Мифология және өнер

Мифология және өнер.
Қарастырылатын мәселелер.
1.Мифология.
2.Өнер.

Мифология –деп жазады Маркс өнердің тек арсеналы емес сонымен бірге негізі де болғаны мәлім. Кез келген мифология ұғымда және ұғым арқылы табиғат күштерін жеңеді бағындырады,қалыптастырады,демек табиғаттың осы күштеріне шынайы үстемдіктің басылуымен бірге ол жойылады.Оқ-дәрі мен қорғасын дәуірінде ғана емес біздің атом ғасырында да құдайлар мен грек мифологиясының кейіпкерлерін бейнелейтін грек өнерінің тамаша туындылары бізді еріксіз елітіп әкетеді. «Ер адам біржола сәбилікке берілмейінше қайтадан сәбиге айнала алмайды» бірақ оны сәбидің аңқаулығы қуантпайма ма ал адамзат қоғамының барлық жердегіден де тамаша дамыған балалық шағы енді ешқашан да қайталанбайтын саты ретінде біз үшін неліктен мәңгі сүйкімді болып қалуға тиіс.Барлық мифология сияқты грек мифологиясы табиғаттың тылсым күштерін нақты бейнелерге айналдыратын халықтың табиғи көркем творчествосы болып табылады. Грек өнері нәр алып өскен Элладаның мифологиялық аңыздары адамның табиғатты жеңу жолындағы күресін басқа өлкелерде бұрын туындаған аңыздардан мүлдем өзгеше сипаттады. Мифология қатерлі стихияны табиғаттың адамға аяусыз өктемдігін бейнелейтін қаһарлы да еңсе басар күш хайуанның адам үшін бейнесі қашып құтыла алмайтын тағдырдың көрінісі болған хайуанның билігі аяқталғанын білдіреді. Хайуан ежелгі грек эпосында бар,оның барлық табиғаттың бейнесі және әмірші ретінде емес, оның бар болғаны құрамдас бөлігі ретінде сипатталады.Грек мифологиясы дүние толы құштарлық пен арманды тамаша адам бейнесі арқылы көрсетіп сансыз құдайларды туғызды. Мұны тағы бір атап көрсетелік хайуан палеолит үңгірін мекндеуші оның бейнесі нысана ретінде салынған. Хайуан тылсым да елес те сияқты тәңірі скиф оны металда хайуан тұмсықтары мен кескіндерін ерінбей бейнелеу арқылы бағындырғысы келеді. Хайуан мәңгі ажалдық күш оған өз патшаларының бұлшықтары мен қаһары бейнесін қатар қойды. Дүниені аша бастаған адамның сүйініске толы құмарлығы эллинге шабыт берді.
Ғылымның әрбір даму кезеңі адамзат ақыл-ойының жаңа серпілісінің дүниені танудағы адамның жаңа жеңісінің куәсі,сонымен бірге ол бұрынғыдан да биік шарықтау жаршысы. Өнердің ұлы күшін жан—тәнімен сезіп ұғынатын адам Эрмитажда антикалық мүсін залдарын аралап оның пәк та кіршіксіз сұлулығын нәр алған Византияның, ежелгі Иранның, Қытай,мен Араб,Шығыс өнері жайнаған . Адамның табиғатпен терезесі тең ол оның құшағында еркін өмір сүреді. Және бұл адамның өзінің ұлылығының саналы түрде түсінеді сонымен бірге оған адамдық пендешілік те жат емес. Грек эпосы бейнеленген ежелгі грек өзі Олимпке жайғастырған құдайлардың өздері сияқты дене сырқатынан зар қағады, шыбын жанымды сақтап қал деп жалбарынады. Күрес үстінде көбіне қулық жасайды кейде өзінен күші басымдардан жасырынып сақтанады,таң қаларлықтай ержүректіктік көрсетеді. Оның бойында қаһармандық әрқашан адамға тән қасиеттерімен ұштасып жатады. Гомердің кейіпкерлері осындай.
Ол адамға тән қасиеттің ешқайсысы жат емес қарапайым жаны жарқын жайсаң жандар. Бірақ балалық шақ та тамаша ғой және адамзаттың балалық шағы ежелгі Элладағыдай ешбір жерде соншалық ләззаты болған емес. Табиғаттың қайырымсыз қожасы хайуан алдындағы үрей секілді оның орнын қуаныш басты. Сонымен бірге адам құдіретті деген асқақ сезім дүниеге келді.

 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *