Auto Cad-қа дәл құрастыруларын орындау үшiн үлкен санын әр түрлi қосалқы құралдар және құрастырудың әдiстерiн қолданылады. Дегенмен бұл кез келген объекттер нақтылы координаталар жүйелерiнде дәл жүйе құрастырғанда анықталады. Координата декарттық (тікбұрышты) және полярлық жүйесін белгілеп қарастырады.
Декарттық жүйеде екi түрімен X және Y- ның қиылысу нүктесi жазықтық болатын перпендикуляр өстерi жазықтықтағы кез келген нүктенiң координаталарында сипатталады.Координаталардың бас деп аталатын координаталардың есептеуi шартты нүкте бойынша өндiрiледі. Нүктелердiң координаталарының полярлық жүйесiндегi анықтау нүктенiң екi параметрлерiнiң табылуына апарады.
1. Координатаның басынан нүктеге дейінгі арақашықтығы;
2. Полярлық жүйесіндегі анықталатын нөлдік бағытынан және векторлық координатаның басынан нүктеге дейінгі арақашықтығының бұрышына.
Полярлық координаталарды енгiзудi жазылу үшін келесі амалмен орындалады: арақашықтығының мәні, < (бұрыштық жақша) және бұрыштың мәні енгізіледі.
Бұл координаталар жүйесiне терiс немесе оң бағытта бұрыштарды қойып беруге болады. Координаталар бойынша құрастыруларды орындау әрдайым ыңғайлы емес. Жағдайлардың көпшiлiгiнде сызбаны өңдегенде объекттердiң абсолюттi өлшемдерi белгiлi болады. Мәндерді енгізудің ең ыңғайлы тәсілі координатаның нүктелердің алдындағы енгізілген болып табылады. Полярлық салыстырмалы және декарттық координаталар арнайы нұсқау арқылы қолданып ендiруге болады. @ символы сол нұсқауы болып табылады, ол координатаның алдында тұрады.
Алдыңғы нүктеден есептейтін Х пен Y координаталарды салыстырмалы декарттық координаталар болып табылады. Оларды қолданылу ыңғайлылығы әсiресе сызбалардың элементтерiнiң құрастыруында болады және X пен Y осьтерге параллель болатын түзу объектілерден тұрады. Бұндай сызық ортогональді деп аталады.
Мысалы: @0,120- тікелей 120 бірлікке нүктенің жылжытуы.
Абсолюттіке қарағанда, салыстырмалы полярлық координаталар практикада өте көп мүмкіншілігі болады. Егер арақашықтығының және алдыңғы нүктенің келесі салыстырмалы нүктенің бұрышы белгілі болса, осы әдісті қолдануға болады.
Мысалы: 140<25- 140 бірлікке нүктенің жылжытуы салыстырмалы алдыңғы нүктенің 25 градус бұрышында.
2.Объектілерді құру және олардың қасиеттері.
Auto Cad-қа кез келген сызба тұра немесе қисық сызықты форманың әр түрлi объектілер жиынынан тұрады. Бұл объектілер Auto Cad-қа сурет салу құралдары арқылы олардың iшiнен қажеттi сызбаға қалыптастырып құруға болады. Немесе кез келгенi күрделiлiк үшөлшемді объектілерді модельдеугеболады.
Тұра сызбаларға келесі жатады: кесінді (отрезки) — Auto Cad- тың ең қарапайым объектілер. Олар жеке немесе әрбiр сегментi жеке кесiндi сынған(ломаную)сызықты болып табылған шектi нүктелерiмен Auto Cad-тың дербес объектi болып табылады.
Тікбұрыш, көпбұрыштар — тең iшкi бұрыштарымен тұйықталған геометриялық пiшiндер (фигуралар) және ұзындығы бiрдей жақтарынан тұрады. Auto Cad – та көпбұрыш жақтарының саны – 3 тен 1024 ке дейін болады. Жақтардың саны көпбұрышта көбiрегi берiлген сайын көбiрек оның беттерiнше нобайына (очертание) сол дөңгелекке жақындатылады. Auto Cad-та бiр немесе екi бағыт аяғы болмайтын құрастырудың арнайы сызықтары құруға болады. сызықтар бағытты бір жағында аяғы болмайтын сәулеленуі (лучами), ал егер екi бағыттарға болса оны — түзулер деп аталады. Оларды қосымша сызықтар болып қолдануға болады. Объектінің түзу сызықты емес формаларға жатады:
• Айналадағы
• Дуги (доғалар)
• Эллипсы (эллипстер)
Эллипстық доғалар да, математикалық дәл эллипстер де Auto Cad-тарға эллипстың бiр бөлiгiнiң ұсынылуы бойынша салу мүмкiн.
Сақина — iшкi аралық кеңiстiгi ағымдағы түспен құйылатын екi концентрлi дөңгелек тұратын объект.
Сплайн — бұл тегiстелген қисығы қолданушы қойылатын нүкте бойынша орындалады.
Auto Cad құрама объектілер — жеңiлдiк және сызбалардың құрастыруларын үдеу үшiн арналған және жоғары деңгейдегі графикалық объектілерді алу болып табылады. Мысалы, штрих түсiрудi қолданғанда әр түрлi форманың объекттерiнiң штрихтеуiн орындауға жылдам және сапалы мүмкiндiк бередi.
Полимении – негiзінен жасалған объекттерi барлық жұмысты едәуiр жеңiлдетуге арналған бүтін қабылданатын сызықты және доғалы сегменттердiң комбинациясы болып табылады.
Мультисызық арқылы — әр түрлi типтер және түстiң параллель сызықтарының жиыны — параллел тұрбаларының (труб) шоғы немесе автожолдардың схемасының құрастыруын оңай орындау мүмкіндігі болады.
Облыстар және нобайлары (контуры) қарапайым объекттердiң негiзiнде күрделi фигураларын құруға мүмкiндiк бередi.
Auto Cad-ында әрбiр кескiндi нысан (объект) нақтылы, оған қатысты қасиеттерi болады, бұл сызықтың түс, түр және (жуандық ) салмағы болады.
Бұл қасиеттердiң мәнiне олар анықтаудан объект жасалатын жiкке (слое) анықталады.
Auto Cad-та объекттердiң редактрлеуі ұғымында олардың объекттердің орналастырылуын және олардың пропорциялары санының өзгерiсiне, объекттер өлшемдердiң өзгерiске және объектілерді өшіруге әкелетiн операциялар жобаланады.
Сонымен бірге, объект немесе объекттер тобының көрінісін, масштабын өзгеруге, айна бейнелерi редактор командалары арқылы алуға болады.
Auto Cad- та редактрлеу операцияның орындалу үшін екі ңұсқасы келтірілген:
1 нұсқа. Алдымен редактрлеу командасы беріледі, содан соң бұл команда көмегiмен объекттердiң немесе объект тобының өрнектеулер (преобразования) орындалады.
2 нұсқа. Алдымен объектілер тандалады, содан соң редактор командасы шақырылады.
Объектірлерді редакторлеу процессіне (үрдісіне) жатады:
1. Объектілерді өшіру (өшіру командасы);
2. Объектілерді ауысу (ауысу командасы);
3. Объектілерді көшіріп алу (көшіру көмандасы);
4. Ұқсас объектілерді құру (ұқсастық командасы);
5. Объектілерді айна бейнелерін жасау (Айна командасы);
6. Массивпен объектілерді көбейту (массив командасы) – бірнеше объектілерді тұрақты қадаммен құру;
7. Объектілерді бұру (бұру командасы);
8. Фасканы шешу (фаска командасы);
Фаскалардың алуы дегеніміз — сызықтың құрастыруы жобаланады, параметрлердiң команда нақтылы үзінділерді (обрезки) екi параллель емес кесiндiлер жолымен жалғастыратын немесе бұрыштардың үзінді жоқ қосымша сызықтың құрастыру болып табылады.
9. Түйiндестерді (сопряжение) құрастыру (Түйіндестер командасы); Бағдарламада көрcетiлген радиустың доғасының кесiндiлердiң бұрыштық тоғысқан жерлерiнiң байсалды түйiндесiн орындауға мүмкiндiк бередi.
10. Объектілерді масштабтау (Масштаб командасы);
11. Объектілерді ұзынырақ жасау (Ұзын жасау командасы);
12. Объектілердің кесіндісі (Кесу командасы);
13. Объектілердің ұзындығын өзгерту (үлкейту командасы);
14. Объектілерді созу (созу командасы); Бұл команда арқылы кейбір объектілерді созылу немесе сығылу мүмкін және қалған объектілерді орын ауыстырып өзгеріссіз қалдырады.
15. Объекттердiң үзiлулерi (үзілу командасы); — объектінің бөліктерін өшіру, оны екі ұқсас объектілерге бөлу мүмкін.