ӘСКЕРИЛЕНДІРІЛГЕН ҚҰТҚАРУШЫ БӨЛІМ — тау-кен кәсіпорындарында ұйымдастырылатын арнайы құрылым. Негізгі міндеттері — адамдарды тау-кен апаттарынан құтқару, апаттардың алдын алу және олардың зардабын жою. Негізгі тобы — шұғыл әрекет жасайтын бөлімше. Олар ауасы уланған және апаттан бұзылған күрделі жер асты қазбаларда қауыпты жағдайда қалған адамдарды құтқару жұмыстарына арнайы машықтандырылған, 5-7 адамнан тұрады (респираторшылар, командир, жүргізуші). Үш бөлімшеден жасақталған құтқарушы взвод радиусы 8-10 км төңіректегі 5-8 шахтаға қызмет көрсетеді. Бір ауданда орналасқан взводтар (3-10) құткару отрядын құрайды. Облыс немесе кен алабы аумағында отрядтарға арнайы штаб басшылық жасайды. Құтқару бөлімдерінде апат орнына шұғыл жету қажеттілігіне байланысты әскери тәртіп қолданылады. Бөлімдер Қазақстанның барлық ірі кеніштерінде ұйымдастырылған.