Т.АЙБЕРГЕНОВ

ҚОС ШЕКТЕР

Өмір ғашық, бүкіл әлем мас маған,

Көзім заңғар күн сияқты қырағы.

Менің денем Менделеев ашпаған,

Металдардың қоспасынан тұрады.

Қойны кенге толы таудан аумаған,

Кеудем шексіз қазыналар Отаны,

Сондықтан да айқайласам тау маған

Жаңғырығып жауап беріп жатады.


Достық деген таусылмайтын қазына,

Көктемеде солып қалар гүл емес.

Қарамайды ол сыйдың көп пен азына,

Нағыз достар тіпті сый да тілемес.

Сырлас болсаң есігімді кір қақпай,

Шын дос болсаң шақырмай кел, тілегім.

Шын шақырсам саған ұқсап тіл қатпай,

Жауымның да келетінін білемін.


Өмірді үлкен домбыра деп білем мен,

Егіз туған екі шектен тұратын.

Бірі — қайғы қабағында түнерген,

Бірі — шаттық әлдилеген мұратын.

Бұл екеуі жұп жазбайды әуелден,

Қосып тартсаң күй қалады құлақта.

Жаңыласың кеудеңдегі әуеннен,

Сыңар шекпен тартам десең бірақ та.


Мен де өзімше жаратылыс сияқтымын бәлек бір,

Көзім жұлдыз, ал маңдайым тау шыңындай ерек тұр.

Жүрегім — күн, ойым — өзен күмбір-күмбір тасыған,

Сол өзенді мен күніге мың тасытып, басылам.

Төрт мезгілім — жазым, қысым, көктем, күзім бар тағы.

Жылытатын, суытатын өзім жүрген ортаны.

Бірақ олар бірі-біріне кезек күтпей сөз беріп,

Тұрады ылғи тек мақсатқа байланысты өзгеріп.


Бір ұғым бар ауырлықты сезбеген,

Қуатымен дәйім алға бастайды.

Бір ұғым бар қара басын көздеген,

Бір ұғымға басқа түгіл бас қайғы.

Кейбіреуі өзгермейтін тас — ұғым,

Жұмысы жоқ жатса да өмір түлетіп.

Сәл кірбіңін өзі ақымақ басының,

Көрсетеді дүниенің мұңы етіп…


Біреулермен есім шығып таласам,

Таласам да өкпелесіп, жарасам.

Достық үшін дауласамын біреумен,

Біреулермен шын достыққа жол ашам.

Ұнатпасын тұрсам-дағы сезіне,

Ұнамасын тура айтамын көзіне.

Бәрі соның — алғанымды өзінен,

Қайта апарып беру үшін өзіне.


Қыруар шаттық, қыруар қайғы бар менде,

Ой менен қырға жүгірген тынбай дедектеп.

Намыспен де, адамдықпен де, армен де,

Аялар оны ақ жүрек қана керек тек.

Ақжүректі Адам!

Мәрттік пен ардан жасалған,

Мен сендер үшін көз жұмбай барам құрбанға.

Ешқашан да мен құлайтын шыңнан қаша алман,

Құлағаныма қуанбас жандар тұрғанда.


Сенен бүгіп қаларым жоқ жасырын,

Тілегім мен шартым мынау, ғашығым:

Егер де мен күлмек болсам бұрын күл,

Ал мұңайсам, оны да сен бұрын біл.

Бұрын сағын, сағынышың болса егер,

Кім қуанса қайғысын да сол шегер,

Мұхит кешпек болсам да мен бұрын кеш,

Кеш қалған соң, кешкенің де білінбес.


Орман іші. Көз тұнады жарыса өскен ағаштан,

Бірі қисық, бірі түзу — бәрі көкке таласқан.

Оқтай түзу кей қарағай көзін жазбай тұрса айдан,

Шілік-шырша орта жолда омақаса қисайған.

Мен ойланам: егер түзу өспесе кей бәйтерек,

Қисықты да біз тура деп қабылдар ма ек, қайтер

Егер де сен туралықтар жеңсін десең әлемде,

Өзгелердің қисықтығын тура тұрып дәлелде.


Көп адамды дос еттім мен осынау аз жасымда,

Бірін жолда кездестірдім, бірін қырман басында.

Бірі үстінде туыстасты ту ұстаған жарыстың.

Біреуімен бау ішінде бауыр болып табыстым.

Біреулері жанын салып сан қатерден қорғады,

Біреулері мендегі үлкен адамдықты қорлады.

Бірі шаттық, бірі реніш — бәрін жаным сезеді,

Менің кеудем — сан толқынның сарқыраған өзені.


Теңіз болсаң ерсілі-қарсылы мен,

Дүниені жаңғыртып кешер едім.

Ал, тау болсаң көтеріп бар шыңыңмен,

Ауырыңа арқамды төсер едім.

Емессің бірақ тау да, теңіз де сен,

Кеудем — зерен, бал болып толып тұрсын.

Басын тау мен тасқа ұрып сені іздеген,

Менің пәк жүрегімнен жолықтырсын.


Ақтара алмай келемін, жұртым ой кенін,

Қате де болар пікірім айтқан кей менің.

Алдыңда сенің бірақ мен ойда барымды,

Жасырмай әр кез келеді адал сөйлегім.

Қателіктердің бәрінен де мен басты ашам,

Тек қана саған ағынан айтып бастасам.

Сен үшін, халқым, махаббатпын мен ізгі, шын.

Шын махаббаттар алдамаған ғой ешқашан.


Азырақ ұрттап алсаң-ақ

Керістің ашын сағасын.

Өзіңді жұрттан нән санап,

Жанжалдың отын жағасың.

Тоқтамай көптің сөзіне,

Ұрамын дейсің кимелеп.

Жұмылып кеткен көзіңе

Тұрса да шыбын үймелеп…


Жағымпаздар жандар емес ашынар,

Ойлан, бауырым, бола алмайды досқа сан

Күлетін де, қуанатын да шығар,

Бірақ олар сағынбайды ешқашан.

Көкірегінде қалдырардай терең із,

Жоқ олардың көздерінің жарқылы.

Ал біз болсақ өмір сүріп келеміз,

Сағыну мен аңсау күту арқылы.


Көк поезд ирелеңдеп, бұралып та,

Қанатын қағады алыс аралыққа.

Аттанып кеттім бүгін қалаңнан мен,

Салмадың ең болмаса шығарып та.

Өттім сан басып қала, қыстақтарды.

Соқтырып көкірегімнен қыста ақпанды.

Кім білсін… Бәлкім сені «қош» дегізбей,

Менен де үлкен махаббат ұстап қалды…


Сөз етпе, дос, тақырыптың тарлығын,

Меніңше, ол — жарлы ұғым.

Мен жалғыз-ақ туған жерді сүйемін,

Сол арқылы сүйемін мен барлығын.

Ол тар болса — тар де барлық дүние,

Алмайсың сен сүйіне.

Домбыраның шанағы да кең емес,

Келгенімен дүниенің күйіне.


Еркіндікке, дарқандыққа құштарсың,

Құштарсың-ау бәріне де, жүрек сен.

Кейде тіпті өзіңе-өзің дұшпансың,

Шошып кетем дір етсең.

Келе алмай бір кемел тапқан байламға,

Мың оралам өз ойыма қайта мен.

Тар кеудеге қамалмаған болғанда,

Сен еркіндік тілемес пе ең, қайтер ең?..

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *