К.Ясперстің мәдени – типологиялық моделі

 

К.Ясперс сенімі бойынша, тарих пен мәдениеттің дамуында шешуші рөлге экономикалық емес, рухани фактор ие болады. К.Ясперс бойынша, мәдениеттің белдеулік уақыты — бұл өзінше тарих «орталығы». Оған дейін адамзат қоғамның мәдениетті дамуы негізінен шектелген сипаттама болады. Содан кейінгі адамзаттың әмбебап, бірегей мәдени – тарихи дамуының мүмкіндігі ашылды.Осыған орай  дүние жүзілік тарих схемасын белгілей келе, К.Ясперс тарихтың төрт гетерогенді кезеңіне сәйкес келетін төрт тарихи мәдени типті атапп көрсетеді, олар:

  • тарихқа дейінгі алғашқы қауымдықкезең- мәдениеттің прото- тарихи типі;
  • ежелгінің «ұлы мәдениеттері» дәуірі;
  • адамның болмыс негіздерінің қалыптасу дәуірі- өзіндік бәлдеулік уақыт және шектелген тарихты бірегей дүниежүзілік мәдени- тарихи процеске айналдыру негіздері қалаған әмбебапгуманистік мәдениет;
  • белдеуліктіктен кейінгі, ғылым мен техникалық дамуына негізделген және адамзат пен оның мәдениеттік өркениеттік шектелген тарихи санасына жартылай қайтарылған «империялық дәуір». К. Ясперсбойынша, адамзат төрт рет қайтадан жаңа негізден жолға шыққандай болады.

 

 

 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *