Жасау

Жасау. Жасау — жігіт жағынан келген қалыңмал мөлшеріне шамалас, кейде онан да асып түсетін, ұзатылған қызға міндетті түрде берілетін мал-мүлік.
Тарихи деректерде ұзатар қызына жасатқан ақ отауы сәндігі жағынан хан-сұлтандардың ордасынан асып түсетін және отауы ерекше салтанатты болсын деп маңдайшасын борлатып, керегелерін оюлату үшін бар малын жұмсап, кедейленіп қалғандардың да болғаны туралы мәліметтер кездеседі.
Жасау жана отау құрған екі жас үшін ең қажетті мынадай мал-мүліктерден кұралады: ақ отау, төсек-орын, киім-кешек, құрал-жабдық, қару-жарақ, жүйрік ат, сойыс мал және әр түрлі ірілі-ұсақты сыйлық бұйымдар. Егер қазақ жұртының жасауына кіретін кейбір дүние-мүліктерін таратып айтар болсақ, отауға — екі жүзік, екі туырлық, бір түндік; кару-жараққа — ер-тұрман, садақ (түзу мылтық), берік сауыт, калқан, берен қылыш, ыдыс-аяққа — қазан-ошақ, астау, шара, шөміш, ожау, күбі, келі, кебеже, асадал, қасық, кұмған, саба, торсық, үрген қарын т.б., көрпе-төсекке — ағаш төсек, құс төсек, көрпе-жастық, бірнеше ет көрпе, төсеніш көрпе т. б., төсенішке — бірнеше текемет, сырмақ, еткиіз, 4— 5 алаша, 2—3 кілем т. б., киім-кешекке *— әрқайсысы тоғыз-тоғыздан тон, ішік, көйлек-көншек, шапан т. б., құрал-жабдықтарға балта, шот, балға, төс, шапқы, түрпі, ара, ине, талыс, үскі, сапсалғы, біз, сыдырғы, мәкі т. б. жататындығын көреміз.
«Қалыңсыз қыз болса да, кәдесіз той болмайды» демекші, калыңдықтың туған-туысқандары қызын ешқашан жасаусыз үйінен шығармаған. Себебі, қызына жасау беру — ата-ананын мойнындағы бірінші борышы болып есептеледі.
Қазіргі кезде шамасы жетіп жатқандар, қыз жасауын той үстіне-ақ алып келіп жатады. Жасаудың қаншалықты болатыны қыз жағының шама-шарқына байланысты. Кейбір жерлерде жасауды қызды тұрмысқа шыққаннан кейін бір, екі жыл өткеннен кейін береді. Қыздың шешесі мен тағы бір-екі әйел жасауды алып барады. Оған да кішігірім той жасап, әкелінген жаңа заттарға «құтты болсын!» айтып келушілер шашу шашады, байғазы береді. Жасау әкелген құдағиларға үлкен құрмет көрсетіліп, киіт беріледі, сырға, жүзік салынып сыйластықтарын білдіреді. Жиналған туған-туыстар мен ауыл әйелдеріне қыз жасауын ашып көрсетеді. Түйіліп-буылған әр-түйін заттың бетіне әдейілеп салынған сыйлықты ашып көрсеткен адам өзі алып, басқа әйелдерге де бөліп береді. Жасауын әкелген қыздың шешесіне ризашылықтарын білдіреді.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *