Дәріс мақсаты: Электрондық ақша және ақпараттық экономика мен ақпараттық қоғамның өзгергенін түсіндіру.
Дәріс жоспары:
- 1. Ақпараттық-экономикалық талдаудың әлеуметтік-негізделген нарық шаруашылығының қалыптасуына құндылығы.
- Теория ақпараттық- категориалық экономикалық зерттеу теориясы экономиканы ақпараттау концепциясын қалыптастыру негізі ретінде.
Нарықтық қарым қатынастардың ФОРМАЦИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ инонның дамуымен, өсірілген құндылықтардың өздерімен өздерінің өсуі және ақпараттық тауарлардың өзімен өздерінің ескіруімен байланысады. Мысалы, ауыспалы кезеңнін ақпараттық теория тәжірибесі дегеніміз мекенжайлық нақты ақпараттық тауарлардың нақты тұтынушыларға бағытталуын көрсетеді. Тағы да бір айта кететін жағдай, осындай бағытталу нақты потенциалды тұтынушыны (сатып алушыны) аталған ақпараттық тауардың өндірілуінен әлдеқайда бұрын анықтайды.
Ақпараттық тауарлардың мекенжайлық нысаналылығы берілген ақпараттық тауарларға енген өсілген құндылықтардың ӨЗІМЕН ӨЗІ ӨСУДІҢ өсу оңтайлы факторларының бірі болып табылады. Мұндай өсу олардың ақпараттық тауарлардан инонның квазиақшалық қалпына жеделдетілген айналуы арқылы өтеді. Басқаша айтқанда, мекенжайлық нысаналылығы ақпараттық тауарлардың ӨЗІМЕН ӨЗІ ТОЗУДЫҢ жолындағы кедергілердің бірі болып табылады. Сонымен бірге, қазіргі жағдайларда реализации ӨЗІМЕН ӨЗІ ӨСУДІҢ жүзеге асырылулары қазіргі жағдайларда телепроспектинг және автоматтандырылған маркетинг әдістері қолданылулары мүмкін.
Халықаралық жүйелік станданттар түсінігі, мәні, қажеттілігі, түрлері. Евростандарттар жүйесі. Евростандарттың түрлерінің ерекшелігі. Евростандарттардың атқаратын қызметі. Экономика мен халықаралық жүйелік станданттардың байланысы мен әсері.
Қазіргі заманда кеңінен компьютерде пайдаланатын стандарттар жүйесі қалыптасқан, олар келісідей: КОI8-R, MS-DOS, MS Windows, ISO8859-5 және т.б.
— Ақпараттың толықтығын бұзу, яғни оның құнсыздануы үшін ақпаратты толықтай жойып жіберу. — Ақпараттық жүйенің жұмысқа қабілеттілігін жекелей не толықтай бұзу. Мұнда ақпараттық жүйенің режимін өзгерту және компоненттерін толықтай істен шығару жатады. Технологиялық өлшем процедураның бағдарламалық — ақпараттық жүзеге асуын қаншалықты тиімді қамтамасыз етуін, қауіпсіздік деңгейін(пайдаланушылардың аутентификациясы, қол жетімділіктің шектеулілігі, ақпараттық құрылымның толықтығын қамтамасыз ету) көрсетеді. Идентификация ол – қандай да бір объектіге не субъектіге басқа біреудің есімі мен кейпі арқылы өзін көрсету. Аутентификация ол — жалғандықты тексеру, яғни объект не субъект өзін кім арқылы көрсетсе, сонымен сәйкес болу керек. Идентификация мен аутентификацияның объектісі болып табылады: адамдар (қолданушылар, операторлар т.б); техникалық құралдар (мониторлар, жұмыс станциялары, абоненттік бөлімдер); құжаттар (қолма-қолдық, баспаға шығару); ақпаратты магнитті тасымалдау; монитор, табло экранындағы ақпарат.
