 жыл ,кәсіптік лицейде 3 жыл, ерекше күрделі кәсіптер бойынша сондай ақ бірегей абдықтарға қызмет кқрсетуге байланысты жұмыстар үшін-4 жылға дейін болады.
Кәсіптік орта білім беру колледждерде,училищелерде орта білімді мамандар дайындалады.Оқу мерзімі 3-4 жыл.Кәсіптік орта колледждерде,негізгі жалпы орта білім алумен ұштастырылады және ол кәсіптік орта білім алып шығатын мамандар даярлауға бағытталған.
Кәсіптік жоғарғы білім беру орта мектепті бітірген соң жастар университеттерде,институттарда,академияларда және соларға теңестірілген оқу орындарында маман болып даярланады.
Жоғарғы оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім.Республика азаматтарға аспирантураларда, докторантураларда, ғылыми кандидаттары мен докторлары дәрежелерін, доцент пен прфессор атақтарын алуға мүмкіндік береді,ғылыми кадрларға деген қажеттілігін қанағаттандыруды қамтамасыз етеді.
Жалпы білім беретін мектептің түрлері
Жалпы білім беретін мектеп Тереңдетіп оқытатыктын арнайы мектептер Гимназия Лицей Колледж Медресе
ҚР-ның 1999 жылы қабылданған «Білім туралы» Заңына тұңғыш рет гимназия мен лицейге түсінік беріліп,оның мәртебесі, құқықтық негізі айқындалды.
Гимназия негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды олардың бейімділігі мен қабілетіне сай тереңдетіп,салаға бөліп, саралап оқытуды көздейтін, жалпы орта білім беретін оқу орны.
Лицей негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оқушыларды кәсіби бағдарлап оқытуды жүзеге асыратын жалпы орта білім беретін оқу орны.Лицейдің басты ерекшелігі ақылой қабілеттері жоғары жастарды топтап оқытып,оларды жоғарғы оқу орнына даярлайтын бірыңғай элитарлық мектеп болуында.
Кәсіптік бастауыш білім беру оқу мерзімі 2-3 жыл ,кәсіптік лицейде 3 жыл, ерекше күрделі кәсіптер бойынша сондай ақ бірегей абдықтарға қызмет кқрсетуге байланысты жұмыстар үшін-4 жылға дейін болады.
Кәсіптік орта білім беру колледждерде,училищелерде орта білімді мамандар дайындалады.Оқу мерзімі 3-4 жыл.Кәсіптік орта колледждерде,негізгі жалпы орта білім алумен ұштастырылады және ол кәсіптік орта білім алып шығатын мамандар даярлауға бағытталған.
Кәсіптік жоғарғы білім беру орта мектепті бітірген соң жастар университеттерде,институттарда,академияларда және соларға теңестірілген оқу орындарында маман болып даярланады.
Жоғарғы оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім.Республика азаматтарға аспирантураларда, докторантураларда, ғылыми кандидаттары мен докторлары дәрежелерін, доцент пен прфессор атақтарын алуға мүмкіндік береді, ғылыми кадрларға деген қажеттілігін қанағаттандыруды қамтамасыз етеді.