Кіріспе.
Қазіргі жетілдірілген кәсіпорындарда автоматтандырылған электр жетектері кеңінен қолданылады. Техникалық процесстерді комплексті автоматизациялау халық шаруашылығының барлық саласында жүргізуде. Қазіргі кезде электр жетекті жүйе тек қана машиналардың қажеттілігіні қанағаттандырады.
Фермалардағы автоматизациялық жұмыстар машинаның мұндай түрін қадағалайды. Механизмдер, электр қозғалтқыштар, қадағалау аппараттары. өнеркәсіптегі процесстің адам қатысуынсыз жүруін қамтамасыз етеді.
Электрмен машина жүйесі ауыл шаруашылық өндірісінде комплексті механизациялау және автоматизациялау жұмыс процесстерін мал шаруашылығында, құс шаруашылыында жұмыс өнімділігін жоғарлатуға жұмысшылар санын азайтуға өнімнің аз үлесін тигізеді.
Әр электр жетегін конвейрге берілген болжам бойынша жүктеме арқылы есептейді.
Ол электр қозғалтқыш жетегінің қуатын таңдауға көмектеседі.
Бе,рілген жағдайларда электр жетегінің жүктеме диаграммасы әр конвейрге қуат жетегінің уақыт арқылы қажеттілігін тұрғызу.
Қажетті жуықталған керекті қуатты мына формуламен анықтауда:
, Вт (1)
Мұндағы:
q=9.81 еркін түсу үдеуі;
Q=конвеер берілісі (кг/с)
L-конвеердеги жүктің көлденең жүргендегі ұзындығы, м
механикалық берілістің ПӘК-і
С=0.26……0.33 жүру кедергінің есептелген коэффицициент
А конвеері үшін
Вт
В-конвеері үшін
Вт
С-конвеері үшін
боландықтан қабылдаушы конвеердің беруі тең болады.
Вт
Керекті қуатын есептеуі үшін конвейер жетегінің және берілген жұмыс уақытына кернеу диаграммасын тұрғызамыз.
Қабылдаушы конвеердің тиеу және көтеріп беріп үзілісін кезектесіп жұмыс істейтін А және В конвеерінің жұмыс ұзақтылығын анықтайды.
Үзіліс ұзақтылығының өзгеруінің С конвеерінің қабылдаушы жүгінің бір берілген мәнін екіншісіне дейінгі уақыт аралығы
— қабылдаушы конвеердің ұзындығы
Бұл жағдайда: болғандықтан, С конвеерінің кернеуі тұрақты болады.
м
А конвеері
м; с
В конвеері
м; с
Көтеріп беруші конвейердің электр қозғалтқышының жұмыс істеу қысқа мерзімді қайталамалы режимде берілген ұзақтылықпен кідіріс және жұмыстың валдағы қуат кедергісі
(3)
Мұндағы: — механикалық артық жүктелу коэффициенті, қысқа мерзімді қайталамалы қайталамалы қозғалтқыштың жұмыс режимінде.
Болатын қателікті ескере отырып, қызудың толық теориясын қолданып, электр қозғалтқыштыанықталмаған температурасының асуын есептеуге болады.
(4)
Мұндағы: — электр қозғалтқыштың жылулық асқын жүктелу коэффициенті,
(5)
Мұндағы: — жұмыс уақытының ұзақтылығы және электр қозғалтқыштың өшіру мерзімі (to) /мин
— жылу берілісінің азайуын ескеретін коэффициент; электр қозғалтқыш өшіп тұрған кезде. =15……35 мин электр қозғалтқыштың толық қызу уақыты.
А конвеері
кВт
кВт
В конвейері
кВт
кВт
Қозғалтқышты таңдаймыз.
кВт, , кВт, п=950 айн/мин, h=0.81, , кВт, , .
Ауыл шаруашылығына арналған 4А сериалы қозғалтқыш:
4A100L6CYI
С конвеері үшін А және В конвеердегі қозғалтқышты таңдаймыз. кВт. Асинхронды қозғалтқышты іске қосу үшін беруші қоспалардағы конвеердің кернеу беріліс іске қосқанда шеткі маңдайдан аспауы керек. Оның пайыздық қатнасы номиналь кернеуі мынаған тең.
:
Мұндағы: — электр қозғалтқышының іске қосумоментінің еселігі.
— конвеер жүрген кездегі электр қозғалтқышының білігіндегі момент.
Конвейер А,В,С
М=2;
Кернеу берілісін таңдауға болады.
рад/с
Нм
(8)
Қабылдаушы конвеердің жұмыстық қабілеттілігін қамтамасыз етілген
Мұндағы: т- электрқөозғалтқыштың массасы:
электр қозғалтқыштың номиналь П.Ә.К-і
— электр қозғалтқыштың нормаланған орташа температурасының өсуі, кедергі әдісімен өлшенгенде.
А конвеері
кВт, т=15,1 кг, , к
мин
Электр жетегін құраущы конвеердің валға келтірілген электр құраушы инерция моментінің электр жетегі құраушы бөліетері
(10)
Мұндағы: — электр қозғалтқышына таңдап алынған роторының инерция моменті, -инерция моментінің механикалық берілісін есепке алатын коэффициент, -жетектің қозғалушы білігінің инерция моменті: — механикалық беріліс қатынасы.
, — жетектің қозғаушы бөлшегінің түсуші массасы және жылдамдығы.
к, е- жетектің қозғаушы бөлшектерінің айналушы және түсуші саны.
валдың айналу жылдамдығы.
;
Мұндағы: — айналдырушы цилиндрлік дене.
