Түркі әлемі қалыптасуының басталуы

Сабақ тақырыбы: Түркі әлемі қалыптасуының басталуы

Зерттеу сұрағы:Түрік тілдес халықтардың миграциясы Еуразия тарихына қаншалықты әсерін тигізді?

Мектеп:

Уақыты:

Мұғалімнің аты — жөні:

Сынып:

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың

мақсаты

Оқушылар:

·   Түркі тілдес тайпалардың миграция үрдісінің себептері мен салдарын талдайды;

·   Миграциялық үрдістердің Еуразия тарихына тигізген ықпалын сипаттайды.

Осы сабақ арқылы

жүзеге

асырылатын оқу

мақсаттары

6.3.2.1 тарихи оқиғалардың өзара байланысын табу арқылы түркі тілдес тайпалардың миграциясын түсіндіру;

Бағалау критерилері

·   Миграцияның кем дегенде 3 экономикалық өзгерісін анықтау;

·   Миграцияның кем дегенде 3 мәдени өзгерісін анықтау;

·   Түркі тілдес халықтардың Еуразия тарихына тигізген ықпалын сипаттау.

Тілдікмақсаттар

Тарихи дереккөздермен жұмыс жасайды (оқылым дағдысы).

Топтардың презентацияларын тыңдайды және толықтырады (тыңдалым дағдысы);

Венн диаграммасын толтырады(жазылым дағдысы);

Ақпараттық мәтіндер мен тарихи деректерді зерттеу жұмысын жүргізу барысында топта жұмыс жасайды, және де сонымен бірге, сынып алдында ауызша түрде өз жұмысының нәтижесін  (оқылым дағдысы, айтылым, тыңдалым және жазылым дағдысы).

Пәндік лексика мен терминология:

Миграция, Ұлы қоныс аудару, қоныстану, эммиграция, иммиграция.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Миграция – бұл …

Миграцияның саяси себептері ретінде … қарастыруға болады.

Халықтардың қоныстануы нәтижесінде келесі өзгерістер орын алды …

Халықтардың ұлы қоныс аударуы дегеніміз – …

Құндылықтарды дарыту

Құндылықтар:

— патриотизм

— ұлттық сана-сезім

— тәуелсіздік

—  қазақ зиялыларын  мақтан тұту.

АКТ

 дағдыларының дамуы

Ақпарат іздеу мақсатында интернет сайттарымен жұмыс жасау

Пәнаралық    

байланыс

Халықтардың Ұлы қоныс аударуы мен миграцияның экономикалық себептерін талдаған кезде оқушылар Дүние тарихы пәнінен игерген білімдерін пайдаланады;

Түркі халықтарының қоныстануының табиғи және демографиялық себептерін сипаттаған кезде оқушылар география пәнінен меңгерген білімдерін қолданады.

Алдыңғы меңгерілген білім

Оқушылар өткен сабақта Халықтардың Ұлы қоныс аудару үрдісін және түркі халықтарының миграциясының саяси себептерін анықтап, зерттеу жұмысын жүргізген.

Сабақ барысы

Сабақтың қезеңдері

Сабақтаорындалатын іс — әрекеттер

Оқытуресурстары

Басы

10 минут

МСабақты өткен материалды қайталаудан бастаңыз. Оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойыңыз:

·      Миграция ұғымынаанықтамаберіңіз.

·      Қандайсебептентүркітілдесхалықтаралғашрет миграция жасады?

·      Қазіргікездеқандайхалықтаржаппаймиграцияғаұшырауда?

БОқушылар өз жауаптарын келтіріп, өткен сабақта меңгерген білімін пайдаланады.

БЫМБастапқы ынталандырушы материал ретінде «миграция», «қоныстану» ұғымдарын сипаттайтын суреттер топтамасын келтіріңіз. Келтірілген суреттер бойынша сыныптық талқылау ұйымдастырыңыз:

·      Суреттерден не көріптұрсыздар?

·      Қалайойлайсыздарберілгенсуреттердібайланыстыратынортақ ой қандай?

МПрезентацияның көмегімен оқушыларды жаңа тақырыппен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерилерімен таныстырыңыз.

Презентация

Ортасы

20 минут

ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ

1-тапсырма.

ТТүркі көшпелілері миграциясының Еуразия тарихына тигізген ықпалын зерттеу және талдау мақсатында таратпа материалмен жұмысты ұйымдастырыңыз (Қосымша 1). Оқушыларды 3 топқа бөліңіз. Әрбір топқа миграция салдарынан орын алған экономикалық, әлеуметтік және мәдени өзгерістерге арналған мәтіндерді таратып беріңіз.

