АЛАСТАУ

АЛАСТАУ — дәстүрлі тәңіршілдік дүниетанымнан, отқа табынудан қалған ырымОл екі түрлі мәнде — ел аумағын, мал өрісінмекен жайды кесір-кесапаттан сақтау үшін және адам мен малды ауру-сырқаудан айықтыру үшін қолданылған: 1) ежелгі қазақтар отты тазалық иесізұлымдыққа қарсы тұратын құдіретгі күшкиелі нәрсе санағанБ.з-дың 4 ғ-нда Византия елшісі Земархтыкейіннен Еуропа елшілерін дала жұртының от арасына өткізіп, “тазартып” қарсы алғандығы көне Қазақстан туралы жазылған саяхатшылар еңбектерінен белгіліСондайқ казақтар қыстаудан жайлауғажайлаудан қыстауға қоныс аударарда көш керуенін лаулап жанған екі оттың арасынан айдап, “алас-аласәр пәледен халас” (араб. — арылубостандық алутөлеуөтеудеп дуалағанЖаңа үйге қоныстанарда бөлменің бұрыш— бұрышына от жағып немесе адыраспанарша тәрізді емдік қасиеті мол өсімдіктердің түтінімен бөле-бәтірді А. салты қазіргі кезге шейін сақталған; 2) жамандық наным-сенімді ұстанған ежелгі қазақтар адам мен малға тиетін індет атаулының иесіяғни құдайы — “бәдік” деп түсінгенБақсылар от айнала қобыз тартыпсарнау айтып, мал- жанның кеселін А-ғажансыз нәрселерге көшіруге тырысқанЖауыздық пен кесапат кесік (Аңғырат —Майныужоқшылық пен ізгілік иесімен, (Ақұра-Мазда) көмегімен жеңіп шығуға болады деп ұғынған. Бәдік айтыпауруды А. нышандары ауыз әдебиетінің нұсқаларында мол ұшыратады. Мыс., “Айт дегеннен айтамын-ау бәдіктіҚара мақпал тоным тозды әдіпті, от оттамай, су ішпей жата берсе, Бәдік емей немене бұл кәдіктіКөшкөшкөш!…” Сонымен қатар аурудан өлген малдың басын сырлападам мен жан-жануардың аяғы баспайтын жерге көміп тастау немесе сырқат адамды күн батарда далаға алып шығып, су бүркіп, от айналдырып А. ырымы да бар. 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *