Буенбаева А.А. 1 Букабаева Б.Е.2
12КазНПУ им.Абая,
1Магистрант 2 курса специальности 6М0119007 — Иностранный язык: два иностранных языка
2 к.ф.н., старший преподаватель
ФОРМИРОВАНИЕ МЕЖКУЛЬТУРНО-КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ
ЧЕРЕЗ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ИНТЕРНЕТ РЕСУРСОВ
Аннотация
В настоящей статье рассматривается актуальность применения современных интернет-технологий в обучении иностранному языку, а также анализируется важность и эффективность использования веб-технологий в изучении иностранного языка как на уроке, так и в самостоятельной работе учащихся. Автор анализирует различные точки зрения на целесообразность применения информационных технологий в обучении иностранному языку и выражает целостную позицию по данному вопросу, подкрепляя наглядными примерами положительного эффекта в ходе использования современных технологий.
Ключевые слова: интернет-ресурсы, веб-технологии, коммуникативные технологии, интернет-технологии, мультимедийные средства, самостоятельная работа учащихся, социальные сети, обучение иностранному языку.
Буенбаева А.А. 1 Букабаева Б.Е.2
12Абай атындағы ҚазҰПУ,
6М0119003- Шетел тілі: екі шетел тілі мамандығының 2 курс магистранты
2 к.ғ.д., аға оқытушы
БІЛІМ БЕРУ МАЗМҰНЫН ЖАҢАРТУ
ЖАҒДАЙЫНДА МӘДЕНИАРАЛЫҚ КОММУНИКАТИВТІК ҚҰЗЫРЕТТІ ОҚУИНТЕРНЕТ РЕСУРСТАР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Аңдатпа
Мақалада шетел тілін оқытуда заманауи интернет-технологияларды қолданудың өзектілігі қарастырылады, сондай-ақ сабақта, оқушылардың өзіндік жұмысында вебтехнологияларды қолданудың маңыздылығы мен тиімділігі талданады. Автор шет тілін оқытуда ақпараттық технологияларды қолданудың орындылығына әртүрлі көзқарастарды талдайды және қазіргі заманғы технологияларды пайдалану барысында оң әсердің көрнекі мысалдарымен нығайтып, осы мәселе бойынша тұтас ұстанымды білдіреді.
Кілт сөздер: интернет-ресурстар, веб-технологиялар, коммуникативтік технологиялар, Интернет-технологиялар, мультимедиялық құралдар, оқушылардың өзіндік жұмысы, әлеуметтік желілер, шет тілін оқыту
Buyenbayeva A.A. 1 Bukabayeva B.E.2
12Abay KazNPU,
1Master Degree 2 course of speciality 6M011900 — Foreign language: two foreign languages
2 Candidate of Philology, Senior Lecturer
FORMATION OF INTERCULTURAL- COMMUNICATIVE COMPETENCE
THROUGH EDUCATIONAL – INTERNET RESOURCES IN THE PROCESS
OF UPDATING EDUCATIONAL CONTENT
Abstract
This article examines the topicality of the use of modern Internet resources in teaching a foreign language. The necessity and effectiveness of the use of web-technologies in the study of a foreign language both at school and individually is illustrated by the author. In addition, the author analyses different points of view on the use of technologies in teaching foreign languages
and points out the holistic approach to the issue, demonstrating examples of the effectiveness of modern technologies in teaching foreign languages.
Key words: Internet-resources, web-technologies, communicative technologies, Internettechnologies, multimedia, individual work of students, social networks, learning and teaching foreign languages.
Кіріспе: XXI ғасыр — озық технологиялар ғасыры. Сондықтан білім беру жүйесінде жаңа технологияларды тиімді пайдалану заман талабы. Әсіресе шет тілін үйренуде мұның пайдасы өте зор. Себебі тіл үйрену арқылы адам бүкіл бір ұлттың мәдениеті мен әлеуметін қатар үйренеді. Адам көру, есту арқылы тіл қолданушылардың мәдениетін тезірек сезінеді. Яғни өзінің де сол тілді меңгергендердің қатарына қосылуы жеңілдей түседі [1]. Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білімін, білігі мен дағдысын ғана емес, оның жеке бас тұлғасын, білім алу арқылы азамат ретінде дамуын қойып отыр. Дәстүрлі оқыту оқушыларға дайын, жаңаша оқыту технологиясы процесін ұйымдастыру, басқару және бақылау болып табылады. Жаңаша оқыту технологиясы — белгіленген мақсатқа нәтижелі қол жеткізуді қамтамасыз етуде оқытудың формасы, әдістері мен құралдарын ашып көрсетіп, оқу бағдарламасында белгіленген оқытудың мазмұнын жүзеге асыру тәсілі. Оқытуды жаңаша ұйымдастыруда мына міндеттерді қамтуы тиіс:
· оқушыларды оқу үрдісін басқаруға қатыстыру;· ұжымдық іс-әрекетті ортақ қарымқатынас құралы ету;
· деңгейіне қарап саралап, ерекшелігіне қарап даралап оқыту.
Білім берудің даму деңгейінің жоғарылауымен байланысты оның ақпараттық әлеуеті әлемдегі білім беру үдерісіне айтарлықтай әсер етті. Соңғы онжылдықтағы ең революциялық жетістіктердің бірі – Интернет. Ақпараттық жүйе ретінде, Интернет өз пайдаланушыларына ақпарат пен ресурстардың алуан түрлілігін ұсынады. Білім алушылар интернет желісі бойынша өткізілетін тестілеуге, викториналарға, конкурстарға, олимпиадаларға қатыса алады. Басқа елдердің тұрғындарымен хат алмаса алады, чаттарға, бейнеконференцияларға қатыса алады. Қазіргі уақытта жоба шеңберінде жұмыс істейтін мәселе бойынша ақпарат ала алады. Ғаламдық Интернет желісі шет тілі мұғалімдеріне көптеген пайдалы ресурстарды ұсынады. Бұл шетел тілдерін оқытудың арнайы бағдарламалары. Сондай-ақ мұғалім іріктеуді өз бетінше жүргізіп, оны нақты оқу міндеттеріне бейімдей алады.иШет тілдерін оқытудың заманауи әдістері үздіксіз техникалық прогреспен, сондай-ақ оқыту процесінің технологиялық жаңаруымен тығыз байланысты. Жоғары технологиялар саласындағы соңғы жетістіктер мен ғаламдық Интернет желісін тарату шетелдік оқытушылар алдында сондай-ақ, оқушылардың өздері үшін оқу процесін одан әрі жетілдіру үшін үлкен мүмкіндіктер ашуда. Шетел тілдерін оқытуда Интернет-ресурстарды қолданудың өзектілігін,оларды пайдаланудың нәтижелілігі мен қолайлылығы, үнемділігі қазіргі заманғы ақпараттық қоғам жағдайында қандай да бір құралдарды қолданумен себептеледі. Жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың орындылығы оқытудың тиімділігін арттырудағы қазіргі заманғы білім берудің қажеттіліктерімен, атап айтқанда, қазіргі оқушылардың сыни ойлауын, зерттеушілік, креативті тұрғыдан оқу қабілетін, дербес оқу дағдыларын қалыптастыру қажеттілігімен негізделеді [5]. Шетел тілін оқытуда Интернеттехнологияларды пайдалану оқыту процесін жаңғыртуға ұмтылумен ғана емес, сонымен қатар веб-технологиялар базасында жеке тұлғаға бағытталған тәсілді іске асыру мүмкін болатын фактімен де байланысты [4]. Теориялық және практикалық сабақтар барысына интернет-технологияларды енгізу идеясы Э. Я. Соколованың пікірінше, шетел тілі бойынша бүкіл әлемдегі оқытушылар мен әдіскерле рарасында кеңінен таралған. Оқытудың дидактикалық аспектілері белгілі ғалымдар мен педагогтер Э. Г. Азимов, В. П.
Беспалько, Б. С. Гершунский, И. О. Логинов, Е. И. Машбиц, Р. П. Мильруд, Е. С. Полат, Н. Ф. Талызина, И. В. Роберт, А. В. Хуторский және т. б. тарапынан зерттелген. Шет тілі сабақтарында және сабақтан тыс қызметте Интернет-ресурстарды пайдалану бірқатар даусыз қасиеттерге ие, атап айтқанда оқушылардың танымдық белсенділігі мен уәждемесін арттырады, жоғары сапаны қамтамасыз етеді оқу процесі мен оқушылардың өзіндік іс-әрекеті, себебі оқушылар көп уақыт виртуалды әлемде өткізіледі және әлеуметтік желілер мен мобильді қосымшаларда таратылатын ақпаратты аңықтайды. Жаңа мультимедиялық және Интернет технологиялар тез және тиімді меңгеруге көмектеседі ауызша сөйлеуді қабылдау, дұрыс айтуды қою, грамматикалық ережелерді үйрену, ауызша оқуды меңгеру және дәлме-дәл мәтіндерді терең түсіну, қарымқатынастың нақты жағдайларын жасау, психологиялық кедергілерді жою және тілге деген қызығушылықты арттыру. Осының бәрі шет тілін оқытудың маңызды міндеті болып табылады.
Қазіргі уақытта Интернет ерекше мүмкіндіктерге алып келеді: мәтін, аудио — және бейне-форматтағы оқу ресурстарының үлкен санына қол жеткізу ұсынылады. Тілдік білім беру контекстінде бұл оқушылардың өзге тілді құзыреттілігін қалыптастыру үшін технологиялық оқыту тілдік ортасын құруға мүмкіндік береді [1]. Интернет-ресурстар мұғалімдер мен оқушыларға шет тілдерін оқытудың арнайы бағдарламаларын, елтану материалдарын, экономика және саясат, мәдениет жаңалықтарын, оқытушы іріктеуді өз бетінше жүргізе алатын және нақты оқу орындарына бейімделе алатын қажетті теңтүпнұсқалы әдебиетті ұсынады. Оқушылар өз кезегінде материалды, бағдарламаларды, ресурстарды сауатты таңдаған кезде Интернет конференцияларға, вебинарларға, конкурстарға қатысуға, жобалармен жұмыс істеу барысында мультимедиялық презентациялар жасауға мүмкіндік алады. Осылайша, оқушылар шетелдіктермен тұрақты байланыста болады мектеп уақытында да, үй тапсырмасын орындау барысында да да
Интернет арқылы дайындалуда тіл үйрене алады
Интернет-ресурстарды қолданудың пайдасы туралы түрлі пікірлерді қарастыра отырып шет тілдерін оқытуда біз шетелдік зерттеушілердің пікірлеріне жүгінеміз. Мысалы, Кембридж университетінің оқытушыларына арналған ұсынымдарда М. Варшауэр Интернет тілдік білім беру үшін компьютерлерді қолдануды ілгерілетуге елеулі үлес қосатын факторлардың бірі болып табылатынын мәлімдейді [3]. Ғалымның пікірінше, Интернеттің пайда болуымен шетел тілін үйренушілер бүкіл әлем бойынша басқа оқушылармен немесе тіл тасымалдаушылармен ең аз қаражат пен уақыт шығындарымен қарым-қатынас жасауға тамаша мүмкіндік алды. Сонымен қатар, М. Варшауэр интернет пен жанды тілдік қарым-қатынас енді шет тілін үйреніп жатқан аудиторияға қол жетімді бірыңғай процесс болып табылатынын айта отырып, тілдерді оқушы мен оқытушылар тәжірибесінде компьютерлер мен Интернетті пайдаланудың артықшылықтарының бірін атап көрсетеді [3]. Нәтижесінде веб-технологияларды енгізудің басты артықшылықтарының бірі оқытушыны интернет арқылы оқыту ресурстарының, материалдардың, технологиялардың алуан түрлілігімен қамтамасыз ету болып табылады. Дәл осы интернет арқылы мұғалімдер енді оқушыларды оқыту үшін әртүрлі материалдарды оңай алуға, сондай-ақ шет тілін оқытудың барлық заманауи әдістерін өз бетінше ашу мүмкіндігіне ие болды.
Шетел тілдерін оқытудың заманауи әдістемесінде ағылшын тілін оқыту тәжірибесінде өзінің тиімділігін дәлелдеген ең көп таралған ресурстар бұрыннан белгілі болды. Бұл Интернет-ресурстарда әртүрлі тілдік материал, оның ішінде мәтіндік, аудио және видео материалдарға толы. Интернет — мұғалімге сабақта аудио сияқты аутентикалық материалдарды, бейне және мәтіндер, авторлардың көркем әдеби шығармаларымен танысу және, ой-өрісін дамыту және лексиканы өзінің белсенді сөздік қорды пайдалануға мүмкіндік береді [6].
Оқушылардың өзіндік жұмысы үшін қолдануға болатын интернет-сервистердің бірнеше түрі бар:
1. Хотлист (тақырып бойынша тізім) – зерттелетін тақырып бойынша мәтіндері бар сайттардың өзіндік тізімі.
2. Мультимедиа скрэпбук (мультимедиалық жазба) – мультимедиалық ресурстар жүйесі түрінде көрінеді, онда мәтіндік сайттарға сілтемелерден басқа мультимедиалық материалдар көп, соның ішінде кестелер, аудиофайлдар мен бейнеклиптер, Графикалық ақпарат, анимациялық виртуалды турлар бар. Бұл файлдарды оқытушылар да, оқушылар да оңай көшіріп ала алады және белгілі бір тақырыпты оқыған кезде көрнекі демонстрациялық материал ретінде пайдалана алады.
3. Трежа хант – (қазына үшін аң аулау) — веб-ресурс, мұнда әр түрлі сайттарға сілтемелерден басқа, әр сайттың мазмұны бойынша сұрақтар табуға болады. Осы сұрақтардың көмегімен оқытушы оқушылардың танымдық қызметін бақылай алады. 4. Сабджект сэмпла -алдыңғы ресурстармен салыстырғанда күрделіліктің келесі сатысын алатын сайт. Ол сондай-ақ ғаламдық Интернет желісінің мәтіндік және мультимедиялық материалдарына сілтемелерді қамтиды. Осы ресурстармен жұмыс істеу шеңберінде пайдаланушы материалмен ғана танысып қана қоймай, сонымен қатар зерттелетін мәселе бойынша өз пікірін білдіруге және дәлелдеуге тиіс.
5. Вебквест (интернет-жоба) – оқу Интернет-ресурстарының ең күрделі түрі. Бұл ресурс жобалау жұмыстарын ұйымдастыру сценарийін қамтиды. [6].Осы сервистерді зерттеу барысында алынған ақпаратты жинақтай отырып, біз оқу қызметінде интернетті пайдалана отырып, оқытушы оны оқытудың белгілі бір кезеңінде қолданудың орындылығын, веб-технологияларды енгізудің барлық оң және теріс жақтарын нақты түсіну қажет екенін айта аламыз.
Қорытындылай келе, Интернет-ресурстар мен мультимедиялық құралдарды қолдану педагогтарға оқытуды басқаруды жетілдіруге, оқу процесінің тиімділігі мен объективтілігін арттыруға, оқытушының уақытын үнемдеуге, оқушылардың білім алуға уәждемесін арттыруға, оларды шет тілдерін меңгеруге қызығушылығын арттыруға, өзінөзі бақылауға және өзін-өзі жетілдіруге деген тұрақты ықыласты дарытуға тамаша мүмкіндік береді. Сонымен қатар, веб-ресурстарды пайдалана отырып, мұғалімдер оқушылардың өзара,сондай-ақ тіл тасымалдаушылармен қарым-қатынас процесін едәуір жеңілдетеді, өйткені оқушылар жазбаша, сондай-ақ бейне конференциялар немесе әлеуметтік желілер арқылы ауызша қарым-қатынас жасауға мүмкіндік алады, бұл ретте тек мектеп тақырыптарына ғана емес, өзі үшін нақты жағдайларда коммуникацияға барынша жақын күнделікті қарым-қатынас жағдайын аша алады
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Богомолов А. Н. Виртуальная языковая среда обучения русскому языку как иностранному (лингвокультурологический аспект). – М.: МАКС Пресс, 2008. – С. 14–17. 2. Воевода Е. В. Интернет-технологии в обучении иностранным языкам // Высшее образование в России. – 2009. – № 9. – С. 110–114.
3. Варшауэр Марк, П. Фон Уиттекер. Интернет для обучения английскому: Рекомендации для преподавателей / Под ред. Джеке К. И Вилли А. Ренэндья // Методология преподавания иностранных языков: Антология Существующей практики. Изд-во
Кембриджского университета. – 2007. – с. 119–127.
4. Гершунский Б. С. Философско-методологические основания стратегии развития образования в России / под ред. Б. С. Гершунского. – М.: ИТП и МИО РАО, 2005– С. 289– 300.
5. Девтерова З. Р. Информатизация обучения и самостоятельная деятельность студентов при обучении иностранному языку в вузе // Журнал научных публикаций аспирантов и докторантов. – 2010. – № 10. – С. 197.
6. Еренчинова Е. Б. Использование сети Интернет при обучении иностранному языку // Инновационные педагогические технологии: материалы Междунар. науч. конф. (г.
Казань, октябрь 2014 г.). – Казань: Бук, 2014. – С. 325–327.
7. Кристалл Д. Язык и Интернет. – Вып. 2-й. – Кембридж: Изд-во Кембриджского университета, 2006. – С. 12–18.
8. Полат Е. С. Интернет на уроках иностранного языка// Иностранные языки в школе. –
2005. – № 2. – С. 13.
9. Соколова Э. Я. Анализ потенциала интернет-ресурсов в обучении иностранному языку // международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2015. – № 5– 4. – С. 607– 610. – URL: https://applied-research.ru/ru/article/view?Id=7179.