3. САЛАЛЫҚ ЖӘНЕ САЛААРАЛЫҚ ДЕҢГЕЙЛЕРДЕ БИОТҮРЛІЛІК ТАҚЫРЫБЫН ЕСЕПКЕ АЛУ ЖӘНЕ ЕНГІЗУ.
Қазақстан Конвенциялар тарабы биологиялық әр түрлілік сақтау және баланыс жасаған қолдануы бойынша өз міндеттемелер ұлттық және салалық бағдарламалардың, және халықаралық конвенциялардың және келісімдердің, табысты орындау үшін тар өзара әрекеттесу БКТ ООН ескерген сияқты.
2006 — 2008 жж Қазақстан ұлттық үнемдеулерге экологиялық орнықтылықта қамтамасыз етуге бағыттаған мемлекеттік құжаттардың қатарын қабылдайды, мемлекеттің, кәсіпкерліктің жаңа эколого-баланс жасаған саясаттары әзірлеуді және НПО, межсекторальных партнерских қатынастардың қуысы : орнықты дамытуға КР өткелге Тұжырымдамаға, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға 2024 ж.дейін КР «Туралы КР Экологиялық кодекс, Заң» және басқа. Табиғи орталар ластанулар деңгейдің халықаралық экологиялық конвенцияға, содействующие төмендетуге бекітған және биокөртүрліктерді сақтауға.
Қорғауларға салада мемлекеттік саясат әзірлеу және іске асыру сұрақтар бойынша басқаруды, салалығы үйлестіруді КР аумақта табиғатты пайдаланумен орталар және басқарулар төңіректегі орындайтын орталық атқарушы органмен КР ҚОҚМ келіп жатыр.
1.08.2003 жылдан КР ҰБ № 777 төңіректегі орталарға қорғауларға облыста министрліктердің және мекемелердің қызметтері мекеме аралық үйлестірулері күшейтулар
Мақсаттарға төңіректегі орта сапа тұрақтану бойынша Мекеме аралық комиссия жасаған (бұдан әрі – Комиссия) және оның жағдай бекітған. Комиссия РК Үкіметте консультациялық-кеңесші органмен келіп жатыр. Оның құрамға жетекшілер кірді АШМ, ҚОҚМ, су қорлар бойынша орман және аңшы шаруашылықтың және Комитеттің энергетиканың және минералды қорлардың, АШМ Комитеттің Министрліктері, өте жағдайлар бойынша Денсаулық сақтаулар, Министрлік Министрліктер өкілдері, жер қорлар басқару КР бойынша Агенттік, және санақ бойынша Қазақстан Республикасының Агенттігі. Комиссиялар жұмыс органмен ҚОҚМ КР келіп жатыр.
3. 2007–2009 жылдарға Қазақстан Республикасы Үкімет Қазақстан және Бағдарлама халық мемлекет Басы жыл сайын 2005–2007 жылдарына жолдаулар іске асыру бойынша (шаралар) негізгі бағыттар.
2004-2015 жылдарға КР жалпыұлттық жоспар орындау жүріс туралы мәлімет экологиялық қауіпсіздіктер Тұжырымдамалар орындаулары.
КР Жоспар шаралардың мақсаттарға және оның іске асыру бойынша. Заңның жобасы игерілген. «Биологиялық түрлілік туралы Конвенцияға» биоқаупсыздық бойынша Картахеннің хаттама бекіту».
Картахеннің хаттама барлығын қағылез өзгерткен организмдеріне шекарааралық орын ауыстыруға, транзитке, өңдеуге және қолдануыға қолданылып жатыр, келеңсіз әсер қабілетті биокөптүрлікті көрсету.
Мемлекет Басы Қазақстан Республикасының Заңыңа қол қойды (2008 ж. 17. 07. № 43-IV) Картахеннің хаттама биокөптүрліктері бойынша бекіту туралы.
Әр түрлілік туралы Конвенциядан біреу ең маңызды компоненттерден сияқты, биологиялық қауіпсіздік Қазақстанды мақұлдайды. Бұл байланыста биологиялық қауіпсіздік бойынша Картахеннін хаттама оң бағаланып жатыр.
Биотехнологиялар дамытуы өндірістік-технологиялық, экологиялық және әлеуметтік ең жақын перспективаға, түсене отырып — экономикалық жағдалар мәселелердің қатар шешу мүмкіндік беріп жатыр, солай және Үкіметпен бекітған стратегиялық жоспарда Қазақстан қойлар жоғары өнімді жыныстар тектік қорлар сақтау биотехнологиялар (Әзірлеу және әбден жетілдіру биотехнология бойынша мемлекеттік бағдарламалардың қатар орындалып жатыр гермоплазм және крио-банк олардың жасауы; түрлердің жергілікті популяциялардың ex situ коллекциялардың биологиялық әр түрліліктер Баға — бидайдың, сұлының, саңырауқұлақ Triticeae Dum арпаның ағайындардың. Қазақстанды; әдістерге негізде биік фотосинтетиялық белсенділікпен және өнімділікпен бидайдың трансгендіқ өсімдіктердің жасаулар биотехнологиялары әзірлеуі инженерия тектік; және басқалар).