Ақпараттық қауiпсiздiк қауiптерiнiң көздерi:
-жекелеген шетелдiк саяси, экономикалық, әскери және ақпараттыққұрылымдар;
-шетел мемлекеттерiнiң барлау және арнайы қызметтерi;
-халықаралық террористiк және экстремистiк ұйымдар;
-құрылымға қарсы бағыттағы заңсыз саяси, дiни және экономикалық құрылымдар; -ұйымдасқан қылмыстық қоғамдастықтар мен топтар;
-жекелеген жеке және заңды тұлғалар;
-дүлей зiлзалалар және апаттар болып табылады.
Сыртқыға:
-шетел мемлекеттерiнiң жаһандық ақпараттық мониторинг, ақпарат пен жаңа ақпараттық технологияларды тарату саласындағы сындарлы емес саясаты;
-шетелдiк барлау және арнайы қызметтердiң iс-әрекеттерi;
-халықаралық топтардың, құрылымдар мен жеке тұлғалардың қылмыстық iс-әрекеттерi, өнеркәсiптiк және банктiк шпионаж;
-дүлей зiлзалалар және апаттар;
-халықаралық террористiк және экстремистiк ұйымдардың қызметi;
Қазақстан Республикасының мүдделерiне қарсы бағытталған шетелдiк саяси және экономикалық құрылымдардың қызметi жатады. Европалық елдердің барлығында ұлттық ақпараттық ресурстарды түрлі стандарттар мен бекітіп оны қорғау мәселесі айтарлықтай өзекті болып отыр. Сондықтан жоғарғы деңгейдегі саяси және экономикалық мақсаттарға қол жеткізуде нақты ақпараттық шабулдар жасалып жатыр.
Әдістемелік нұсқаулар
Қазақстан экономикасы дамуының ауыспалы кезеңінің жағдайларында стратегиялық мәселелердің бірі болып НАРЫҚТЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ АҚПАРАТТЫҚ НЕГІЗДЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫН массалардың ұғынуы саналады. Қазақстан Республикасындағы қоғамдық-экономикалық БҰЗЫП КІРУ және жеделдетілген шаруашылық даму алдыңғы қатарлы мемлекеттердің қазргі халықаралық НАРЫҚТЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАСТАРМЕН ауырсынбай және үйлесімді түрде үйлесуге мүмкіндік береді. Осындай бұзып кіпу альтернативасыз экономикалық үдерістердің ақпараттық факторларының (тұтас компьютерлеу, ақпараттандыру, компьютерлік сауаттық, ақпараттық біліктілік, ақпараттық ойлау стилі, жаңа ақпараттық -әлеуметтік технологиялар және тағы басқалары) толық ендірілуі жағдайында ғана мүмкін. Сонымен, объективті және шарасыз түрде, дүниежүзілік көшбасшылық стандартармен ілеспе және бірге отандық экономикалық ақпараттың кодтау және декодтауын, материалдану және дематериалдануын, сонымен қатар объективтеу және субъективтенуін өткізу қажет.
Әдебиет.
- Закон Республики Казахстан от 08.05.2003 года №412-П «Об информатизации»
- Назарбаев Н.А.Казахстан – 2030. Алматы: Билим, 1998. – 96 с.
3.Назарбаев Н.А.Казахстан на пути ускоренной экономической, социальной и политической модернизации// Казахстанская правда. 2005. 19 февраля. – с. 1-3.
- Назарбаев Н.А. Послание народу Казахстана. Астана.- 2011.
- Назарбаев Н.А. Казахстанский прорыв // Казахстанская правда. – 2006. — №276.
- Садыков Т.У. Основы теории информационной экономики.
Монография, г.Алматы, Гылым, 1998 г.
- Садыков Т.У. Инон и судьба капитала, или об информационной экономике.
Вестник Университета «Туран», г.Алматы, 1999 г., № 1
- Садыков Т.У. Информатизация Казахстана как решающий фактор современного общественного развития. Материалы международной научной конференции «Десять лет реформ на постсоветском пространстве: ожидания, результаты, перспективы», часть 2, г.Алматы, Туран, 2001 г.
- Садыков Т.У. Структура и особенности новой экономики. Вестник Евразийского национального университета им. Л.Н. Гумилёва. Серия – экономическая. Выпуск 1. 2007г.
- Садыков Т.У. Методологические основы информационной экономики
Материалы международной научной конференции, Университет ТУРАН, Алматы, 2003 г.
- Нечипоренко В.П. Информационный капитал научно-технической деятельности // НТИ. Сер. 1 / ВИНИТИ. –1998. -№11.
- Политическая экономия информации // Int. Inf. and Libr. Rev. –1998. –30, № 3.
- Огородников В.П., Папанов В.В. Рецензия: Ю.Ф. Абрамов Картина мира и информация. Философские очерки. – Иркутск: Издательство Иркутского университета, 1988 //Философские науки. –1990. -№ 10. .
- Яковлев П. Что такое Интернет-банкинг?//www.m3m.ru/
- E-commerce and development report 2001 prepared by the UNCTAD secretariat. United Nations. New York and Geneva, 2001. – 252 р.
Әдебиеттер тізімі
- Арский Ю.М. Информационный рынок в России / Ю.М. Арский, Р.С. Гиляревский, В.С. Егоров и др. – М.: ВИНИТИ, 1996. – 293 с.
- Афонина С.В. Электронные деньги / С.В. Афонина. – Спб.: Питер, 2001. -128 с.
- Балабанов И.Т. Электронная коммерция / И.Т. Балабанов. – Спб.: Питер, 2001. -336 с.
- Гейтс Б. Дорога в будущее / Б. Гейтс. – М.: Изд.отдел «Русская редакция» ТОО «Channel Trading Ltd», 1996. -312 с.
- Землянова Л.М. Зарубежная коммуникавистика в преддверии информационного общества: Толковый словарь терминов и концепций / Л.М. Землянова. – М.: Издательство МГУ, 1999. -301
- Иноземцев В.Л. Пределы «догоняющего развития» / В.Л. Иноземцев. – М.: ЗАО «Издательство «Экономика», 2000. — 295 с.
- Иноземцев В.Л. Расколотая цивилизация / В.Л. Иноземцев. – М.: Академия — Наука, 1999. -724 с.
- Иноземцев В.Л. Современное постиндустриальное общество: природа, противоречия, перспективы / В.Л. Иноземцев. – М.: Логос, 2000. — 304 с.
- Информационное общество и Россия / под ред. В.П. Колесова, М.Н. Осьмовой. – М.: Экономический факультет, ТЕИС, 2002. – 196 с.
- Кастельс М. Информационная эпоха: экономика, общество и культура / М. Кастельс; под. ред. О.И. Шкаратана. – М.: ГУ ВШЭ, 2000. — 608 с.
- Кравченко С.А. Социология: парадигмы и темы / С.А. Кравченко, М.О. Мнацаканян, Н.Е. Покровский. – М.: АНКИЛ, 1998. — 507 с.
- Мелюхин И.С. Информационное общество: истоки, проблемы, тенденции развития / И.С. Мелюхин. – М.: ГУ, 1999. — 208 с.
- Минаев С.В. Глобальная экономика: 2000 год: Аналитический обзор / С.В. Минаев. – М.: РАН ЮНИОН, 2001. — 62 с.
- Мировая экономика: тенденции 90-х годов / Отв.ред. И.С. Королев. – М.: Наука, 1999. — 304с.
- Михеев В.В. Глобализация и азиатский регионализм: вызовы для России / В.В. Михеев. – М.: РАН. Институт Дальнего Востока, 2001. — 224 с.
- Модестов С.А. Информационное противоборство как фактор геополитической конкуренции / С.А. Модестов. – М.: Московский общественный научный фонд, Издательский центр научных и учебных программ, 1999. — 64 с.
- Наумов В.Б. право и Интернет: очерки теории и практики / В.Б. Наумов. – М.: Книжный Дом «Университет», 2002. — 432 с.
- Попов В.М. Глобальный бизнес и информационные технологии. Современная практика и рекомендации / В.М. Попов, Р.А. Маршавин, С.И. Ляпунов/ под ред. В.М. Попова – М.: Финансы и статистика, 2001. — 272 с.
- Практика глобализации: игры и правила новой эпохи / Под ред. М.И. Делягина. – М.: ИНФРА-М, 2000. — 344 с.
- Рудакова О.С. Банковские электронные услуги: Практикум. Учебное пособие для вузов / О.С.Рудакова, И.В. Рудаков – М.: ЮНИТИ, 2000. — 111 с.
- Садыков Т.У. Информационная экономика. –Астана. ЕНУ, 2007.
- Сорос Дж. Кризис мирового капитализма. Открытое общество в опасности / под ред. А.И. Колганова. – М.: Экономический факультет ТЕИС, 1998. — 279 с.
- Социум 21 века: рынок, фирма, человек в информационном обществе / под ред. А.И. Колганова. – М.: Экономический факультет ТЕИС, 1998 – 279 с.
- Тапскотт Д. Электронно-цифровое общество / Д. Тапскотт. – К.: «ИНТ-пресс»; М.: «Релф-бук», 1999. — 432 с.
- Трансакционные издержки, связанные с созданием и использованием прав на товарные знаки в России / Э. Вальцескини, Р.А. Кокорев, О.А. Пороховская и др.; под ред. А.Е. Шаститко. – М.: ТЕИС, 2000. — 160 с.
- Урсул А.Д. Информатика, кибернетика, интеллект: Философские очерки / А.Д.Урсул. – Кишинев.: Штиинца, 1989. — 295 с.
- Экономика / под ред. А.И.Архипова, А.Н. Нестеренко. – М.: ПБОЮЛ М.А. Захаров, 2001. — 784
- Юрьева Т.В. Интеллектуальная сфера и предпринимательство. Неприбыльный сектор. (Альтернатива бизнесу и государству) / Т.В. Юрьева. – М.: АНКИЛ, 1994. — 56 с.
- Тамбовцев В.Л. Пятый рынок: экономические проблемы производства информации». М.; Издательство МГУ. 1993
- Родионов И.И. Основные характеристики рынка информационных услуг развитых капиталистических стран. – М.: Международный центр научной и технической информации, 1990.
- Афанасьев В.Г. Социальная информация. – М.: Наука, 1994.
- Информационный сектор и его местов экономике США. – М.: Российская академия наук, 1990.
- Елепов Б.С., Чистяков В. М. Управление процессами использования информационных ресурсов – Новоссибирск.: Наука. Сиб. отделение, 1989.
- Перспективы информатизации общества. – М.: Российская академия наук. Серия: Информация, наука, общество, 1989.
- Майоров С.И. Информационный бизнес: коммерческое распространение и маркетинг. – М.: Финансы и статистика, 1993.
- Страссман С. Информация в век электроники. – М.: 1997.
- Шрейдер Ю. О феномене информационного продукта. – НТИ Серия 1, 1989.
- Чирченко О. Информационные аспекты информатизации. – М.:1989.
- Деловые люди. 1993. №12. Прил. Х.
- Лившиц А. На пути к информационной экономике: насколько полезен опыт капитализма? – Экономические науки , 1990, №9.
- Багриновский К. А., Хрусталев Е.Ю. Новые информационные технологии. – М.: ЭКО, 1996.
