Оқу әдістемелік кешен
Қазақстанның физикалық географиясы
8 сынып
география пәні мұғалімдері
Жунусбаева Марал Тұрмысқызы
Жакупов Алтынбек Аманжолович
Павлодар қаласы, 2010ж
Құрастырған: М.Т. Жунусбаева . Ы.Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған облыстық қазақ гимназия-интернатының география пәні мұғалімі.
А .Жакупов. Ақсу қаласының дарынды балаларға арналған мамандандырылған гимназиясының география пәні мұғалімі, магистр.
Пікір жазушылар: Жакашева Т.Н. — Облыстық педагог мамандарының білімін жетілдіру институтының әдіскері.
Смайлов С.Ш. — Павлодар мемлекеттік педагогикалық институтының оқу үрдісін ұйымдастыру департаментінің директоры
Ұсынылған жинақта 8 сыныпқа арналған «Қазақстанның физикалық географиясы» оқулығына арналып құрасытырылғын оқу — әдістемелік кешен- кіріспеден, түсінік хаттан, аңдатпадан, мазмұны мен құрылымынан, күнтізбелік жоспардан, стандарт талаптарынан, сабақ үрдісінде ұсынылатын оқу парақтарынан, бақылау жұмыстарынан, сарамандық жұмыстардан, рейтингілік бағалау парақтарынан тұрады. Кешенде берілген тапсырмалар ҚР Білім және ғылым министрлігі мақұлдаған бағдарламаға сәйкес келеді және жаратылыстану ғылымы ретінде география негіздерін меңгеруге шығармашылық тұрғыдан көмектеседі.
Оқушыларға арналған оқу парағында бағалау сараптамасы, стандарт мазмұны, жаңа білімді игеру үшін дидактикалық тапсырмалар, сарамандық жұмыстар, бақылау жұмыстары, бағалау парағы берілген.
Оқу-әдістемелік кешен 8 сыныптың бағдарламасы бойынша барлық тақырыптарды қамтыған. Сонымен бірге «Қазақстанды физикалық аудандастыру» тарауы модулдік технология бойынша құрастырылған .
Ұсынылып отырған кешенде түрлі әдіс-тәсілдер арқылы құзыреттілікке бағытталған тапсырмалар оқушылардың өздігінен әрекет етуін қаматамасыз етеді, оқуға деген қызығушылығын арттырады, географиялық білімін бекітеді.
Алғы сөз
Географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, ол дегеніміз оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде және талқыға салуында. Қазіргі оқыту үрдісі оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеру барысында жеке тұлғаны құзыреттілікке бағыттап оқытуды талап етуде
Мектептегі географияны оқыту үрдісінде бәсекеге қабілетті, өмірге белсенді жеке тұлғаның бойына жаратылыстану-ғылыми және әлеуметтік-экономикалық білімнің жалпы жүйесінен тұратын білім, білік, дағдыны қалыптастырып, өмірге дағдыландыру және алған білімін қолдана алуға дайындау. Ондағы міндет — оқыту үрдісін ұйымдастыруды құзыреттілікке бағыттап оқыту
Құзыреттілікке бағыттап оқытудың ең басты жүйесі — оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау және өздігінен жұмыс жасау барысында білім нәтижесін өмірде пайдалану. Мұғалім білім кеңестігінде белсенді тұлғалар болуы үшін, өз оқушыларының іс-әрекетін әмбебап тәсілдер арқылы ұйымдастырады.
ТИСО /өздігінен білім алу технолгиясы/- мұғалім сабақ үрдісінде оқушыларға бағдарлама материалдарын толық түрде жетік меңгеру үшін теориялық білімін және практикалық және шығармашылық біліктілігін, яғни стандарт деңгейінде және стандарттан жоғары деңгейдегі біліммен қамтамасыз етуді ұйымдастыратын және әр оқушының өзіне берілген оқу парағымен өздігінен жұмыс істеуге бағыталған оқыту үрдісі.
Біздің көзқарасымызда жаңа технологияларды пайдаланудың түрлі бағыттарындағы ең бір өзектісі:
• оқуға өздігінен және диференциялы түрде икемделу;
• өздігінен жұмыс жасау әрекеті, өзін-өзі оқыту
• ынтымақтастықта жұмыс жасау;
• құзыреттілкке бағыттап оқыту;
• ақпараттық ізденісті жоспарлау;
«Өздік жұмысы» келесі мағынада:
Оқушылардың өздік жұмысы оқыту үрдісіндегі мынандай тәсілдерді көрсетеді:
1. оқушыларға оқу тапсырмалары мен орындау бағыттары беріледі;
2. жұмыс мұғалімнің көмегімен жүргізілмейді, бірақ мұғалім бағыт береді;
3. берілген тапсырмалар оқушылардан ойлау құзыреттілігін талап етеді.
4. Өздік жұмысы оқушыларды өзінің құрылымымен және мазмұнымен белсендендіреді.
Оқу – әдістемелік кешен жаратылыстану — ғылыми бағыттағы география пәнін бағдар бойынша оқыту жүйесінде нақты көзқарас қалыптастыруға мүмкіндік туғызады және оқушыларды өздігінен жұмыс жасауға итермелей отырып, нәтижеге жететін білім алуды көздейді.
Оқу-әдістемелік кешеннің мақсаты — оқыту үрдісін оқушының санасына бағыттау. Оқушыларды біліммен қамтамасыз етуде ең құндылығын алу, білімді өздігінен меңгеру, Қазақстанды физикалық және экономикалық тұрғыдағы геосаяси орнының маңыздылығын анықтау.
Оқу-әдістемелік кешеннің міндеті — оқыту үрдісін ұйымдастыруды дамыта оқытумен қамтамасыз ету. Жаңа білімді меңгеруде оқушылардың оқу әрекетін дұрыс ұйымдастыру.
ОӘК-ның маңыздылығы- түрлі әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, жаңа білім көздерінің ең маңыздылығын өздігінен ала білуінде, тапсырмаларды әр оқушының білім деңгейіне қарай таңдап алуында.
ОӘК-нің өзектілігі-географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, сондықтан оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеруді көрсету.
Мазмұны
Қазақстанның физикалық географиясы
1. Алғы сөз —————————————————————————————————
2.Өздігінен оқыту технологиясының құрылымы —————————————————
3.Күнтізбелік-тақырыптық жоспар ———————————————————————
4. Қазақстанды физикалық — географиялық тұрғыдан зерттеу —————————
Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы.
Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы. Сағаттық белдеулер.
Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мәліметтер
Ұлы жібек жолы
Орта ғасырлық географиялық деректер.
Сарамндық жұмыс №1
Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу.
Қазақстан аумағын жаңа дәуірде зерттеу.
Сарамандық жұмыс №3. өздік жұмысы.
5 Қазақстанның жер бедері, геологиялық құрылысы——————————-
Жер бедерінің сипаты.
Қазақстанның геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы.
Жер бедерінің қалыптасуы мен дамуы.
Жазықтар мен ойпаттар. Үстірттер мен қыраттар
Аласа және биік таулар. Пайдалы қазбалар.
Сарамандық жұмыс №4. Өздік жұмысы
6. Қазақстанның климаты ——————————————————————
Климат қалыптастырушы факторлар.
Ауа массалары. Атмосфера циркуляциясы
Ауа қысымы және желдер.
Ауа температурасы мен жауын-шашынның таралуы
Агроклиматтық қорлар
Сарамандық жұмыс №5
7.Қазақстанның ішкі сулары —————————————————————-
Қазақстанның өзендері.
Қазақстанның өзен алаптары.
Қазақстан көлдері . Шаруашылықта пайдалану.
Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көлі.
Жер асты сулары және су ресурстарын қорғау.
Мұздықтар және олардың маңызы.
Сарамандық жұмыс №6. Өздік жұмысы.
8. Қазақстанның табиғат белдемдері———————————————————
Қзақастанның топырағы және топырақ типтері.
Қазақстанның өсімдігі мен жануарлары.
Сарамандық жұмыс №7
Орманды және дала белдемдері.
Шөлейт және шөл белдемдері.
Сарамандық жұмыс №8. Өздік жұмысы.
9. Физикалық – географиялық аудандастыру ——————————————-
Аудандастыру принциптері мен факторлары.
Шығыс Еуропа
Тұран ойпаты
Батыс Сібір жазығы.
Сарыарқа
Орал,Мұғалжар-аласа таулы өлкелер.
Алтай
Жоңғар Алатауы
Сауыр-Тарбағатай,
Тянь-Шань –биік таулы өлкелер.
Сарамандық жұмыс № 9
10. Табиғатты қорғау ——————————————————————-
Табиғи қорлар және өндіріс
Адам тіршілігі үшін қолайлы және қолайсыз аудандар.
Қазақстанның экологиялық проблемалары
апатты табиғат құбылыстары және олармен күресу шаралары.
Табиғаттың өзгеруіне болжам жасау.
Қорықтар
Табиғатты пайдалану мен қорғау негіздері
Ұлттық парктер мен қорықшалар
11. Модулдік технология. Қазақстан аумағын физикалық – географиялық аудандастыру
1- 2 сабақ ————————————————————————————————
3 — сабақ ————————————————————————————————
4 сабақ —————————————————————————————————
5 сабақ ————————————————————————————————-
Сармандық жұмыстар ——————————————————————————
6 сабақ ————————————————————————————————
7 сабақ ————————————————————————————————