Биотехнологиялық тұрғылардан (қатерлі егін шаруашылықтан) оның көп кенет қарама-қарсы экологиялық аймақтармен Қазақстан ауылшаруашылық шаруашылық үшін сұрыптау процессте барлық көп маңызды рөл ойнайды. Атап өткенде бұл тұр, не қазіргі биотехнологияларда дамытуда жалпы жоғарлау деңгейге қарамай бұл пайдадан алуатын, саясаттар негіз бойынша биологиялық қауіпсіздік барабар қорғауларға жасауға ықтимал келеңсіз әсерлерден тұрғын халықтар орталар және денсаулықтары, және қазіргі биотехнологиялардан қауіпсіз қолдануыдан кепілдіктен төңіректегі бағыттаған шаралар кешен ҚР қабылдану келіп жатыр.
Қазақстанға аумақта тұтынушылар мүдделер адам және қорғау өмір, денсаулық үшін азық-түлік өнімде қауіпсіздікте қамтамасыз етулерге ҚР «2007 жылы 21.07. Азық-түлік өнім қауіпсіздік туралы Заң қабылданған мақсаттарда № 301-III ЗРК».
Осы Заңның іске асырулар 16 зандық акт әзірлеу ескеріліп жатыр және 20 Техникалық регламенттердің артық. Осы нормативтік заңға сүйенген акттарда азық-түлік өнімге, жемдерге және жем қосымшаларға, ауылшаруашылық техникаға және жабдыққа әр түрлі түрлерге қауіпсіздікке талаптар бойынша норма орындау маңазды үшін регламент белгілеуген болады.
2007 жылдан 24.09. № 828 ҚК ҰБ «Халықаралық талаптармен сәйкестікте АШК өнім сапа қауіпсіздік және бақылау тәуекелдер баға жүйе құрастыру бойынша шараларға жоспарда» халықаралық талаптармен сәйкестікте агроөнеркәсіптік кешен өнім сапа қауіпсіздік және бақылау тәуекелдер баға жүйе құрастыру бойынша шаралардың жоспардың туралы бекітуге қабылданған.
Агроөнеркәсіптік кешеннің мемлекеттік қолдаулар шаралардың алдын ала талдауы.
АШМ өткізілген және агроөнеркәсіптік кәсіпорындар дамыту ынталандыру жаңа тетіктер бойынша кепілдемелер істеп шығарған.
Дамытулар ынталандырулары жаңа тетіктердің сапаға мемлекеттік қолдаулар келесі шаралар АШК ұсыну еткізү керек.
Ел су, өсімдік және басқа табиғи қорлар қолдануы тиімділік жерлер, жоғарылату азып-тозу сақтап қалу мақсаттар бойынша шара жасау жайылым қоныстар жақсарту үшін ұсынып жатыр : аумақтардың ұйымға және жайылым айланулардың енгізуге ; низкопродуктивных жайылым қоныстардың азу және шалағай жақсартуға ; химия және биологиялық әдістерде ұтымды қолдануыда топырақтардың құнарлылықтары қалпына келтіруі қамтамасыз ететін жерсақтаулы егіс айналымылардың және жайылым айланулардың игеруге.
Осыған байланысты бұл керек болып жатыр: жерлерден анықтаудан) және азып-тозудан әдістемеден әбден жетілдірумен шөлденуден карталардан құрастырумен шөлденулер процесстерге Қазақстанның аумақтары ұшырағандықтары бағасы деградированных жерлерде биологиялық әр түрліліктер (эрозия, тұздалу және басқалар) зерттеу және баға. Көрсетілген шаралардың орындау үлкен масштабпен топырақ материалдарға негізде көп жылдық дала тексерулердің өткізулер талап етіп жатыр, геоботаниялық, топырақ-мелиоранттық және басқа тексерулерді және іздеулерді.
1986 жылға дейін 60% көп геоботаникалық жертеулерді істелінген. Жертеулер жұмыстарға көлемдерге соңғы жылдарға атқархатын анық жеткіліксіз, топырақтар және жем қоныстар сапалы күй бойынша бағалы кадастр жүргізуден мақсатпен қажетті ақпараттық базасы сүйемелдеу үшін. Байланыста бұл, жерлерге зерттеуде және карта жасауда қазіргі дистанциялық әдістердің және технологияның кең қолдану керек болып жатыр, ғарыштық түсірулерден материалдардан қолдануымен.
Мақсаттарда кепілдік берғен суқамтамасыз ету және су қорлардың қолдануылар тиімділіктері жоғарылатулары, шаралар бүтін кешен қажетті қабылдау және жүзеге асыру бойынша сусақтаулығына, сулар есепке алулары құралдардың қалпына келтіруге және үнемдеулерінің барлығын салаларына сулар өнімсіз жоғалтулардың максимал кішірейтуға, өнеркәсіптік кәсіпорындарда сырт сумен жабдықтаулар енгізуге, әлемге дамыған елдерге деңгейге дейін өнімде бірлікке сулар қолдануылары технологиялардың және техниканың, коэффициенттің әбден жетілдіруге.
Салыстырған үшінде, суландыратын жүйелерге 50% пайдалы әсерлерге коэффициентке сияқты ҚР аспайды, дамыған елдерде ол орташа ауылшаруашылық мәдениеттердің 75-80% шектердегі. 75-80. Су пайданалу нормалар оңтүстік облыстарда 10-12 м3 га мыңыларға, ал күріште 25-30 м3 га мыңылардың болады. Көрсетілген мәдениеттерге суаруға дамыған мемлекеттерде көп емес 5 м3 га мыңылардың жұмсалынып жатыр. Республикаларға суқамтамасыз ауылшаруашылық шаруашылықтарға сұрақтарда үлкен резервтер және қолданылмаған мүмкіндіктер туралы бұл куәландырып жатыр.
Министрлік осы уақытта су қорлар, мысалға қолдануы тиімділік жоғарылату бойынша шаралар қабылдап жатыр.
2008 жылы Арал теңіздер солтүстік бөліктер Сырдариялар және сақтау өзендер бәлекейлері «Реттеулері жобаның бірінші кезеңі жүзеге асырған –1 Фаза (РРССАМ-1)».
Жобаның ортақ құны РРССАМ (1 Фаза) құрап жатыр 85, 79 млн. АҚШ долларлық. Жобаның Қаржыландыруы Бүкіләлемдік банктың (64, 5 млн. АҚШ долларлық) қарыздың құралдардың есептің артына іске асып жатыр және сомада республикалық бюджеттен көсымша қаржылыныдру 21, 29 млн. АҚШ долларлық.
2002 жылы 1 фазасы Аралды қалпына келтірулер басталды.
Бастапқыда Арал теңіз солтүстік және оңтүстік бөлікке бөлді. Сонан соң бірнешесі бөгеттердің және гидротораптардың реконструкциялады, Сырдарияларды бәлекей нығыздалды. Негізгі есеппен жұптасты — су деңгей реттеу үшін қазіргі жинақтағыштардың желі пайда болды.
Жобаны іске (1 фаза) асыруда кезеңде түбегейлі экологиялық және әлеуметтік — экономикалық жағдалар әсер жетеді. 2006 жылда солтүстік Арал індетте бөгеттен аяқтаумен 42,0 м белгіге дейін қосымша 870 кв.км 11, 5 км3 көлемге үлкеюге Қішкене Арал кептірлғен теңіздегі түптің сумен жабулы, сәуірде сулар деңгейдің жоғарылатуы жеткен осылай суларға және жинақтаулар жобалық (27,1 км3) сулар көлемдің, 23 г/л тен 17 г/л дейін судын минерализациясы төмендеді. Сонымен қатар, балықтан өнеркәсіптік аулаудан күтхатын әсерден 0,4 дейін 11,7 тыс.тонн үлкейді, балыққа ауланымға бұл 2,0 тыс.тоннаға дейін жақындады. Сонымен 2006 жылы бірге балықтардың жергілікті түрлердің қорлар үлкейді, және осетровых жыныстар өсіру үшін қолайлы шарттар жасаған болады.
Ақлақ ғимараттан өткізу қабілеттіліктен гидротораптан қайта құрудан зорайтылған 60 дан 400 м3/с дейі ; су келүі түстік Арал теңізге өседі; ауданды су басқан көл жүйелердің 6260 га жетеді, пішен шабуларды – 7000 га ; Сырдариялар өзендері бәлекейлері эрозияы тоқтаттырған болады; Аралжағайлайда су-сорлар бұрынғы қалпына келеді.
Екіншіге фазаны іске асыруда нәтижеде секундта 700 кубометрлерге дейін өзен бәлекей өткізу қабілеттілік үлкею жолымен уық тармақтардың су басулар алынған қауібі болады. Ал бұл мәні болады, не өңірдің көл жүйелері және сумен мұңсыз малый Арал болады. Сол, жобаның іске асыруы балық салалар және ауылшаруашылық шаруашылықтар орнықты дамыту береді. Салдарды сияқты, әлеуметтік — экономикалық жағдаят жағдайлар орталар және жақсартулар төңіректегі Аралжағала келеңсіз ықпал экология, жұмсарту ары қарай жақсарту үшін барлық бұл қызмет көрсетеді.