Рим империясы өнері.
Қарастырылатын мәселелер.
1.Рим империясы.
2.Алғашқы император.
Біздің жыл санаумыздың басында Италияда республикалық құрлыс құлап оның орнына императоалар басқарған Рим империясы орнады. Алғашқы император болып Октавиан Август тағайындалды. Б.э. бұрынғы 27 жылы ұлы патшаға Рим сенаты “құдіретті” деген атақ табыс етті. Осыдан кейін императорлардың бәрінеде осы атақ берілді. Авгус бастаған үміт басқа халықтарға өте қатал саясат ұстады. Саясата болсын , әдебиетте болсын , римдіктердің басқалардан артықшылығын баса көрсетті. Бірақ та осындай тәкаппар , мен римдіктер грек өнеріне кегенде бастарын иді, олардың озыз ойлы азаматтарын сыйлап құдайларын құрмет тұтты. Император үлкен реформаторлық өзгерістер әкелді. Қала инжинерлік құрлыстар тұрғызуды қолға алып, ғажайып үлкен сарай храмдар салдырды. Ең бірінші Рим қаоасын қолға алды. Ескі кірліштен қалаған шаһарды қайта жаңыртып, жарқыраған мәрмәрден салдырды. Ежелгі Мысырдың ұлы перғауындарының жолын қуып асқақта айбынды құрлыстар тұрғызуға әмір етті. Ондай құрлыстар арқылы имперадор күшімен қаһарын көсетуге тырысты. Император қиялының өмір шындығын айналуын заманымыздың 50-70 жылдары салынған Колизей амфи театры куәлайды. Құрлыс қабырғасы ірі тас кесектерден қаланған биіктігі 50 метр үш ярусты аркаларды әр түрлі мүсіндермен көмкеріоген ортаңғы бөлігінде жансірлер шайқасатын дөңгелек алаң бар.Ғажайып құрылыс ғасырлар бойы әлденеше жер сілкіну өрттен ауыр зардап шекті.Колизей құрылысының негізін құрайтын арка мен итарка рим өзгешелігін айқындап тұратын шығыс сәулеттік құрылысының белгісі.Аркалар көпірлер салуда су құбырларын жүргізуде қолданылады. Қалаларды сумен қамтамасыз етуде,су құбырының жолында өзендер мен терң шатқалдар кездескенде оны көтеріп тұратын ярусты аркадалар тұрғызылды.Сондай аркадалы су құбырының бірі Гард көпірі.Құрылыс үстінен су құбырлары өтетін болған. Гера өзенінің үстіне салынған көпір бтіктігі 49 метрге жетеді.Императорлар өздерінің жеңісі мен айбынның білдіретін ескерткіштер соғуда арка тәсілі қолдады.Ежелден сақталып келе жатқан арканың бірі император.Титидің жеңісіне қойылған құрылыс .Тағаны мен қабырғасы мәрмәрмен қаланып, төбесінде император мен жеңіс тәңірінің төртат жегілген күймемен келе жатқан қола мүсіндер орнатылған. Ескерткіштің жалпы биіктігі 20м болады.
Империя дәуірінде ауқатты адамдардың абыз,ақсүйектердің қалай тұрғаны көздің жауын алатын әсем өрнекті байлыққа толы жиһазды үйлерінің қандай болғаны Геркуланум мен Помпейдің қалдықтарын аршығанда көз жетті.Қалалар біздің заманымыздың 79 жылы Везуви жанартауының кенеттен атқылауынан опат болып, ғасырлар бойы күлдің астында қалған.Өлі қала Помпейді архелогтар аршыған кезде көз алдында өнері өркендеген сұлулығымен адамды қайран қалдыратын гүлзарлары мен фонтандары бар өркениетті елді мекен тұрды.