Жоспар:
1.Жобалау құжаттамасының құрамы. Жобалау кезеңдері.
2.Монтаждау жұмыстарының сапасын қамтамасыз етудегі стандарттаудың рөлі
Автоматтандыру жүйелерінің жобаларын орындау үшін Тапсырыс беруші келесі бастапқы деректер мен материалдарды ұсынады:
— жабдықтың сипаттамасы, құбыр коммуникациялары және нақты ішкі диаметрлері, құбыр қабырғалары мен материалдарының қалыңдығы көрсетілген технологиялық сұлбалар;
— қажетті талаптар мен сипаттамалары бар бақыланатын және реттелетін параметрлердің тізбесі;
— қалқандар мен пульттердің ұсынылатын орналасу орындары көрсетілген технологиялық жабдықтар мен құбыр коммуникациялары орналасқан өндірістік үй-жайлардың сызбалары;
— автоматтандыру құралдары мен құралдарын орнату көзделетін технологиялық жабдықтың сызбалары, аспаптар, автоматтандыру құралдары мен басқару жүйелері жабдықтарымен бірге жиынтықталған жеткізілетін тізбе мен сипаттамалар, жиынтықталатын қалқандардың, пульттердің сызбалары;
— автоматтандыру жүйесінің техникалық құралдарын орнатуға және орналастыруға арналған үй-жайлардың құрылыс сызбалары;
— құбырлардың диаметрі, су шығыны, қысымы және температурасы көрсетілген сумен жабдықтау схемалары;
— ауа қысымын, температурасын, ылғалдылығын, ауаның тозаңдануын көрсететін ауамен жабдықтау схемалары, ауаны тазарту және кептіру құрылғыларының болуы;
— реттеуші органдарды, тарылтатын құрылғыларды есептеу және сауалнама парақтарын толтыру үшін қажетті деректер;
— автоматтандыру жүйесінің сенімділік талаптары;
— жобалау барысында қажет болуы мүмкін қосымша деректер немесе материалдар.
Автоматтандыру жобалары әдетте екі кезеңде әзірленеді.
Автоматтандыру жобалары әдетте екі кезеңде әзірленеді.
Жоба (П) сатысында технологиялық процестерді автоматтандырудың техникалық мүмкіндігі мен экономикалық орындылығын анықтау мақсатында құжаттаманы әзірлеу көзделеді, автоматтандыру деңгейі мен көлемі, оны жүзеге асыру қағидаттары мен құрылымы, экономикалық тиімділігі анықталады. Барлық негізгі техникалық және экономикалық мәселелер ірілендірілген, ерекше нақтылаусыз, автоматтандырудың мүмкіндігі мен орындылығы туралы жалпы принципті тұжырымдармен шешіледі. Осы кезеңдегі жобалық материалдардың құрамына:
— басқарудың күрделі жүйелері үшін әзірленетін басқару мен бақылаудың құрылымдық схемасы;
— технологиялық процесті автоматтандыру сызбасы;
— қалқандар мен пульттердің орналасу жоспарлары;
— автоматтандыру құралдары мен құралдарының, электр аппаратураларының, қалқандар мен пульттердің, құбыр арматураларының, негізгі монтаждау материалдары мен бұйымдарының ведомостары;
— автоматтандыру құралдарын электр энергиясымен, сығылған ауамен, гидравликалық энергиямен, жылу тасымалдаушылармен қамтамасыз етуге, құбыр өткізгіштері мен құрылғыларын жылу оқшаулауға арналған бас жобалаушының тапсырмалары;
— автоматтандырудың техникалық құралдарын сатып алу және монтаждау сметалары;
— түсіндірме жазба
Жұмыс құжаттамасы (ЖҚ) сатысында жұмыс сызбаларын әзірлеу көзделеді, олардың мақсаты монтаждау-баптау жұмыстарын жүргізуді қамтамасыз ету болып табылады. Автоматтандыру жүйесінің жұмыс құжаттамасының құрамы Нормативтік окументтерге сәйкес орындалады және өзіне:
— техникалық құралдардың құрылымдық кешенінің схемалары;
— автоматтандыру схемалары;
— принциптік схемалар (электрлік, пневматикалық);
— сыртқы сымдарды қосу және қосу схемалары (кестелері) ;
— жабдықтар мен сыртқы сымдардың орналасу сызбалары;
— автоматтандыру құралдарын орнату сызбалары.
— қалқандар мен пульттердің жалпы түрлері;
— қалқандар мен пульттердің монтаждық схемалары немесе қалқандар мен пульттер ішіндегі электр және құбыр сымдарын монтаждауға арналған кестелер;
— автоматтандыру құралдары мен құралдарының тапсырыстық спецификациялары;
— автоматтандыру құралдары мен құралдарына сауалнама парақтары;
— бас жобалаушының объектіні автоматтандыруға байланысты әзірлемелерге нақтыланған тапсырмалары, өзгерістер мен нақтылаулар болмаған жағдайда жоба сатысында берілген тапсырмалар расталады;
— жабдықтың жергілікті сметалары және автоматтандыру құралдарын монтаждау.
Бір сатылы жобалау кезінде жұмыс жобасының құрамына:
— екі сатылы жобалау кезінде жұмыс құжаттамасының құрамында әзірленетін техникалық құжаттама;
— бас жобалаушының объектіні автоматтандыруға байланысты әзірлемелерге арналған тапсырмалары;
— түсіндірме жазба;
— жабдықтың жергілікті сметалары және автоматтандыру құралдарын монтаждау.
Барлық графикалық жобалау материалдары жобалық құжаттаманың біркелкілігін қамтамасыз ететін және оның оқылуын жеңілдететін стандартты белгілерді қолдана отырып, конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесіне (ҚҚҚ) сәйкес орындалады.
Жобалаудың сатылығы нормативтік талаптарға сәйкес құрылысқа арналған жобалау құжаттамасын (жобалауға арналған тапсырма) әзірлеуге арналған тапсырмамен белгіленеді.
Жобалау процесінде бастапқы берілген параметрлерді, сипаттамаларды, конструктивтік схемаларды немесе жекелеген көлемдік-жоспарлау, инженерлік-техникалық және технологиялық жобалық шешімдерді нақтылауды және нақтылауды талап ететін құрылыстың нормативтік ұзақтығы 24 айдан астам ірі объектілер бойынша жобалау құжаттамасы екі сатыда әзірленеді:
бірінші кезең-жоба алдындағы құжаттаманың қорытындылары мен көрсеткіштері негізінде әзірленетін және заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілуге жататын жоба (Ж);
екінші кезең-бірінші сатыда бекітілген жоба негізінде әзірленетін жұмыс құжаттамасы (РД).
Құрылыстың нормативтік ұзақтығы 24 айға дейінгі және жобалаудың ұзақ мерзімін талап етпейтін тұрғын үй — азаматтық және өндірістік мақсаттағы объектілерді салуға арналған жобалау құжаттамасы бір сатыда – жұмыс жобасы (ЖЖ) әзірленеді, ол заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілуге тиіс.
Бақылау сұрақтары:
1. Жобалау сатысы қандай құжатпен белгіленеді?
2. Автоматтандыру жүйелерінің жобаларын орындау үшін бастапқы деректер мен материалдарды кім ұсынады?
3. Автоматтандыру жобасының бірінші сатысында қандай құжаттама әзірленеді?
4. Жұмыс құжаттамасы кезеңінде не әзірленеді?
Сапаны басқару жүйесіндегі маңызды элемент стандарттау болып табылады – ең ұтымды нормаларды табатын нормашығармашылық қызмет, содан кейін оларды стандарт түріндегі нормативтік құжаттарда, нұсқауда, Әдістемеде және өнімді әзірлеуге қойылатын талаптарды бекітеді, яғни бұл стандарттарға сәйкестігін белгілейтін құралдар кешені.
Стандарт-бұл объектіге қойылатын ережелер, нормалар, талаптар кешенін белгілейтін стандарттау жөніндегі нормативтік-техникалық құжат және құзыретті органдармен бекітлген.
Стандарттарға физикалық салыстыру үшін барлық заттар жатады: ұзындық, салмақ, күш және т. б. бірліктерінің мемлекеттік бастапқы эталондары.
Бақылау сұрақтары:
1. Бұл жағдайда не істеуге болады?
2. Автоматтандыру жүйесінде және оқыту процесінде қолданылатын стандарттардың мысалдарын келтіріңіз?