Ойпаң жердің
Сыздау шөбін
Жалаңаяқ далада
Басып келем
Елестегі
Ұқсап ерке балаға,
Шегірткелер шыршыр етіп,
Ала қанат көбелек
Көлбеңдейді…
Жарты ғасыр
Өтпегендей арада!
Көбелектер…
Көмкерілген,
Қандай ғажап көрікті ең,
Шегірткенің шырылымен
Көбелектің
Билегенін көріп пе ең?
Көлпкөлп етіп,
Ала қашып
Алабұртқан көңілді
Алуан түрлі сәнмен алдап,
Төңкеріліп желіккен,
Қанатымен қағып өтіп,
Шақырады жарысқа,
Жүрек тулап,
Қызғанмен қан,
Баяғыдай қуа алмаймын
Неліктен?! .
Туған жердің
Жұпар иісі
Күрсіндіре береді,
Өткен күннің
Өшпейтін бір
Естелігі көз алдыма келеді…
Бала күнім,
Қырға шықтық
Әкешешем, үшеуміз.
Көктем туып
Сарғалдақтар
Шешек атқан кез еді.
Гүлдің иісі,
Шөптің иісі,
Жердің иісі аңқиды,
Кеудең толып,
Көңіл шалқып,
Дүниені кезеді.
Қырда біздің биеміз жүр
Шідерлеулі,
Қосақталған құлыны,
Таусылмайтын қызық маған
Құлыншақтың қылығы.
Құшақтасам,
Тұмсығымен түрткілейді
Бүйірімді қытықтап,
Жалқұйрығы бұйрабұйра…
Көзі – көлдің тұнығы!
Әкем күліп
Көк биенің басын сипай ұстады,
Күрпілдетіп
Көк шелекке шешем сауа бастады.
Аппақ сүттің
Көбігіне
Көз ала алмай қараймын,
Саумал иісі аңқығандай…
Құлын тулап,
Мені сүйреп қыстады.
Емгісі кеп
Енесіне
Ұмтылғанын байқадым,
Сондадағы
Жібермеймін,
Жер табандап тартамын…
Әке, шешем көкжиекке
Қарағанда күн сала,
Шелекті әкеп
Құлынымның
Тұмсығына тақадым…
Мамам ұрсып,
Қымызды айтып
Жұлып алды шелекті.
Әлі күнге құлағымда
Күлген даусы папаның…
Кітаптағы
Қызыл әскер
Орыстарға еліктеп,
Жирен қасқа құлыншақты
Мен Орлик деп атадым!
Құлыншақты
Бір қуаныш, құт көрдім,
Атаанам да
Талабымды құп көрді.
Бағыпқақтым,
Жалқұйрығын
Сипап, тарап мәпелеп
Жем жегізіп,
Бөтелкемен,
Емізікпен,
Сүт бердім.
Аңыз болған өткендердің
Ойға оралтып өрлігін,
Елестетіп
Ел қорғаған
Батырлардың ерлігін,
Кең даланы дүбірлетіп
Емінеркін еркелеп,
Ойға, қырға
Орғыпорғып
Ойнап өсті Орлигім!
Көп жылқының ортасынан
Шауып келіп тұратын,
Қойыныма жұмсақ жылы
Тұмсығын кеп тығатын,
Ерінімен алақанды аймалап
Сүт дәметіп саусағымды соратын.
Құлыншағым
Өсіп, малдың
Болды жүйрік ардағы,
Құйғытқанда
Бұрқырайды
Ен даланың шаңдары.
Айхай, шіркін,
Балалық шақ алаңсыз,
Бақыт күтіп
Күнге ұмтылған алдағы…
Суға кетіп
Оқудағы жан ағамыз Мейрамбай
Сол бір жазда
Біздің әулет
Жоқтау айтып зарлады.
Он тоғызда опат болды,
Тоқтап арманкөшіміз…
Ойран болды
Жан дүние,
Жүрек, ақыл, есіміз…
Қапқара боп
Сөнді жарық күніміз…
Қасіретпен
Қан жұтқызды түніміз…
Күңгірт тартып бүкіл өмір,
Кең дала мен төңірек,
Жай түскендей
Бірақ сәтте қала бердік зеңгіреп.
Ағайынмен әкем барып
Алматыдан әкеліп,
Алты күнде
Ақтық жолға
Аттандырдық еңіреп.
Сүйеу болды
Біз бейбақтың
Құлағанда арысы,
Қолданқолға
Көтерісіп
Елдің жас пен кәрісі,
Зар мен сабыр…
Құлағымнан әлі күнге кетпейді,
Жоқтау айтқан анашым мен
Иман айтқан молдалардың дауысы…
Уақыт өтті…
Ес жиғасын есептерін түгендеп,
Әкешешем ойға батты
Қарыздарын берем деп.
Басқа мал жоқ,
Сойып сатса Орликті
Жабады екен бар шығынын түгелдеп,
Атаанама болмайды деп
Жыламсырап мұң шақтым,
Тағдырына
Тұлпарымның елеңдеп.
Анам жылап
Бір сипады басымнан,
Қайтейін деп күрсінді әкем,
Әжімдері тереңдеп…
Аштықты да,
Соғысты да,
Бейнетті де жеңгендер
Ойлап па екен
Мұндай қайғы көрем деп…
Амал қанша,
Басқа жол жоқ…
Бірақ та,
Айта алмадым
Мен бұл іске көнем деп.
Түніменен
Әр нәрсені алдым дейсің ойыма,
Тартсам деуші ем
Батырлардың сойына,
Тұлпар мініп,
Ту ұстасам деуші едім,
Марқұм ағам мазақтайтын
Қарап ал деп бойыңа,
Әсем әбзелтұрман салып төгілтіп
Барсам деуші ем
Қалың елдің тойына,
Енді, міне,
Ертең соймақ атымды,
Өзімдіөзім қайраймын кеп,
Мойыма,
Мініп алып
Жер түбіне қашып кетсем қайтеді,
Иесіз арал…
Тау менен тас,
Орман, тоғай қойнына?! .
Бір жағынан,
Жүдеу, жадау
Атаанамды аяймын,
Темір заман таршылығы
Көне қоймас ойныңа…
Ертеңіне
Алып келді ойнақтаған Орликті
Балуан тұлға жылқышылар
Қыл арқан сап мойнына!
Езуінен қан бұрқырап,
Қыпқызыл боп
Көлдей тұнық жанары,
Қыл арқанмен арпалысып,
Шыңғырды да,
Кенет маған қарады,
Қарады да тына қалды…
Мен де тұрмын қалшиып…
Кім біледі
Еске алды ма жануар,
Еркін жортқан даласы мен
Еркелескен баланы…
«Тоқта, тоқта!
Тоқташы, аға!»
Деп ұмтыла беріп ем…
Жарқ етті де
Өткір пышақ
Орып түсті…
Тамағын!..
Көрген кісі бір қарайтын қызығып
Күлтеленген құйрықжалы сүзіліп,
Кете барды бір күрсініп
Көк жайлауға жануар,
Менің дағы көңілімде
Кетті әлдене үзіліп…
Бұл бір тарих,
Бастан өткен, көз көріп,
Тағдыр сырын сездік,
Бәлкім, сезбедік…
Туған жердің
Ой мен қырын аралаймын сағынып
Ойпаң басқа,
Ой да басқа,
Өңір кеткен өзгеріп.
Бірбір жұмбақ
Әр адамның көңілі,
Қатпарқатпар
Қазына ғой өмірі…
Жел сипаса
Жұпжұмсақ боп тиетіндей бетіме
Жирен қасқа құлыншақтың еріні!
Қарасаң да талай жылдар
Қуанып та,
Мұңдана,
Тебіренте берер бізді
Сырға толы бұл дала…
Кейде маған елестейді
Кетіп бара жатқандай
Қыр астында
Құлдыраңдап
Бір құлын мен бір бала!