АҒАРТУШЫЛЫҚ — 18-19 ғ-ларда дамыған идеялық ағым. Оның өкілдері ізгілік, әділеттілік идеялары мен ғыл. таным-білім негіздерін тарату жолдары арқылы қоғам кем- шіліктерін түзетуге, оның талғам-талаптарын, саясатын, тұрмысын өзгертуге күш салды. Ағартушылар катарында Вольтер, Руссо, Монтескье, Гёрдер, Лессинг, Шимер, Гёте, Десницкий, Козельский, т.б. болды. Олар өз уағыздарын қоғамның барлық топтары мен жіктеріне, әсіресе, билік иелеріне бағыштады. Қоғамдағы кертартпа көріністердің бәрі адамдардың надандығынан, олардың өз табиғатын өзі түсінбеуінен деп білді. А. шір— кеулік идеология ықпалына, діни догматтарға, схоластик., ой ағымдарына қарсы болды. Ағартушылар қоғам дамуындағы сананың айқындаушы рөлі туралы түсініктерге ден қойды. А. 18 ғ-да әлеум. көзқарастардың қалыптасуына едәуір ықпал етті. Шығыс елдерінде бұл ағым біршама өзіндік сипатта өркен жайды.