АБД әл-ЖАББАР бин Ахмед әл-Хамадани (1025 ж.ө.) — ислам дінінің көрнекті өкілі, шафиит мазһабының факихы, яғни діни құқықтық төрт мазһабтың ішіндегі мұсылмандар қауымы толық мойындаған Әбу Абдаллаһ аш-Шафии мазһабының түсініктемешісі, фикх білімпазы, заңгер. Көп жыл Бағдадта тұрды. Оны 971 ж. шамасында уәзір, мутазилашылардың (әл-мута- зила — дараланған, бөлектенген, оқшауланған) қамқоршысы ас-Сахиб ибн Аббад (938 — 995) фикхтен дәріс беруге Рейге шақырды. Ол Рейде бас қази болып тағайындалды, кейін қади әл-қудат немесе әл-кади деген атқа ие болды. А.әл-Ж.кәлам, фикх және табиғатгану бойынша бірнеше шығарма жазды. Оның сақталған шығармалары (1950 жылдардың басында табылған) және Әбу Рашид ан-Найсабури (1024 ж.ө.) мен ибн Маттууайх (1076 ж.ө.) сияқты шәкірттерінің туындылары мутазилашылар ілімі туралы мағлұмат алудың негізгі көзі болып табылады.