Ұзындыққа секіру әдіснінң негізі және үйрету әдістері
Жүгіру (екпін алу)
Жүгірудің мақсаты – қозғалысты бақылауға ала отырып, жоғарғы жылдамдыққа жеткізу.
Мықты спортшыларда жүгіру адымдардың саны 38 – 39 м ұзындықта 18 – 24 – ге жетеді, әйелдерде 32 – 42 м ұзындықта 16 – 22 – ге жетеді.
Спортшылардың арнайы жүгіру дайындығының дәрежесін, көбінесе, жүгіру кезіндегі неғұрлым көп жүгіру адымдарын анықтайды. Арнайы жүгіру дайындығының денгейіне ұзындық мен жүгіру жылдамдығының байланыстылығы.
Сөреден жүгіру,с. Екпін алу ұзындығы, екпін алу жылдамдығы жүгіру адымы м/с.
40 м. 100 м. Ерлер әйелдер
5,7±0,1 13,0±0,3 12±2 14±2 7,5±0,3
5,5±0,1 12,5±0,3 14±2 16±2 8,1±0,3
5,3±0,1 12,0±0,3 16±2 18±2 8,6±0,3
5,1±0,1 11,5±0,3 18±2 20±2 9,2±0,3
Жүгіру дәлдігі стандартты ұзындықпен жүгірудің барлық бөліктерінде жүгіру адымдарының қарқынын 3,1% азайтуға байланысты (С. Монастырев, 1987).
Жүгірудің алғашқы жағдайы маңызды роль атқарады, ол секірушінің жағдайымен іс – қимылының тұрақтылығымен сипатталады. Жүгірудің алғашқы варианты бірнеше түрлі (орыннан жүгіріп келіп, т.б.). «Орыннан – бір аяғы алда» және жеңіл жүгіру арқылы қозғалыс жасау неғұрлым көп қолданылады. Жүгірудің орта тұсында бірте – бірте тіктеліп, (75-80◦) қолмен аяқтың амплитудасы арта түседі. Жүгірудің соңында дене тік қалыпқа көшіріледі. Сонғы адымға дейін жүгірудің дұрыс техникасын сақтау, итерілу кезінде «серпілу» сезімін және қозғалғанда өзіне – өзі бақылау жасай білу аса маңызды. Тәжірибелі секірушілер жүгірудің сонғы 3 адымында қозғалыс қарқынын арттыра түсумен сипатталады.
Бүгінгі таңда жүгірудің төрт варианты қолданылады: жүгірудің бүкіл өне бойында бірте – бірте арттыру: тез, жедел, бастау, орта тұста сенімді жүгіру және жүгірудің соңында жылдамдықты арттыра түсу: тез, белсенді басталу, содан кейін орта тұста жылдамдықты үдемелеп арттыру, қозғалу амплитудасын арттыру және жүгірудің соңында жылдам жүгіріп өту.
Жүгірудің барлық варианты ерлерде 10, — 11м/с., әйелдерде 9,0 -10,0 м/с. Жылдамдықты арттыруға болады. Неғұрлым тиімді дегенмен итеруге қиын тиетін – төртінші вариант.
Жүгірудің соңғы адымдарында итерілуге дайындық жүреді ол итерілудің алдындағы соңғы адымда жайлап отырумен сиппатталады. Бұл дене массасының жалпы орталығын төмендетуге және сол арқылы сапалы итерілуді орындауға алғы шарттар жасайды. Отыру қозғалыс динамикасына кері әсер етпеуі үшін, секірушілер соңғы адымда күш түсетін өкшемен итеріліп, жанбасты алға қарай жіберулері керек. Сөйтіп, дененің итерілудің алдында шамалы иілуі (2 – 4◦) иықты артқа жіберу мен емес, иықты басып озып, жамбасты алға жіберумен жүзеге асырылады.
Соңғы адымның ұзындығы ерлерде оның алдындағыдан 15 – 20см., әйелдерде 5 – 10см., қысқа болуы керек. Кейбір секірушілер соңғы екі адымды бірдей ұзындықта сақтап, тіптен соңғысы оның алдындағыдан артық болуы да мүмкін.