Жасанды интеллект: Болашақта білім алу қалай өзгереді?
*Жасанды интеллект (ЖИ)* – соңғы жылдары технологиялар саласында үлкен серпіліс тудырып, түрлі салаларда қолданылуда. Білім беру жүйесі де осы үрдісінен тыс қалмай, ЖИ-дің әсерінен түбегейлі өзгеріп келеді. Болашақта жасанды интеллект білім алу процесін қалай өзгертетіні туралы бірнеше маңызды аспектілерді қарастырайық.
1. *Жеке оқыту жүйесі: Персонализация*
Жасанды интеллект әрбір оқушының қажеттіліктеріне сай оқу бағдарламасын бейімдеуге мүмкіндік береді. Бұл дегеніміз, әрбір студенттің оқу деңгейі мен қарқынына қарай, арнайы тапсырмалар мен материалдар ұсынылып, олардың оқу үрдісі персонификацияланады. Мұндай жүйе арқылы оқушыларға олардың әлсіз жақтарын жақсартуға, қызығушылығына сәйкес тақырыптарды терең меңгеруге мүмкіндік беріледі.
*Мысалы:* ЖИ оқушылардың тапсырмаларға берген жауаптарын талдап, олардың қай жерде қателесіп жатқанын анықтай алады және соған сәйкес қосымша ресурстар немесе бейнемазмұн ұсына алады.
2. *Қашықтан оқу және виртуалды мұғалімдер*
Коронавирус пандемиясы кезінде қашықтан оқыту жүйесі кеңінен таралып, көптеген мектептер мен университеттер онлайн оқытуға көшті. Жасанды интеллект осы бағытта тиімділік пен қолжетімділікті арттыруға көмектеседі. Виртуалды мұғалімдер немесе чат-боттар оқушыларға кез келген уақытта көмек көрсету үшін дайын болады. Олар студенттерді оқыту кезінде сұрақтарына жауап беріп, тапсырмаларды тексеріп, кері байланыс береді.
*Мысалы:* Duolingo немесе Quizlet сияқты қолданбалар студенттерге тіл үйренуде көмек көрсететін ЖИ негізіндегі бағдарламалар болып табылады. Олар оқушының прогресін бақылайды және әртүрлі жаттығулар ұсынады.
3. *Технология мен бейнемазмұнның интеграциясы*
Жасанды интеллект оқу материалдарын қызықты әрі интерактивті ете алады. Мысалы, виртуалды шындық (VR) және қосымша шындық (AR) технологиялары арқылы оқушылар нақты әлеммен байланыс орнатпастан, қашықтан тәжірибе алу мүмкіндігіне ие болады. Бұл әдіс әсіресе ғылым, тарих, география сияқты пәндерде өте пайдалы болады.
*Мысалы:* Жасанды интеллект көмегімен студенттер медициналық оқытуда адам анатомиясын виртуалды түрде зерттей алады немесе тарих бойынша ежелгі мәдениеттерді зерттей алады.
4. *Бағалау жүйесінің автоматизациясы*
Жасанды интеллект оқушылардың тапсырмаларын автоматты түрде бағалап, мұғалімнің уақытын үнемдейді. Сонымен қатар, мұғалімдер үшін көмекші құралдар ретінде қызмет етеді, олар оқушының материалды қаншалықты жақсы меңгергенін автоматты түрде бағалай алады. Сонымен қатар, ЖИ жүйелері оқушылардың академиялық нәтижелерін жан-жақты талдап, оқытушыларға әрбір оқушының жеке дамуын бағалау үшін деректер ұсына алады.
*Мысалы:* Онлайн емтихандар мен тесттерді автоматты түрде тексеретін жүйелер – бұл оқытудың тексеру бөлігін автоматтандыруға мүмкіндік береді.
5. *Оқыту үшін жаңа құралдар мен ресурстар*
Жасанды интеллект білім беру саласына жаңа, инновациялық оқу құралдарын енгізеді. Мысалы, мәтіндерді талдайтын жүйелер, жазба жұмыстарын бағалайтын алгоритмдер, немесе нақты уақытта ұсыныстар беретін көмекшілер. Бұл оқушылардың білім алуын жеңілдетіп қана қоймай, оқытушыларға өз сабақтарын жақсарту үшін деректер ұсынады.
*Мысалы:* Grammarly сияқты ЖИ құралдары студенттердің жазба жұмыстарын талдап, грамматикалық және стилистикалық қателерін автоматты түрде түзетуге көмектеседі.
6. *Жиі қолданылатын дағдылар мен пәндер: Мамандықтарға бағыттау*
Жасанды интеллект арқылы студенттер өздерінің жеке дағдылары мен қызығушылықтарына негізделген болашақ мамандықтарын таңдауға көмектесетін кеңес ала алады. Бұл жүйе әрбір оқушының қабілеттерін бағалап, олардың күшті жақтарын анықтап, сәйкес келетін мамандықтарды ұсына алады.
*Мысалы:* ЖИ жұмыс іздеуші адамдардың резюме мен дағдыларын талдай отырып, оларды нарықтағы ең сұранысқа ие салаларға бағыттай алады.
7. *Қиындықтарды шешу және оңтайландыру*
Жасанды интеллект білім алудың кез келген кезеңіндегі кедергілер мен қиындықтарды анықтап, оларды шешуге бағытталған ұсыныстар бере алады. Бұл әсіресе оқу орнындағы әртүрлі қиындықтармен күресіп жүрген студенттер үшін маңызды. Мұндай жүйелердің көмегімен студенттер өздеріне қажетті білімді тиімді әрі тез үйрене алады.
*Мысалы:* Студенттің оқу барысындағы қиындықтары мен тапсырмаларды орындаудағы проблемаларын анықтап, ЖИ оған жеке көмек көрсету үшін әртүрлі оқу әдістемелерін ұсынуы мүмкін.
Жасанды интеллект білім алу жүйесінің болашағын айтарлықтай өзгертеді. Технологияның осы саладағы ықпалы оқу процесін жеңілдетіп, оған жаңа мүмкіндіктер ашады. ЖИ оқушылардың, мұғалімдердің және оқу орындарының жұмысын тиімді әрі ыңғайлы етеді, бұл тек білім беру жүйесін жақсартуға ғана емес, сонымен қатар адамзаттың болашағына да маңызды әсер ететінін көрсетеді. Болашақта білім беру тек материалды меңгеру емес, жеке тұлғаның дамуына, шығармашылық қабілеттерін ашуға бағытталатын болады.