ЖАҚСЫЛЫҚ ЖЫРЫ
Есімнен мәңгі өшпейтін қимас ағам,
Ұясын қыран бүркіт шыңға салған.
Сан емен домбыраға саусақ басып,
Туған жер орманынан күй жасаған.
Даланың мынау дарқан Жақсылығы,
Ән-жырдың көк тіреген ақ сырығы.
Адамның адамдығын нұрландырған,
Той менен мерекенің жақсы күні.
Ол айтқан жырдан қандай жыр аса алған,
Ол тартқан күйден қандай күй аса алған.
Табиғат оған барын құя салған,
Мың бұлбұл таңдайына ұя салған.
Жақсылық мен білетін ашаң кісі,
Сұңғақ бой, шоқша сақал, жасаң кісі.
Он саусақ домбырадан айрылмаған,
Қайтқанша қос қарынан қашан күші.
Өмірі өзі туған далада өткен,
Мереке жүрген жері бола кеткен.
Әніне Әму,
Сырды ішек қылып,
Аралды терең күйге шанақ еткен.
Тартқанда талай күйді безілдеген,
Беріліп тоқсан түрлі сезімге мен,
Өн бойым өзеуреген өзен болып,
Кезім көп ұзақ таңға көз ілмеген.
Бірде озып, бірде саусақ жата қалып,
Саңлақ күй сағағынан жортады ағып.
Қасқиып отыратын біздің Жөкең,
Қиялын жұрттың жіпсіз матап алып.
Тартатын:— «Мынау, қалқам,
Ән басы»3— деп,
— Ал, тыңда «Сексен сезім арбасын»4— деп,
«Әлемнің бар әуені, назды ырғағы,
Қала сап көкірегіңе орнасын»,— деп.
Болса да оқиғасы күн баяғы,
Кетпеген кереметті жыр бояуы.
Ол салса махаббатқа гимн еді,
Өзекті өртеп кеткен «Ыңғай-ауы».
Кеудесі кемелденген ән үясы,
Зердесі Талдықтың кең дариясы.
Ант еді адамдыққа, адалдыққа
Шығанға шырқап шығар «Ғалиясы».
Басталса әсем әуен «Ән басынан»,
Бір әнге бір ғажайып жалғасып ән.
Жас-кәрі таңдай қағып тамсанатын,
Мәңгілік риза еді халық осыған.
Тас кескен тілдің өткір ақ алмасы,
Тыңдаған жүректердің жоғалмасы,
Ол есім қалай ғана естен кетер,
Тұрғанда туған елдің аман басы.
Кейде ол керемет бір сыншы да еді,
Ақылға бұрып құйған жыр шүмегін.
Термені өмір жайлы теріп келіп,
Дейтұғын «Шын ойымды білші менің».
Әдетте таң алдында ән қызатын,
Билейтін сонда әлемді жалғыз ақын.
Көңілдер көк аспандай биіктеп кеп,
Сан рет «Көкайнаға» салғызатын.
Түндіктен түн жұлдызы жымыңдайтын,
Дегендей: «Естіп тұрмын үніңді айқын».
Жырынан Жақсылықтың мысал алып,
Жігіттер сүйгеніне сыбырлайтын.
Ормандар судыр-судыр гулесетін,
Бұлақтар былдыр-былдыр тілдесетін.
Балықшы — ой шартарапты шанышқылап,
Тереңде сылдыр-сылдыр су кешетін.
Кейде ол:— мынау менің әнім, дейтін,
Жаңа әнін сөйтіп кепке мәлімдейтін.
Сырлы әуен сиқырымен көзді байлап,
Ұста — сөз орынына желімдейтін.
Әдетте таң алдында жыр қызатын,
Ару саз ауылды тік тұрғызатын.
Қарасай, Қобыланды, Қамбарлардың
Шатырын айдалаға құрғызатын.
Батырлар табан жолға таласатын,
Түн қатып жота-жота жол асатын.
Жалынды ер жауды жеңіп жапырғанда,
Көлденең жан болмайтын жақ ашатын.
Өртенген өткен күннің тіпті, шетін,
Шығарса-ақ кемпір мен шал бүк түсетін.
Амалсыз көздің жасыл жайлауына!
Көңілдің аспанынан шық түсетін.
Жүректер тебіренетін, тербелетін,
Кеудені аймалап бір жел келетін.
Үйінен қырық қадам шықпайтындар,
Аралап тауды-тасты жер көретін.
Жанына жалын құйып жас басынан,
Өзіне өнер беріл қос-қосынан.
Бұл халық жақсы арманын Жақсылық қып,
Жасапты ән, жыр, күйдің қоспасынан.