Қосымша әдебиеттер
- Вольский А. Инновационный фактор обеспечения устойчивого экономического развития / Вольский. Вопросы экономики. – 1999. — №1
- Иванов Н. Глобализация и проблемы оптимальной стратегии развития / Н. Иванов. Мировая экономика и международные отношения. – 2000. — №3. – с.12-18
- Иноземцев В. Парадоксы постиндустриальной экономики / В. Иноземцев. Мировая экономика и международные отношения. – 2000. — №3. – с.3-11
- Иноземцев В. К истории становления постиндустриальной хозяйственной системы (1973 — 2000) / В. Иноземцев. Свободная мысль. – 1999. — №7. – с.3-27; №8. – с.19-42
- Кастельс М. Становление общества сетевых структур / М. Кастельс. Новая индустриальная волна на Западе. Антология; Под ред. В.Л. Иноземцева. М.: Академия – 1999. – с.494-505
- Колодко Т. «Новая экономика» и старые проблемы / Г. Колодко. Проблемы теории и практики управления. – 2002. — №4. – с.32-38
- Куренков Ю. Конкурентоспособность России в мировой экономике / Ю.Куренков, В Попов. Воспросы экономики. – 2001. — №6. – с.36-49
- Ланкастер К. Перемены и новаторство в технологии потребления / К. Ланкастер. Теория потребительского поведения и спроса. Вехи экономической мысли. Том 1; Под ред. В.М. Гальперина. – Спб.: Экономическая школа, 1999. – с.326-336
- Мамчиц Р. Электронная коммерция в ближнем и дальнем зарубежье. / Р. Мамчиц. Политэконом. – 2001. — №3 (16). – с.74-77
- Мельвиль А. Евразийский миф / А. Мельвиль. // Эксперт. – 1998. — №16. – с.71
- Мельянцев В. Информационная революция – феномен «новой экономики» / В. Мельянцев. Мировая экономика и международные отношения. – 2001. — №2. – с.3-10
- Пороховский А. «Новая экономика» активизирует роль общества и государства в общенациональном развитии / А. Пороховский. Проблемы теории и практики управления. – 2002. — №4. – с.46-51
- Сакайя Т. Стоимость, создаваемая знанием, или История будущего / Т. Сакайя. Новая постиндустриальная волна на Западе. Антология; Под ред. В.Л. Иноземцева. – М.: Академия, 1999. – с.340-371
- Салавец А. Значение «новой экономики» в постсоциалистических странах: структурный и региональный аспекты / А. Салавец. Проблемы теории и практики управления. – 2002. — №4. – с.39-45
- Стиглер Дж. Экономическая теория информации / Дж. Стиглер. Теория фирмы. Вехи экономической мысли. Вып.2. – Спб.: Экономическая школа, 1995. – с.507-529
- Стоуньер Т. Информационное богатство: профиль постиндустриальной экономики / Т. Стоуньер. Новая технократическая волна на Западе. – М.: Прогресс, 1986. – с.392-409
- Ходжсон Дж. Социально-экономические последствия прогресса знаний и нарастания сложности / Дж. Ходжсон. Воспросы экономики. – 2001. — №8. – с.32-45
- Паршенцев А.А. Проблема и перспективы развития электронных магазинов // Маркетинг в России и за рубежом. – 2000. — №3. – с.84-89
- Нагапетьянц Н., Гуреев С. Интернет-маркетинг // Маректинг. – 1998. — №5. – с.99-110
- Земсков А.И. Доступ к электронным ресурсам от Бонна до Владивостока // Научные и технические библиотеки. – 2000. — №7. – с.25-37
- Поваляев А. Цель определяет средства // Эксперт. – 2001. — №6. – с.94-96
- Степаненко Е. Электорнная коммерция в России. Основные вопросы // Хозяйство и право. – 2000. — №12. – с.23-37
- Мамыкин А.А. Стратегия и тактика в интернет // Маркетинг в России и за рубежом. – 2000. — №2. – с.63-66
- Моисеев С. С Интернет-авоськой по магазинам // Научный парк. – 1998. — №6. – с.54-58
- Чупалов А. Как зарабатывать деньги в Интернет. – М., 1998. с.88-109; 125-129
- Имери В. Как сделать бизнес в Интернет. – К.; М.; СПб., 1998. – с.191-203; 319-336
- Шпагина М. Иное измерение // Эксперт. – 2000. — №8. – с.6-10
- Расстегаев А. Клонирование технологий // Эксперт. – 2000. — №24. – с.1-4
- Лидеры российского виртуального шоппинга // Эксперт. – 2000. — №16. – с.77-82
30.Бабажанова Ж.А. Ақпараттық экономика. Астана. 2011
31.Садыков Т.У. Методология информационной экономики Монография. Москва, МГУ им. М.В. Ломоносова, 2010г. 32.Садықов Т.Ү., Оспанов А.С. Ақпараттық экономика. Астана. 2011
Интернет-ресурстар тізімі
Пән бойынша БӨЖ сабақ жоспары
Апта № |
Тақырыптар № |
Тақырыптар |
Сағаттар |
1 |
2 |
3 |
4 |
1 |
1 |
Ақпараттық экономикаға жалпы түсінік 1. Ақпараттық экономикаға кіріспе 2. Ақпараттық экономика және экономика 3. Ақпараттық экономикадағы ақпараттар классификациясы |
4 |
2 |
2 |
Ақпараттық тауарлар мен қызметтер түрлері 1. Ақпараттық экономикасындағы қалыптасқан тенденциялар 2. Ақараттық экономиканың процесстері 3. Ақпараттық экономика тауар ретінде |
4 |
3 |
3 |
Ақпараттық қызметтердің негізгі категориялары 1. Ақпараттық нарық түсінігі 2. Ақпараттық нарық түрлері 3. Ақпараттық нарықтың даму бағыттары |
4 |
4 |
4 |
Ақпараттық бизнес кеңістігі 1. Ақпараттық бизнес пайда табу көздері ретінде 2. Ақпараттық бизнес аясы, оның даму бағыттары |
4 |
5 |
5 |
1. Ақпараттық технологиялар. |
4 |
6 |
6 |
Электрондық хаттың құрылымы. Электрондық қолтаңба 2. Электрондық пошта құрылымы 1. Электрондық қолтаңба құрылымы, пайдалану әдістері |
4 |
7 |
7 |
Электрондық Үкімет 1. Электрондық үкімет және оны іске асыру шарттары 1. Электрондық үкіметтің қажеттілігі және оны дамыту шарттары |
4 |
8 |
8 |
Жаңа экономиканың концепциясы. 1. Жаңа экономикадағы негізгі бағыттар
|
4 |
9
|
9 |
Кітапхананың жаңа рөлі 1. Электрондық кітапхананың жаңа рөлі 2. Бүгінгі күнгі кітапхана жағдайы 3. Электрондық кітапхананы іске асыру шарттары |
4 |
10 |
10 |
Электронық коммерция және жүйелік экономика 2. Элетрондық коммерцияның негізгі түсінігі 1. Элетрондық коммерциялық қарым-қатнас сферасы |
4 |
11 |
11 |
Ақпараттың қауіпсіздік жағдайлары. |
4 |
12 |
12 |
Бағдарлама өнімдерінің ерекшеліктері. |
4 |
1 |
2 |
3 |
4 |
13 |
13 |
Қазақстанның ақпараттық экономикасын дамыту және халықаралық шаруашылықты жаһандандыру 1. Жаһандандыру саясатының қалыптасуы 2. Жаһандандыру саясатының бағыттары |
4 |
14 |
14 |
Ақпартты құпия сақтаудағы мемлекеттік саясат |
4 |
15 |
15 |
Электрондық ақша. |
4 |
Барлық сағат |
60 |
Дәрістік курс бойынша әдістемелік нұсқаулық.
«Ақпараттық экономика» дәрістік курсының әдістемелік нұсқаулықтары пәннің негізгі сұрақтары мен әдістеріне жауап береді, атап айтқанда инонның пайда болуы, оны зерттеу жолдары, оның көріну жолдары, тиімділігі мен практикалық маңызы.
Инонның қалыптасу және даму заңдылықтары мен әлеуметтік-бағытталған экономиканың заңдылықтарына мыналар жатады:
- тереңдетілген жекелеме және жалпы планетарлық өмір салтының үйлесуі;
- қызмет көрсету және жалпы қол жетімді ақпараттық тұтынудың әлеуметтендірілуі;
- материалдық және рухани өнім мен тұтынуды, шектеулі және шектеусіз қорлар мен жасанды және табиғи интеллектінің, экономикадағы белгілілік пен белгісіздіктің ықпалдасуы;
- инфотауарлар, қорлар мен кертартпалы-шығармашылық қызметінің зияткерлендіру.
ПАФОСИ метаәдісі (төменде келтірілген принциптердің алғашқы белгілері) төмендегі бір-бірімен байланысты әмбебап-бірізді инонның алты принципінен тұрады: біріншісі, кодтау және декодтау, (К) белгісімен белгіленген ақпаратты материализациялау және дематериализациялау, екіншісі, В-ның дамуы мен қайшылықтары, үшінші, О-ның ұйымдасуы мен икемделуі, төртінші, F-форма құрылымы, бесінші, Q -байланыс, алтыншы, S-өзіндік ұйымдастыру. Сонымен, ПАФОСИ әдістемесін логикалы-символды түрде немесе ақпараттық диалектика мәнін төмендегідей код түрінде білдіруге болады:
¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥
» UIij $U(K)ij UBij UOij UFij UQij USij .
ij ij ij ij ij ij ij
ПАФОСИ әдіснамасы мен ақпараттық диалектиканың жүздік сипаттамасын мынадай түрде білдіруге болады:
Q F
S О
(К) В
Инонның өзіндік кеңею құндылығы мыналардың бірлесуінің нәтижесі:
- шектеулі және шектеусіз қорлардың;
- табиғи және жасанды интеллектің;
- рухани және материалды өндірістің;
- кертартпалық және шығармашылық қызметтің;
- экономикалық үрдістегі белгілілік пен белгісіздіктің;
- материалды және материалды емес қажеттіліктен;
- табиғи-жасанды кодтау мен ақпаратты декодтаудан;
- инфотауар-пікірді өндіру мен қолданудан;
- интеллектуалды меншіктің өзіндік кеңеюі мен өзіндік ескірудің алуан түрлерінен;
- материалды және материалды емес (моральды) қызығуышлықтар, уәждемелер мен талпыныстар;
- ақпарат, ақпараттық үрдістер мен ықпалдастықтың бірлігі мен алуан түрлілігі;
- экономикалық ақпаратты кодтау мен декодтау;
- экономикалық субстратты материализациялау мен дематериализациялау;
- ақпаратты объективтендіру және субъективтендіру;
- экономикалық ақпараттың бірізді энтропийялық-белгісіздік және нақты, белгілі негэнтропиялық жақтарының дамуы.
Инон негізіндегі ақпараттың жалпылама және белгілі ерекшеліктері: жоюға болмайтындығы, шектеусіздігі, өзіндік кеңеюі, өзіндік ескіруі, өзіндік басқарылуы (бір түрдегі ақпарат басқарады және басқа түрдегі ақпаратты анықтайды), өзіндік ұйымдасуы, алғашқылығы, идеалдығы, материалдығы, айналмалылығы (ауысушылығы), кодталуы, декодталуы, релеванттыллығы, диалектілігі, айқындылығы, толықтығы, мерзімділілігі, семантикалылығы, синтаксистіктігі, прагматикалылығы, жан-жақтылығы және т.б.
Белгілердің оқылуы
ЭИД — электронды-ақпараттық ақша, жалған ақша.
ИТИ — инфотауар, ақпарат тауар және тауар ақпарат ретінде.
ЭИ1Д1 – электронды-ақшалы (жалған ақшалы) көлемнің өзіндік кеңеюі мен персоналдық өзіндік ашылуы.
I – әмбебап көпшілік, жалпы ақпарат информация.
И — инон.
C — құндылық; (С) – еңбек құралдары.
R ! — генерация КШҚ; R – ақпараттық байланыстар; (R!) – табиғи интеллектінің шығармашылық генерациясы ; ( R ) — жасанды интеллекті мен қарапайым шығармашылық генерациясы; <R!> — метагенерация шығын-генервациясының біліну түрі ретінде.
H — инфобаға; (Н) – шығармашылық қажеттілігін қамтамсыз етудің шексіз сипаттамасы.
Р – жетілдірілген құндылық; (Р) – өндірістік үстемақы; <P> — еңбек пәні.
L — инфотауардың орындылығы; (L) – монопольды үстемақы.
Э — энергия; (Э) – энергия жинақтаған түр немесе КШҚ, <Э> -ақпараттық тиімділік ; <Э!> — рухани тиімділік.
Д — қозғалыс; (Д) — дивиденттер; <Д> — еңбек өнімдері; Д! – персоналдың өзіндік өсуі.
М — материя; (М) – үстемақы құны; <М> — материалды өсім; (М) – неотехнологияның материалдық жинақталымы немесе өткен КШҚ.
П — кеңістік; (П) – еңбек заттары; (П!) – табиғи интеллектінің қабілеттері.
Т — уақыт; (Т) — материализация және дематериализация жылдамдығы; <Т> — материалды қызығушылық.
Я – пікір (ой).
(К) – кодтау және декодтау; <К> — ақпараттық диалектика; К – негізгі жасанды инон, жасанды интеллект; (К) — коммерциялық баға.
В — қайшылықтар; <В> — инонның ақпараттық-шығармашылық үрдісі; (В) – еңбек тәсілі; В! – ақпараттық үстемақы.
О – ұйымдастыру және икемделу; (О) – саудалық үстемақы; <О> — тұрақты инон;
О! — жоғары неотехнологиялар.
Ф – түр құрылымы; (Ф) – бейне өмірі мен сапасының экономикалық материалды-рухани жақтары.
Q — байланыстар (ақпараттық-өндірістік және басқару байланыстарының жиынтығы).
З – өзіндік ұйымдасу.
<S> — ссудалық пайыз; S – экономикалық өсу; (S) – жандандырылған жасанды еңбек; S! — энтропия.
<N> — жер рентасы; N — (аппарат) инонның категориясы ® жүз 2.1(1); (N) — салықтар.
W – жеке меншік; (W) — баға; <W> — рухани пайдалылық.
F – бірізді әлемдік суреттің ақпараттық көрінісі ® жүз 2.1(2); (F) — материалды-моральды қызығушылық; <F> — сауда инфоүстемақысы.
Е — табиғи интеллект,homo-krates, табиғи интелектуалды күш (E) – табиғи интеллектінің тірі кертартпалы-орындаушылық қызметінің еңбекақысы; <E> — интеллект.
w — рухани өнім;
Х — инфотауар; (X) — материалданған және дематериалданған шаруашылық үрдісі; (X!) — белгісіздік.
Z – материалдық өндіріс; (Z) – инфотауар құндылығының өзіндік кеңеюінің орындылығы.
У – шектеулі қорлар мен қажеттіліктер; (У) – шаруашылық үрдісі.
W — шектеусіз қорлар мен қажеттіліктер; (W) -имидж.
J – тірі еңбек; (J) — өндірістік инфоүстемақы.
Qd — cұраныс; Qs — ұсыныс;(Q) — интеллектуалды рента.
А – табиғи интеллектіге өзіндік дайындау мен өзіндік оқу, ауыспалы жасанды инон; (А) – көлік құралдарының амортизациясы; (А!) – неотехнология құралдарының көліктен кейінгі амортизациясы.
V – жұмыс күші.
Y – құндылықтың өзіндік ескіруі мен инфотауардың орындылығы.
Y — материалды пайдалық.
x — инновация деңгейі.
Ч — ізденіс.
Ш – бейнені ашу, интеллектуалды бағдарламаларды құрастыру мен түзету.
Г – есептерді шешу мен талдау.
Ж — синтез,логикалық қорытынды.
Л — формализация, интеллектуалды бағдарламаны алгоритмдеу.
Ц — КШҚ-ның толық құрылымы; (Ц) — интуиция.
Ю – кертартпалы атқарушылық үрдісті жасанды интеллектпен генерациялау;
Б — кертартпалы атқарушылық үрдісті табиғи интеллектпен генерациялау;
G – ПАФОСИ әдіснамасы.
Î — материалды тиімділік; (Î) – әлеуметтік тиімділік; <Î> — жаһандық тиімділік.
Қысқартуларды ашу және белгілердің сипаттамасы.
КШҚ – кертартпалы-шығармашылықты қызмет;
i – ақпараттық негіз;
j – үрдіс;
U – көптіктің бірігуі;
∞ — шектеусіз көптік;
» — жалпылама кванторы;
$ — болмыс кванторы.