Жапар Құттыбайұлы
Қазақтың суырып салма ақыны, әншісі, композиторы Жапар Қүттыбайұлы кейбір деректерде Жапар ақын Байдалыұлы, басқа деректерде Бала Жапар ақын деп кездеседі. Павлодар облысы Баянауыл ауданында 1828 жылы туған десе, бірде 1854 жылы дүниеге келген деседі Жапар, ел аузындағы деректерге қарағанда он жасынан бастап өлең шығара бастаған. Домбыра тартуды айтыс шебері Сақау Мәукеұлынан үйренген. Арабша сауатты болған. Сегіз сері Бахрамұлына арнап күй, 1854 жылы жоқтау шығарған. Сондай-ақ, «Сегіз сері-Ғайнижамал», «Олжабай батыр», «Керей Ер-Сарымбет» және басқа дастандары бар.
1872 жылы Қаржастың Жәдігерінен шыққан Әсербайдың асында 17 жастағы жас ақын Жапар қазақтың ғалымы Шоқан Уәлиханов аса биік бағалаған 60 жастағы Шөже ақынмен айтысады. Шөже ақынды Шорманның Исасы, Жапарды Айдабол руынан шыққан Секербайдың Әбіші арнайы шақырып айтыстырған екен.
1876 жылы жиырма екі жасында әйгілі керей Сағынайдың асына қатысқан деген де ел аузында деректер бар. Ақын айтыстарға қатысып, суырып салма ақын ретінде танылған.
Нығман Баяндиннің жазуы бойынша Соқыр ақын атанып, сырқат, жүдеу тұрмыс кешкен Жапар ақын 1886 жылы Тәйгелтір ата қыстауында, Жаманауладағы Желтау орталығына қарайтын Шоқаман атты жерде отыз екі жасында дүниеден қайтқан.
Ж.Құттыбайұлының халық арасында атақты ақындар Қожабек, Ажар, Торысбаймен айтысы кеңінен танымал. Оның жоруында «Ысмайыл мен Зағипа айтысы» сақталған. «Күлше мен Назымбек» дастаны эстетика жағынан өте құнды болып саналады. Ақынның әдеби мұрағаттарын жинаушы Баянауыл тұрғындары Ш.Торайғыров пен Қ.Исаұлы.