НЕГІЗГІ БӚЛІМ
Тәрбие – тәрбиелеу процесін ғылыми байыптаудың негізгі категориялары
Тәрбиелеу процесінің мәні. Тәрбиелеу процесінің мақсаты мен міндеттері. Тәрбиенің ізгілік парадигмасы. Тәрбиелеу процесінің әлеуметтік кеңістігі. Тәрбие процесі және оның мәні мен ӛзіндік ерекшеліктері. Тәрбие заңдылықтары мен қағидалары, олардың ӛзара байланысы. Кәсіби білім беру мекемелеріндегі тәрбие жұмысының мәні мен мазмұны. Жас ұрпақты тәрбиелеудің негізгі мазмұны. Жеке тұлғаны дамытуға әсер ететін объективті және субъективті факторлар. Тәрбие ӛнері және технологиясы. Тәрбие технологиясының ерекшеліктері.
Білім беру мекемелеріндегі тәрбие жұмысының жүйесі
«Тәрбие жұмысы» туралы түсінік. Тәрбие жұмысының бағыттары: рухани-адамгершілік, ақыл-ой, еңбек, дене, эстетикалық, экономикалық, азаматтық-елжандылық, құқықтық, полимәдениеттілік және т.б. педагогикада қалыптасқан тәрбие жүйесі, оларға сипаттама. Кәсіби білім беру мекемелеріндегі тәрбие жұмысы жүйесінің мәні, мазмұны және тәрбиелік жүйе компоненттері. Білім беру мекемелеріндегі ұлттық тәрбиеге қойылатын талаптар. Тәрбиелеу жұмыстарының ерекшеліктері. Этикалық тәрбиелік жұмыстар. Экологиялық және еңбекке байланысты тәрбиелік жұмыстар.
Тәрбие жұмысын ұйымдастырудың әдістері
Тәрбие жұмысын ұйымдастырудың әдістері мен формалары. Тәрбие жұмысының ұжымдық, топтық және жекелік формалары. Тәрбие әдістерінің түрлері және оларды топтастырудағы қажеттілік. Тәрбие әдістерін таңдап алу шарттары. Сендіру әдістемесі. Педагогикалық ынталандыру әдістері. Педагогикалық талап. Оқушылармен жүргізілетін жеке жұмыс. Топ белсенділері және оқушылардың жеке топтарымен жұмыс. Сыныпта және сыныптан тыс тәрбиелік жұмыстарды ұйымдастыру.
Оқушылар ұжымын қалыптастырудың әдістемесі
Ұжым ұғымына анықтама. Ұжым дамуы және оның кезеңдері. Оқушылар ұжымы – тәрбие ұйымдастыру ортасы. Сынып ұжымын құру мен топтастырудың негізгі жолдары. Ұжымдық тәрбиелік жұмыстарын ұйымдастырудың моделі. Нақты ережелер мен талаптар қойылған іс-шара дайындау әдістемесі. Ӛзара ынтамақтастыққа оқытудың арнайы тәсілдері, іскерлік анық мақсаттағы рӛлдік ойындар, психотехникалық ойындар, ситуацияларды этюдтарды таңдау.
Сынып жетекшісі – топтағы тәрбие жұмысын ұйымдастырушы
Топ жетекшісінің тәрбие жұмысының мақсаты, негізгі міндеттері. Топ жетекшісінің тәрбиелік жұмыс жоспарының негізгі бӛлімдері. Педагогикалық рефлексия топ жетекшісінің тәрбие жұмысындағы қажетті
компоненттерінің бірі ретінде. Топ жетекшісінің оқушыларды танып білу жолдары. Топ жетекшісі және оқушылар ұжымын тәрбиелеу. Оқушылардың ӛзін-ӛзі басқару ұйымдары және оларды ұйымдастыру.
Білім беру мекемелері мен отбасы ықтымақтастығының қызметі мен формалары
Топ жетекшісі мен педагог білім беру мекемелері мен отбасы ықтымақтастықты қалыптастырушы. Отбасының бала тәрбиесіндегі ролі. Отбасымен жүргізілетін жұмыс түрлері. Ата-аналар кеңесіне педагогикалық басшылық жасау әдістемесі. Топ жетекшісінің ата-аналарымен жүргізілетін жұмысының формалары мен әдістері. Топ жетекшісінің ата-аналармен атқаратын жұмыстарының мазмұны мен міндеттері. Оқушылардың ата- аналарымен педагогикалық ӛзара іс-әрекет технологиясы. Білім беру мекемелерінің, отбасының және қоғамның оқушылар тәрбиесіндегі ӛзара қызметі мен формалары.