т-нің массасы; кг
R, r-цилиндрлік дененің ішкі және сыртқы радиусы. (жалпақ цилиндрдің r=0) м
А конвеері
конвеердегі жетектің массасы
м
кг
Валдағы инерция моменті
R=0.15 м
r=0.14
e=0.4
В конвеері
м
кг
С конвеері
м
Беруші конвеерлердің және олардың жетегінің электр қозғаушы механикалық сипаттамаларының есептеу және тұрғызу.
— минимальді есептеу
— кинематикалық сырғанау
S- беріліс кернеудегі сырғанау
-к1эффициент
М 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
8.0 11.77 12.2 10.3 8.26 6.2
S 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0
n 500 800 700 600 500 300 0 0 0 0
94.2 83.7 13.2 62.8 52.8 31.4 0 0 0 0
Барлық конвеерлердің электр қозғалтқыштарын қосу жиілігі бойынша тексеру.
(13)
Мұндағы: — іске қосылған кездегі жылу берілістің азайуын ескеретін коэффициент.
— жүктің диаграммасының іске қосылу ұзақтығы.
(14)
А конвеері
В конвеері
Автоматты электр жетегін басқарудың функционалдық және негіздік электрлік сұлбаларын ойлап құрастыру.
Сұлбада «пуск» және «стоп» батырмалары арқылы және қолмен басқару қарастырылған, тасымалдаушы А және В конвеерінің кезектесіп қосылуы және де қабылдаушы С конвеерінің қосылуы қойылған уақыт арқылы, уақыт релесі РВ және түйіспелер к арқылы жұмыс аяқталған соң автоматты түрде өшіріледі.
Сұлбаның жұмыс істеу сипаттамасы «пуск» батырмасын басқан кезде КР релесі іске қосылады және өзінің түйіспесін контакторларымен А беруші конвеері қосылады, және де қабылдаушы С конвеері жұмысын жалғастырады. 30 минут өткен соң РВ2 уақыт релесі іске қосылып, Р уақыт релесінің тізбегін ажыратады. Осылай барлық конвеер тізбегін қамтамасыз етеді.
Q1 автоматты тұйықталған «пуск» батырмасы қосылған кезде Р1 релесінің түйіспесі іске қосылады және КМ1, КМ2, КМ3 түйіспелерінде КМ1, КМ3 түйіспелер тұйықталады.
Тасымалдаушы А конвеері және қабылдаушы С конвеерінің электр қозғалтқышы іске қосылады. Осы кезде А конвеері бункерінің М1 жылжымалы ұн беру үшін ашылады.
Жұмыс бстамасы 10 мин кейін уақыт релесі РВ1 іске қосылады, КМ1, КМ2 ажыратады да уақыт релесі РВ2 тізбегінің іске қосады да КМ4, КМ5 түйіспелерін, демек «В» конвеері О3 қозғалтқыш бункері М2 түйіспесі КМ5 ұн беруші қосылады.
«С» конвеері жалғастырады, 30 минуттан соң уақытрелесі РВ2 іске қосылады. Ол реле РВ тізбегін ажыратады, осымен бүкіл сұлбаның жұмыс істеуі тоқтатылады. Жоғары тоқ және қызған кезде Q1 автоматы іске қосылады да электр озғалтқыш тізбегін ажыратады.
Қалқынның есігі ашық қалған кезде ВК1 ажыратқыш көмегімен басқару тізбегі айырылады ВК1,1 айырғыш Q1 автоматты жөндегенде жарықтандыру лампасы іске қосылады.
Электр жетектерді басқару сигналдау және қорғау аппараттарын таңдап алу.
Автоматты айырғыш QF бар, электрмагниттік айырғышы бар QF автомат айырғыш 1000 В дейін электр қондырғыларын қысқа тұйықталу және асқын жүктелуден сақтайды және де олар тез қосуға ажыратуға пайдаланылады. Тез қосылғаннан кейін және бір уақытта 3 фазалы ажырату мүмкіндігі болған соң олар электр қондырғыларында кеңінен қолданылады.
Автоматты мынадай шара бойынша таңдап алады:
мұнда электромагниттік ажыратқыштың түзу тоғы.
қозғалтқышты басқарудың жүргізіп жіберу тоғында эмперикалық құраушысының бар екендігін ескретін сенімділік коэффициенті.
электр магниттік ағытқыштың іске қосу тоғында шашылуын ескеретін коэффициент.
— қозғалтқыштың жүргізу тоғы.
мұндағы R=7 жүргізу тоғының еселігі
трансформатор
А
А
А
Электрмагниттік ажыратқышы бар автоматты таңдаймыз.
A=314/52 A
Трансформаторына ВС: А
А А
А А3114/б
Магнитті қосқыш
Дистанциялық қосқыш үшін арналған 3 фазалық аснихронды қозғалтқыштарының қысқа тұйықталған роторы 75 кВт U=550 В ке дейін.
Магниттік қосқыштарда асқын жүктемеден қорғау үшін егер жылулық реле болса, онда оның типін каталогтан таңдап аламыз.
Ол үшін қуатын білу керек.
4А сериялы электр қозғалтқыш типі 4A100L6CY1 , n=950 айн/мин, U=350 B, , , , , ,
Қозғалтқыштың типі ПМ1-3000
Сақтандырғыш типі НПН
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Фоменко А.П. « электропривод селсохозяйственный машин агрегатов и поточных машин»
2. Циликин М.П «общий курс электропривода» Энергоиздат 1981г
3. Михалчук А.Н «Спутник сельского электрика» М.Гегелромидат, 1989г