Мырзахметова Назерке Нұрланқызы
ШҚО білім басқармасы Өскемен қаласы бойынша білім бөлімінің «Оралхан Бөкей атындағы №44лицейі» КММ
ХХІ ғасыр — ақпараттық технологиялар адамның өмірінің ажырамас бөлігіне айналуда. SMART қоғам алдына жаңа жаһандық міндет қояды: шығармашылық әлеуеті бар, жаңа әлемде ойлана және жұмыс істей алатын кадрларды даярлау. Ол үшін оларға жаңа практикалық дағдыларды үйрету қажет: әлеуметтік желілерде қарым-қатынас жасау, пайдалы ақпараттарды таңдау, электрондық көздермен жұмыс жасау, жеке білім базаларын жинақтау, бұл оқу процесінің сипатын өзгертуді талап етеді.
SMART білім беру ұсынады:
— интерактивті білім беру ортасында оқытудың икемділігі;
— оқытуды дараландыру және бейімдеу;
— бүкіл әлем бойынша мазмұнға ақысыз қол жетімділік.
SMART оқыту технологиялық инновациялар мен Интернетті қолдану арқылы жүзеге асырылады, бұл студенттерге жүйелі көпөлшемді көзқарас пен пәндерді оқып-үйрену негізінде олардың көпөлшемділігі мен мазмұнын үнемі жаңартып отыру негізінде кәсіби құзыреттіліктерге ие болуға мүмкіндік береді.
SMART білім алу мүмкіндігінше тыңдаушының өміріне енуі керек, бейресми болуы керек, сонымен қатар қазіргі кезде бәріне таныс технологияларға негізделуі керек. Болып жатқан өзгерістер мен SMART студенттерінің өсіп келе жатқан талаптарына сай болу үшін университеттер келесі талаптарға сай болуы керек: икемділік, бейімділік, сапа көрсеткіштері, инновациялар. Ақылды технологиялар білім беруде үлкен маңызға ие болып келеді, бір жағынан олар университеттің материалдық-техникалық қамтамасыз ету шығындарын оңтайландыруға, екінші жағынан білім беру қызметтері мен өнімдерінің сапасын жаңа деңгейге шығаруға мүмкіндік береді.
Smart Campus — Еуропалық Комиссияның қолдауымен, негізгі пайдаланушылармен (студенттермен, оқытушылармен, зерттеушілермен) өзара әрекеттесу арқылы университет пайдаланатын жабдық пен энергия ресурстарының тиімділігін арттыруға бағытталған жоба. Smart технологиялар білім беру бағдарламаларын іске асыруда қолданылады, олар тек оқу процесін жүргізуге арналған инструменталды технологиялардан емес (ақылды тақта және т.б.), сонымен қатар инновациялық оқу жоспарлары мен пәндерінен тұрады. Дәл осы ақылды технологиялар революциялық оқу-әдістемелік материалдарды жасауға, сондай-ақ студенттер үшін жеке оқыту жолдарын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
SMART білім беру тұжырымдамасына мыналар кіреді:
1. Оқу үдерісіне қатысушылардың құзыреттіліктерін, соның ішінде формальды және формальды емес оқыту үдерісінің іс-әрекеттерін қоса, үздіксіз дамуы үшін интеллектуалды ортаны құру, оның нәтижесі алынған жаңа құзыреттерді пайдалану арқылы көрсетілген мінез-құлықтағы өзгерістер.
2. Мақсат — цифрлық қоғамда және ақылды экономикада сәттілікке жету үшін қажетті дағдыларды қамтамасыз ету. SMART білім берудің негізгі сипаттамалары:
1. Әр түрлі операциялық жүйелер үшін жасалған бағдарламалық жасақтама арасындағы үйлесімділікті қамтамасыз ету.
2. Уақыт пен мекеннен тәуелсіздік, ұтқырлық, барлық жерде, үздіксіздігі және білім туралы ақпаратқа қол жетімділік.
3. Оқу ақпаратына қол жеткізу үшін мобильді құрылғыларды пайдалану арқылы мұғалім мен оқушының дербестігі.
4. Әр түрлі мотивациялық модельдердің анықтамасы.
5. Жұмыс берушілер мен мекеменің жеке және ұйымдастырушылық мақсаттары арасындағы байланыс.
6. Көрсетілген құзыреттердегі өзгерістерді бағалау — білім беру процесінің тиімділігі алынған біліммен емес, оны практикада қолдана білуімен өлшенеді.
7. Оқушының қалауы мен жеке мүмкіндіктері тұрғысынан икемді оқыту.
Интерактивті жабдықты пайдаланатын презентацияның жаңа түрі — SMART Boards интерактивті тақталары, Sympodium интерактивті дисплейлері.
SMART Boards интерактивті тақталарында арнайы маркермен жазуға, оқу материалын көрсетуге және экрандағы кескінге жазбаша түсініктеме беруге болады. Сонымен бірге SMART Board интерактивті тақтасында жазылғандардың барлығы студенттерге беріледі, магниттік тасымалдағыштарда сақталады, басылады және электронды почта арқылы сабаққа келмеген оқушыларға жіберіледі. SMART Board интерактивті тақтасында дәріс кезінде құрылған сабақ материалы кіріктірілген видеорегистратор арқылы жазылады және оны бірнеше рет көруге болады.
Интерактивті тақтаның барлық мүмкіндіктерін пайдалану бағдарламалық жасақтаманың (Smart Notebook, Bridgit, SynhronEyes) әсерінен жүзеге асырылады. Әр бағдарламаның өзіндік ресурстары және өзіндік функционалдығы бар:
SMART Notebook мәтінмен және объектілермен жұмыс істеуге, ақпаратты сақтауға және жазылған мәтінді терілген мәтінге айналдыруға мүмкіндік береді.
Bridgit бағдарламасы бүкіл әлемдегі серіктестерге тұсаукесерлерді тез және оңай жеткізуге, құжатыңыз бойынша кері байланыс алуға мүмкіндік береді. Жалпы жұмыс үстеліндегі сөйлеуіңіздің негізгі позицияларын бөле салысымен, бағдарлама сіздің барлық жазбаларыңызды конференцияның қалған қатысушыларының экрандарында нақты уақыт режимінде дереу көрсетеді.
SynhronEyes бағдарламалық жасақтамасының көмегімен мұғалім оқушылардың не істеп жатқанын бақылай алады, барлық оқушылардың мониторларын тақтаға шығарады, оқушылардың мониторларын блоктайды, интерактивті тақтадан оқу материалын, мысалы, тестті барлық компьютерлерге жібере алады.
Интерактивті SMART тақталарында жұмыс жасау кезінде оқушылардың зейіні шоғырланады, оқу материалы тез сіңеді, нәтижесінде әр оқушының үлгерімі артады.
Жалпы қорытынды жасай отырып, біз кәсіптік және әмбебап құзыреттіліктерді дамыту мақсаттарын қоя отырып, университеттегі білім беру процесі шығармашылық сипатқа ие бола бастайтынын атап өтеміз, Smart технологиялар білімге деген қызығушылықты арттырады және оны алуға ынталандырады, шығармашылық ойлауды қалыптастырады бір мәселені шешудің әр түрлі тәсілдерін ұсына білу. Білім берудегі жаңа технологиялар бүгінде 10-15 жыл бұрынғыға қарағанда жылдамырақ қарқынмен пайда болады, бұл тәжірибе, ақпарат, білім және іскерлік дағдылармен бөлісудің маңыздылығын дәлелдейді.
Білім беру саласына жаңа технологияларды енгізу білімді репродуктивті берудің ескі схемасынан білім берудің жаңа, шығармашылық түріне көшуге әкеледі. Қазіргі білім берудің негізгі міндеттерінің бірі — оқушылардың білім алуына тұрақты мотивацияны қалыптастыру, екіншісі — шығармашылық шешімдердің көмегімен осы білімді игерудің жаңа формалары мен құралдарын іздеу.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Абдрахманова, Б.А. Смарт-технологии в образовании / [Электронный ресурс]. – http://www.zkoipk.kz/b2/369-conf.html
2. Smart / [Электронный ресурс]. http://www.mental-skills.ru/dict/Smart/
3. Smart-технологии в высшем образовании / [Электронный ресурс]. – http://library.fa.ru/exhib.asp?id=199
4. Smart-технологии изменят систему образования / [Электронный ресурс]. –http://www.trainings.ru/library/education_experience/?id=14024