Қазіргі жағдайдағы оқушылар мен жасөспірімдер бірлестігі
Жасӛспірімдер мен жеткіншектердің мәдениет элементтері: сән, мінез- құліқ стилі, музыкаға әуестігі, би және бос уақытын ӛткізу ұқсастығы, жастар бірлестіктері. Оқушылар бірлестіктерінің жіктелуі. Әлеуметтік бағытталған бірлестіктер. Оқушылардың клуб типіндегі бірлестіктер. Кездейсоқ оқушылар бірлестіктері. Ӛзара әрекеттерін реттеу қабілеті мен ерекшеліктері.
Тәрбие сағаты және оны ұйымдастыру мен ӛткізу.
Топ жетекшісінің қиын балалармен жұмыс жүйесі
Қиын балалардың пайда болу себептері және олардың негізгі ерекшеліктері. Қиын балаларды қайта тәрбиелеу және дамыту жолдары. Оқушылардың мінез-құлқындағы қиындықтарды пайда болу себептері. Қиын балаларды тәрбиелеуде педагогикалық тұрғыда талдау және дамыту жолдары. Қиын балаларға кӛмек беруде педагогтың ролі және қызметі.
Тәрбие жұмысының тиімділігі мен нәтижесінің диагностикасы
Тәрбие процесін әдістемелік жағынан қамтамасыз ету. Тәрбие жұмысының тиімділігі мен нәтижесін зерттеу әдістемесі. Психологиялық, педагогикалық диагностика ұғымы. Оқушы тұлғасы мен топ ұжымын зерттеудің әдістері. Психологиялық-педагогикалық диагностикалау әдістерінің сипаттамасы. Сауалнамалар, тесттер жасаудың әдістемесі. Оқушылардың тәрбиелік деңгейін бағалау кӛрсеткіштері. Тәрбие қорытындысын бағалау мен есепке алу формалары. Құжаттар және есеп беру. Топ жетекшісі қызметінің нәтижелерін бағалау.
Топ жетекшісінің оқушыларды денсаулық пен салауатты өмір салтын қалыптастыру әдістемесі
Денсаулық пен салауатты ӛмір салты құндылық ретінде. Денсаулыққа зиян әдет-дағдылар: ішімдікке, нашақорлыққа, спидке және т.б. қарсы сана-
сезімді, мінез-құлықты қалыптастыру. Салауатты ӛмір салтын қалыптастырудағы негізгі факторлар: дене мәдениеті және спорт, еңбек және дене шынықтыру, жылжымалы ойындар, дұрыс тамақтану. Оқушылардың салауатты ӛмір салтын қалыптастыру әдістемесі.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі:
- Губашева С.Г., Отарбай А.Ж. Тәрбие жұмысының әдістемесі. Астана-2007
- Әбенбаев С.Тәрбие теориясы мен әдістемесі.-Алматы. Дарын 2010
- Майғаранова Ш, Иманбаева С.Т. Мектептегі тәрбие теориясы мен әдістемесі. Алматы-2009
- Сейталиев Қ.Б. Тәрбие теориясы.-Алматы, 2006
- Жарықбаев Қ., Қалиев С. Қазақ тәлім-тәрбиесі: (Оқу құралы). – Алматы, Санат, 2005. – 352 б.
- Әбілова З., Қалиев К. Этнопедагогика. Оқулық. – Алматы: ҚазХҚӘТУ, 2007. – 394 б.
- Табылдиев Ә. Қазақ этнопедагогикасы (Оқу құралы). – Алматы: Санат, 2001. – 320 б.
- Калыбекова А. Теоретические и прикладные основы народной педагогики казахов. Алматы. БАУР, 2005. – 200 с.
Қосымша:
- Қожахметова К.Ж. Сынып жетекшісі.-А:
- Табылдиев Ә. Халық тағылымы. – Алматы: Тағылым, 1992. – 250 б. 11.ҚР-касының «Тәрбие» туралы тұжырымдамасы. Алматы,