Тұнбалар

     Осы жылдамдықтарда ағынды судың ұзақтылығы көлденең песколовкларда 30 – 60 секундты, ал тіктерде – 2 … 3,5 минутты құрауы керек.

       Аэрируемый песколовкаларды қолдану кезінде құрамында органикалық қосылыстарс аз құмды ұстау эффектісі әлде қайда жоғары. Мұндай песколовкаларды ұзартылған резервуар түрінде жасалады. Бір қабырғадан алысырақ аэроторлар құралады , ал олардың астына құм алу үшін лоток бекітеді.

       Тұнбалар.(Тұндыру процесі мен тұнбалар туралы «ТӨПА» курсында қарастырылған ). Тұндыру ағынды судан ірі дисперсті қосылыстарды бөліп алу үшін кең қолданылатын және қарапайым әдіс. Тұндыру дисперсті орталардың бөлшектерінің тығыздығына және дисперстеоген орта бөлшектеріне негізделген.

       Әртүрлі сұйық орталарға жататын ағынды су құрамына кіретін қалқымалы және батпалы фракцияларды тұндыру арқылы бөліп алады. Технологиялық тазарту жобасында тұнбаларды белгілеуге тәуелді оларды біріншілік және екіншілік деп бөледі. Біріншілік тұнба деп мекеме алдындағы ағынды суды биохимиялық тазарту үшін , екіншілік  — билогиялық тазартудан кейін ағынды суды түссіздендіру үшін құрылған тұнбалар . Өндірістік сығынды суларды тазарту үшін үздіксіз әсер ететін сұйықтық қозғалысы баяу тұнба қолданылады.

       Қозғалыс бағытына қарай ағынды су тұнбалары үш топқа бөлінеді : көлденең , тік және радиальді. Тұндыру ұзақтығы 1,5 – 2 сағат құрайды. Тік тұнбаларды жер асты суларының дәрежесі төмен болғанда және тазарту орындарының өндірісі 10000 мі/тәу – ке дейін болғанда қолданылады.Көлденең және радиальді тұнбаларды жер асты суларының кез – келген дәрежесі мен өнімділік 20000 мі/тәу – тен жоғары болғанда .

       Радиальді тұнба шеңбер резервуардан тұрады.Онда ағынды су орталықтан перифирияға радиальді қозғалады. Радиальді тұнбаларды көбінесе 16 – 50 м диаметрмен қолданады және үлкен диаметрді сирек қолданады. Тұнба диаметрі оның тереңдігіне ( биіктігіне ) 6 – 10 м арақатынасында болуы керек. Біріншілік радиальді тұнбалар есебі минимальді уақыт ағысымен өндіріледі. Радиальді тұнбаларды тұндыру орташа 1,5 сағатты құрайды. Тұнба ортасында тұндырмаларды жинау үшін приямкалар орнатады. Қалдықтар( тұнбалар ) түсіруін жеңілдету үшін приямка қабырғаларын 60° төмен түсіреді. Двигательден түскен тұнба приямкаға скребка көмегімен қозғалады.

       Аэротенкілер. Ағынды судың көп мөлшері биологиялық тазарту үшін қолданылады. Аэротенок белсенді ила қосылысы баяу ағатын резервуардан және тазартылатын ағынды судан тұрады.  Су мен иланың үздіксіз және жақсы байланысын орнату мақсатында оларды сығылған ауа көмегімен үздіксіз араластырады. Биохимиялық процесте қолданылатын , микроорганизмдердің қалыпты өмір сүруі үшін үздіксіз оттегімен қамтамасыз етеді. Оттегінің керекті мөлшері оның ауадағы табиғи диффузиясы арқылы су бетінің есебінде қамтамасыз етілмейді. Сондықтан сығылған уауны екі тапсырманы рпындайтын мөлшерде береді : балсенді ила араласуы және аэротенктегі қажет оттегі режимін қолдап тұру үшін өндірістік аэрация жалғасымы 10 –14 сағатты құрайды. Тазарған ағынды су белсенді иламен бірге , олардың бөлінуі басталатын екіншілік тұнбаға түседі. 

       Метантенкалар. Берілген аппараттарды біріншілік тұнбадан жойылатын тұнбаларды ашыту үшін қолданылады. Метантенка цилиндрлік немесе тікбұрышты конусты немесе пирамидалы түбі бар резервуардан тұрады және тұнбаларды ашыту үшін белгіленген. Корпус ішінде тұнбаларды ашыту үшін герметикалық жабындысы болады. Анаэробты ашу нәтижесінде пайда болатын газды жинау үшін корпустың ішінде жоғарғы бөлігінде қақпақ болады. Ашыту процесін иланы қыздыру және араластыру қолданылады. Тұнбаны температурасы 33°С – қа дейін ( мезофильді ашыту), температура 55°С – қа дейін ( термофильді ашыту ) дейін қыздырады. Қыздыру жылутасымалдағышы ретінде өткір бу мен ыстық су қолданылады. Тұнбаны сорап көмегімен , гидроэлеватор немесе арнайы араластырғышпен араластырады. Термофильді ашу кезінде метантенкаларда тұнба распады артып ., ашыту мерзімі қысқарады. Метантенкаларда екі фазадан құралатын сілтілік (метанды ) ашу жүреді. Бірінші фазада майлы қатар дағы органикалық қышқылы бар қарапайым қосылыс түзетін күрделі органикалық заттардың ( май , көміртегі , ақуыз ) расщеплениесі жүреді. Екінші  фазада осы қышқылдардың көмірқышқылын және метан түзе бұзылуы басталады. Қоздырушылар ретінде бірінші фазада – анаэробты , ал екінші фазада – метан түзуші бактериялар болып табылады. Метанды ары қарай отын ретінде қолдынылады.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *