СҮЙІНБАЙ АРОНҰЛЫ

Жасынан жыраулығымен елге танылған айтыскер де жауынгер ақын қазіргі Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қаракестек ауылында дүниеге келген. Тарихи деректерге жүгінсек, Қоқан хандығы тұсындағы шапқыншылық əсерінен жан-жаққа бытырай көшкен қазақ руларының басын біріктіруде Сүйінбай ақынның рөлі зор болған. Аумалы-төкпелі заманда ол тіпті халықты тəуелсіздік үшін күреске де шақырып, елдің қоғамдық-əлеуметтік жағдайымен де айналысқан. Өлеңдерінде Қоқан хандығының билері мен жергілікті сұлтан, төрелердің, би-болыстардың кемшін тұстарын бетке басқан шыншыл ақын болған. «Айтыс өнерінің алтын діңгегі» (М. Əуезов) атанған Сүйінбай Аронұлы қазақ əдебиетін тарихындағы бірегей де алып тұлғалардың бірі.

Жақсының сөзін əркім де пайдаланар,
Миуалы алма-өріктің ағашындай.
***
Ақымақ жігіт белгісі — аз күнгі баққа алқынар.
***
Біз — қайық, бұл дүние — түпсіз терең.
***
Ер жігіт — ел-жұртының панасындай,
Жақсы əйел əммə жұрттың панасындай.
Жақсыға ешкімнің де жаттығы жоқ,
Көреді бəрі де оны баласындай.
***
Кетпеңдер өне бойы дүние қуып…
***
Қарғадан қарға туар қарқылдаған,
Жаманнан жақсы туар жарқылдаған.
Дегендер «мен жақсымын» толып жатыр,
Пайдасы өз басынан артылмаған.
***
Жаманның көкірегі — көр, көзі — соқыр…
***
Жақсы адам елдің басшы серкесіндей,
Жұғымды болар елге серкесіндей.
Жақсының жүзі жылы, сөзі майда,
Халқымның қалың жүнді көрпесіндей.

Жақсы болар баланың жүзі жақсы,
Наубайдың күймей піскен бөлкесіндей.

Жақсыға үлкен-кіші бəрі жақсы,
Жасынан бірге өскен еркесіндей.
Жақсы кісі көрінер жыл құсындай,
Жаман адам балтаның ұңғысындай.

«Олақтан салақ жаман» деген мақал,
Жамандар түзей алмас тұрмысын-ай.
Жақсы адам алысты жақын етер,
Беттескен екі таудың тұрғысындай.
***
Қолдағыға қанағат-шүкір қылмасаң,
Болады бар да — арманда, жоқ та — арманда.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *