Инфинитив – ол іс-әрекетті жалпы түрде білдіреді, қимылдың, іс-әрекеттің атауы ретінде қолданылады. Инфинитив ол етістіктің бастапқы формасы болып есептеледі. Инфинитив көбінесе to арқылы беріледі. Қазақ тілінде инфинитивке «тұйық етістік» сәйкес келеді.
Төмендегі жағдайларда инфинитив to-сіз қолданылады:
- Модальды және көмекші етістіктерден кейін: I can play the piano.
- To make (), to let, to see, to hear, to notice, to watch, to feel, кейде to help етістіктерінен кейін: He made me do it.
Егер бұл етістіктер ырықсыз етісте қолданылса, онда олардан кейін to қолданылады: He was made to do it — Оны осылай істеуге мәжбүр етті.
- Had better, would rather, would sooner тіркестерінен кейін: You had better go there at once. — Сіздің онда дереу барғаныңыз дұрыс болады.
Инфинитивтің уақыт және етіс формалары бар:
|
|
Active |
Passive |
|
Indefinite |
to help |
to be helped |
|
Continuous |
to be helping |
——— |
|
Perfect
|
to have helped |
to have been helped |
|
Perfect Continuous |
to have been helping |
——— |
Indefinite Infinitive – жалпы осы шаққа және келер шаққа қатысты іс-әрекетті білдіреді: It is interesting to study foreign languages.
Continuous Infinitive – негізгі етістіктегі іс-әрекетпен бірге болып жатқан созылыңқы іс-әрекет: It was pleasant to be driving the car again.
Perfect Infinitive – негізгі етістіктегі іс-әрекеттен бұрын болған іс-әрекетті білдіреді. He was to have helped her.
Perfect Continuous Infinitive – өткен шақта басталып жәнәлі болып жатқан іс-әрекетті білдіреді. It’s terrible to have been waiting for her so long.
Сөйлемдегі қызметі
- Бастауыш. To skate is pleasant.
- Баяндауыш. Your duty is to inform me about it.
- Толықтауыш. I asked him to help me.
- Анықтауыш. He expressed a desire to help me.
- Пысықтауыш. I went to the station to see off a friend.
Келесі етістіктерден кейін инфинитив to-мен қолданылады:
to agree to offer to decide to appear to forget to refuse to attempt
to plan to seem to promise to manage to arrange to dar to learn(how)
to pretend to threaten to fail to hope to afford to tend to want
to like