1-топ: Миграциядан кейінгі еуразиялық кеңістіктегі экономикалық дамуды талдайды;

2-топ: Түркі тілдес мемлекеттердің әлеуметтік дамуындағы ерекшеліктерді анықтайды;

3-топ: Еуразия даласындағы рухани және материалдық мәдениетті сипаттайды.

Таратпа материалмен жұмыс жасау критерилері:

·   Белгілі бір саладағы (экономикалық, әлеуметтік, мәдени) кем дегенде 3 өзгерісті анықтау;

·   Халықтардың қоныстануына әсер еткен кем дегенде 2 себебін атаңыз;

·   Түркі тілдес халықтардың қазіргі әлеммен 2-3 сабақтастығын анықтау.

ТӘрбір топ өз дәлелдерін келтіріп, жауап береді. Жұмыстың нәтижесін постер түрінде келтіреді.

Интерпретация

2-тапсырма.

ММиграцияның салдарынан өзгерістерді талдағаннан кейін оқушыларға өз таратпа материалдарымен және постермен сағат тілінің бойымен ауысуды өтініңіз.

ТӘрбір топ басқа топтың материалымен және жұмыстың нәтижесімен (постермен) танысады. Оқушылардың міндеті постердегі ақпаратты толықтырып, критериилер бойынша өз дәлелдерін келтіру.

ЖКелесі кезеңде оқушылар жұптасып тапсырманы орындайды.Материалдың негізінде оқушылар ортағасырлардағы және қазіргі Еуразия халықтарының сабақтастығын анықтауы тиіс. Осы мақсатта Венн диаграммасын толтырады:

ТӘрбір топ өз жұмысының қорытындысын келтіреді. Оқушылар арасында сұрақ-жауап түрінде талқылау ұйымдастырыңыз. Талқылау кезінде оқушылар өткен сабақта меңгерген білімін пайдалануына итермелеңіз.

ТОқушыларға картамен жұмыс жасауды ұсыныңыз. Интербелсенді тақтаға екі картаны келтіріңіз: ортағасырлардағы түркі тілдес халықтардың территориясы және қазіргі заманғы түркі республикаларының таралу картасы.

Картаменжұмысқаарналғансұрақтар:

1. Еуразиякартасындақандайөзгерістердібайдаыңыздар?

2. Түркі тілдес мемлекеттерге ортағасырларда және ХХІ ғасырда қандай елдер жатқызылады?

3. Ортағасырлық және қазіргі заманғы түркі халыұтарының ортақ сабақтастығы неде?

Ежелгі және дамыған орта ғасырдағы мемлекеттер туралы матін:    

http://e-history.kz/kz/contents/list/87

Орта ғасырлардағы Қазақстан картасы:

http://www.tarih-begalinka.kz/kk/history/medieval/maps/

А-3 форматты қағаздар, карточкалар, стикер, контурлы карталар.

Ғұндар және Халықтардың ұлы қоныс аударуы:

http://kazorta.org/ndar-n-tajpalary/

Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. I-IIт. – Алматы: «Атамұра», 2010 ж. 

Гумилев Л. Н. Көнетүркілер. — А., 1994 ж.

Соңы

10 минут

Рефлексия

Зерттеу сұрағы төңірегінде «Түрік тілдес халықтардың миграциясы Еуразия тарихына қаншалықты әсерін тигізді?» талқылау ұйымдастырыңыз.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялап оқыту – Оқушыларғакөбірекқолдаукөрсетудіқалайжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндеттер қоюды жоспарлайсыз?

Бағалау – Оқушылардың білімін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-ны қолдану

Құндылықтарменбайланыс

(тәрбие элементі)

Коммуникативті дағдыларын дамыту мақсатында құрылған топтар/жұптар қабілеті төмен оқушыларды қабілеті жоғары оқушылардың қолдау көрсетуін меңзейді. Мұғалім талқылау үрдісі кезінде барлық оқушылардың бірегей қатысуын қадағалау тиіс.

Дәйекті дәлелдерге ғана негізделген қорытындыға жетудің мағынасының мәні, сыныптағы қабілеті төмен оқушы дәлелдерге негізделе отырып кем дегенде өзінің ойын білдіре алады, ал қабілеті жоғары оқушы тәуелсіз, негізгі жауап береді. 

Топтар арасында жұмыс жасау, талқылауды тыңдау немесе талқылауға көмек беру, қажетіне қарай топтар немесе жеке оқушыларға қолдау көрсету.

Талқылауды бақылауда оқушылардың миграция туралы ақпараттың маңызын түсінудің деңгейін бағалау

Түркі тілдес халықтардың миграциясын зерттеу арқылы оқушылардың бойында патриотизм, ұлтжандылық қасиеттері қалыптастырылады.

Рефлексия

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты қаншалықты жүзеге асты? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Дифференциациялап оқыту өз мәнінде жүзеге асты ма? Өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақ бағанда келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)

1:

2:

Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім?