Серікбай Оспанұлы
(1945) Ақын, Жамбыл атындағы Халықаралық сыйлықтың лауреаты,
Қостанай мемлекекттік педагогикалық институтының профессоры
***
Теледидар ойсыздыққа,
Кітап даналыққа бастайды.
***
Оқу оздырады
***
Білімді адам – қуатты да, шуақты да болады.
***
Ілігіңе емес, білігіңе сен.
***
Көкірегі күңгіртті күннің көзі сәулелендіріп, көктетіп, көгерте алмайды.
***
Ақылсыз қыздың ажары – соры.
***
Әркім өзіне лайық іс істейді
***
Жылан ешкімді шақпайды, Тиіссе тыныш жатпайды.
***
Адамның бір-бірімен түсінісуі тілінде емес, жүрегінде. Бір тілде сөйлесіп тұрып бірін-бірі ұқпайтындар көп.
***
Адамның бәрі бірдей емес. Қуануды, қайғыруды білмейтін қуыршақтардың ғана бәрі бірдей.
*** Өмірдің тәттілігі – мәні мен қысқалығында.
*** Өмірге келген күнің болған соң кететін күніңнің де болатыны ақиқат.
***
Жаяуға көлік, қайықтыға өзен болса, өмірдің қызығы да болмас еді.
*** Мейірімді оятатын – мейірім.
***
Баланың тәттіге құмарлығынан үлкендердің тәттіге құмарлығы қауіптірек.
***
Ананың махаббатына тең келер өлшем жоқ, Отан – ұлы Анаң!
***
Табиғат – тағылым
***
Уақыттың қамбасын толтыру адамның міндетінде
***
Ойлы адам – бірнеше адам, Ойсыз адам – ешкім де емес!
***
Қисық-қисық болып бұралып өскен қайыңды «биші» дейміз, ол еріккеннен «билеп» тұрған жоқ қой…
***
Бір түндік қызық үшін өсіп тұрған жасыл шыршаны кесіп алатынымыз-ай…
***
Аспан жұлдыздарын көпсінбейді.
***
Еменді шулататын да, жылататын да жапырағы.
***
Өзіңе өзің сенбесең, Өзгеге қалай сенесің? Өзіңді өзің жеңбесең,
Өзгені қалай жеңесің?
***
Өмірдің парқы мен нарқын білгеннің бақыты баянды.
***
Бесікті тербететін сен, Ержететін ертеңің.
***
Қыспен мұз ғана жылап қоштасады.
***
Адам қараңғыдан қорқады.
***
Өтірікшінің шындығы да жасқаншақ.
***
Мейірімдіден салқындық қашады.
***
Толқыны асау тереңнен кейде адамға тайыз қауіптірек.
***
Мақсаты көпке уақыт жетпейді, Мақсаты жоққа уақыт өтпейді.
***
Мінезің жаман болса, — жауың,
Жақсы болса, — бақша-бауың.
***
Сөз – жанның ауа-райы.
***
Өркеніңе сенгенің – Ертеңіңе сенгенің.
***
Егіннің толқындары – Өмірдің толқындары.
***
Шындық шырайландырады,
Өтірік өкінтеді.
***
Шариғат – сабақ, Табиғат – тамақ.
***
Өзі өтірікші өзге түгілі Өзіне де сенбейді.
***
Жалқаудың жаны мүгедек
***
Талантты талап шыңдайды.
***
Еліңнің де,
Еріңнің де
Еңсесінің биіктігі –
Болашығына сенімінде.
***
Сөзден ой көп
*** Көз – көңілдің тілі
***
Гүлге де күн түседі,
Күлге де күн түседі.
***
Құдығы бірдің күдігі бір
***
Адалдық адастырмайды,
Жалғандық жанастырмайды.
***
Сөз бен сөздің арасын Қабілеттілік жалғайды.
Ел мен елдің арасын
Әділеттілік жалғайды.
***
Үлкеннен именбеген Кішіні кісі демес.
***
Ақынды өлімнен өлеңі арашалайды, Шеберді өнері арашалайды.
***
Құланның жабысып кене төсіне,
Қыранның да шыбын қонады басына.
***
Егер басқаларға жарығың түспесе, көк төсінде жұлдыз болғаныңның керегі не?!
*** Ізгілік, Мейірім жазылған жүрегім – қызыл кітабым.
***
Қарғаның жемі – қара қи, Қыранның жемі – аспанда.
***
Аққудың Отаны – айдыны, Бақаның Отаны – батпағы.
***
Ойланып сөйлеген опық жемейді.
***
Адалдың дұшпаны – арамдық,
Наданның дұшпаны өзі
*** Иман тіліңде ғана емес, Жүргіңде болсын.
***
Қайырымдыдан қайғы қашады.
***
Елдің ұлы бола алмасаң, Ақындықтың да,
Әкімдіктің де құны жоқ.
***
Соғыстың, небір бүліктің бастауы – асып-тасуда.
*** Өмірде мігітке орын жоқ, жігіттің орны – асқарда.
***
Бұлт пен тұман күннің көзін жабуға неге құштар?
***
Даңқың күнмен теңессе де Халқыңнан биік емессің.
***
Ұлт қамы мен Ұлан қамынан биік мақсат жоқ.
***
Даналықтың бастауы – терең әрі кемел ой.
***
Немқұрайлылық пен салғырттық – мәңгүрттікке бастайды.
***
Қатардан қалмау дұрыс та шығар, тоғышарлыққа жетелеп жүрмесе. Озғанғане жетсін.
***
Шыбықты шынықтыратын дауыл
***
Өсек-аяң дегендегі
Өсек – өтірік, Аяң – көпірік.
***
Кітабы жоқ үй бұтағы жоқ ағаш сияқты.
***
Адамзаттың қуат-күші – болашаққа деген сенімінде.
***
Күннің көзі өзін жапқан қара бұлттарды да арайландырып жібереді.
***
Көз де сөйлейді
***
Өзіңнің жансарайыңды тазартып алмай тұрып өзгенің жансарайын тазарта алмайсың.
***
Табиғатта жасандылық жоқ
***
Алматы-биіктігіміз, Астана-кеңдігіміз. Еліміздің еңсесі биік болуы екеуіне байланысты.
***
Асқақтық Алатауға ғана жарасады
***
Шыдам шыңға шығарады
***
Бірлікке ұйыспағанды Ұйыстыратын қара жер. Тірлікте сиыспағанды
Сиыстыратын қара жер.
Адамның жауы – адам.
***
Күн– көз, Ай – айна
***
Жастық пен қарттықтың, өмір мен өлімнің арасы қандай жақын?!
***
Іні болу оңай, үлкендік үлкен міндет жүктейді.
***
Адамның ісіне айыптап қарағаннан байыптап қараған дұрыс-ау…
***
Ән-күймен армандарын жыр еткендер де, мәңгілікке аты өшпей қалған дарын иелері де бәрін табиғаттан көшіріп алған.
***
Ел қамын жеп мұңайған кісінің мұңы қарын қамын ойлайтындардың бақытынан артық.
***
Күлген аспан жылай да алады.
***
Ең ауыр жол бейітке апаратын жол.
***
Бір тамшы су – қарлығаштың көңілі, бір тамшы у адам өлтіреді.
***
Барлық тілде сөлейтін ән мен күй ғана.
***
Зағип көзі – көкірегінде, саусағы мен таяғының ұшында.
***
Орманды кейде өзінің шырпысы өртейді, өз ағашы сап болған балта шабады,
***
Жылусыз сұлулық өрттен де қауіпті.
***
Күзде сарғайып, ағаштан ажыраған жапырақтардың тағдыры желдің қолында.
***
Гүлдің соры әдемілігі.
***
Уақыттың қолынан қартайту келгенімен жасарту келмейді.
***
Ата-анаңның аты-жөні жазылып, суреттері қашалған таста жылу жоқ деу қиын.
***
Қатты ағаш тез жанып кетеді, қызуы мол, күлі аз.
***
Уақыт шегінбейді. Уақытты бір сәтке шегіндіре алатын бірге оқып, бірге өскен достарың ғана.
***
Қазақ үшін жердің жүрегін қозғап, соқтыратын тұлпардың тұяғы.
***
Жаныңның жаңбыры – көз жасың мен асыл сөз.
***
Арман орындалмағанмен биіктерге бастайды.
*** Алтын болса бір тісі, Өзгереді күлкісі.
***
Күн батқанда Ай жарық, Айсыз түнде жұлдыздар сәулелі.
***
Адал құстар мен аңды атып жейміз де, арамдар неге көбейтіп кетті дейміз. Аққудан қарға, қаздан құзғын көп.
***
Өмір-пойыз, әр адам жолаушы, әр адам жолсерік.
***
Көңілдің күзі мен қысы болмайды, Гүлі солмайды.
***
Тас кереңнің тас кереңі, соқырдың соқыры дерт пен өрт.
***
Шаңырағы – аспан, көкжиегі – кереге елдің көңілі кең болмауы мүмкін емес.
***
Көбелек отқа ұмтылады,
Көк шыбын боққа ұмтылады.
***
Шашыңды жасырғаныңмен,
Жасыңды жасыра алмайсың.
***
Табиғатты ұққаның-
Шариғатты ұққаның.
***
Ақшасы бар аспанға қарайды,
Ақшасы жоқ жасқана қарайды.
***
Ақша ақымаққа абырой әпермейді.
***
Саңырау ерінге қарайды.
Біреудің көкірегі – төр, Біреудің көкірегі – көр.
***
Көз – оқ, әрі мейрім, Сөз – от, әрі пейілің.
Күйінгенде жалын атады, Сүйінгенде жадыратады.
***
Дәрі тәніңді,
Жақсы сөз жаныңды емдейді.
***
Еңсесіз ел де,
Ер де болмайды.
***
Адамның жаны — кейде мұрнының, кейде иненің ұшында.
***
Тажалдан шегінгеніңмен,
Ажалдан шегіне алмайсың.
***
Жаныңа жарың ілессе, жарыңның жанарына жарық ілессін.
***
Сәбилердің бәрі – ақын, ақындардың бәрі – сәби.
***
Күлкі торға түсіреді, Ашу орға жығады.
***
Мансапқорлық жаман емес, ішіп-жеуді ғана аңсамаса, Байлық жаман емес, жемқорлық жасамаса.
***
Гүлді жел түрткенімен оятатын таң.
***
Адам биіктік пен кеңдікке, Әділеттілік пен теңдікке Арқа сүйейді.
***
Байқаңызшы, ағасы-ау,
Бейтаныс жердің бәрі асау.
***
Бірін-бірі ұға алғандардың бәрі ағайын, Ұға алмағандардың бәрі бейтаныс, жамағайын.
***
Көз өртегенді Сөз сөндіре алады.
Сөз өртегенді
Көз сөндіре алмайды.
***
Махаббат, шаттық – жан емі, Сұлулық пен байлық – Адамның ішкі әлемі.
***
Аурудан сақтайтын – тән тазалығы, Әлемді сақтайтын – жан тазалығы.
***
Мәнділік пен Мәңгілік, Сенім мен Сергектік, Ырыс пен Жұмыс бір туысқан, бірінсіз бірі бола бермейді.
***
Тойы – қалада, Ойы – ауылда.
***
Дүниенің кірі Аналардың көз жасымен жуылады.
***
Жүрегінде нұры барға не жетсін, Көңілінде күні барға не жетсін?!
***
Мына әлемге барша адам аналардың көзімен қараса ғой…
***
Жиі тазартып тұрмасаң Далаң да сасиды,
Санаң да сасиды.
***
Орағытып сөйлеу ойды шашыратады.
***
Сәбилер салған суреттерге жан бітсе ғой…
***
Біреудің қуанышын өзіңнің қуанышыңдай сезініп шаттана білу – жан емі, тазалығыңның дәлелі!
***
Өзен жарындағы қарлығыштар ұясы қаланың көп үйлерін еске түсіреді.
Жақындасаң, сағынған туған-туыстарың сияқты ұяларынан атып шығып сені аймалай, аялай айналып ұшады…
***
Бұрын балаққа жармасатындар Қазір балаңа жармасатын болған.
***
Көк төсінде зулап аққан ұшақ соңында аппақ болып із қалатынын бала кезімізден көріп өстік, өнегедей екен ғой…
«Итке темір не керек?!» — деуші едік, қазір иттерге де орден, медаль беретін болдық қой…
***
Айып болып па жылаған,
Бақыт қой жылай алған да!
***
Тоғызыншы Мамыр – қайғы-қасіреттіеске түсіргенімен тажалдардың сазайын тарттырып, туған елдің айбынын арттырған күн.
***
Арамдық шаршатады, Адалдық аңсатады.
***
Көз жасы дейміз, көзден жас шыққанымен жылайтын жаның ғой.
***
Өмірде жылай алмайтын адамдар болады дейді. Өз басым бұған сене алмаймын. Олардың жаны ауырғанымен көздерінен жас шықпайтын болар?
***
Туған жердің суы да бал.
***
Талмайтын, Не бір биіктерге самғайтын – ой.
***
Бүкіл елді серпілтіп, жан баурайтын, тебірентіп, қайғы – қасіретті де ұмыттырып жіберетін қасиетті сөз – Жеңіс!
***
Кейбір пендеден қасыңнан қалмайтын көлеңкең артық.
***
Адамды өз көлеңкесі де оздыра бермейді.
***
Құлқын қамын ұлт қамынан биік қоятындар бар-ау.
***
Көктемде тас жарығынан қылтиып сығалған Үміт тасты қалай да бұзып – жарып шығады.
***
Ақыл айту оңай, өнеге көрсету қиын.
***
Арақ бір күн секіртеді, Жүз күн өкінтеді.
***
Шын сүйген жар күйеуінің көлеңкесін де сағынады.
***
Келіскенге – өріс кең,
Көріскенге – дала тар.
***
Мылтықтың тілі – оғында, Сексеуіл тілі – шоғында.
***
Ағаштың тамыры топырақтан нәр жинау үшін ғана емес, жерден мықтап ұстап тұру үшін де керек.
***
Ауыздықсыз болса ауыз — Өзіне-өзі жауыз.
***
Кірді әркім өз тырнағының астынан іздеуі керек.
***
Сүймеген жанның сүйеу болуы қиын.
***
Өнеге көрген өрге шығар
***
Сүйе білмеген сағына да білмейді.
***
Егеменді еліміздің өркені де, ертеңі де, алға апарар желкені де – жастар!
***
Тағырға намысын таптатпаған –
Елдің қамын ойлаған адам -мақсатты Адам!
***
Мың руға, бөлінсең де жүз Жүзге, Халық айтқан – ортақ Ай мен күн бізге!
***
Байлығың – байыптай алуың, Жарлының- жан баққаныңда!
***
Сорлылық – іштарлығың мен көрсоқыр көре алмауыңда!
***
Адалдыққа жетпейді ештеңе де, Арамдыққа батады ақшаға құл!
*** Сөзге түсінбегенді ізгі іспен ұқтыр.
***
Бір шылыққа батпай тұрып
Өмірге
Құлшылыққа келгеніңді ұмытпа!
Жарылқайды қолдап, қорғап алла өзі Жан-тәнімен шын берілген пендесін!
***
Исламда – жомарттың,
Бауырмалдық, қайырым.
***
Қайырым жоғалса, Арсыздық асқақтайды.
***
Байлық пен баққа, атақ пен даңққа үмітпен де, күдікпен де қараған дұрыс-ау.
***
Ауылдың тұрмысы-адамына, өмірдің мәнділігі мен сәнділігі – әр басқан қадамыңа байланысты.
***
Қазақтың, есероқтық ез етеді, даңқ дақпыртпен келмейді, келсе тез кетеді.
***
Күн – әлемнің жанары.
***
Ешкімге ешкім ақылды өлшеп бермейді, Бауыр – бөлшектелмейді.
***
Елім деп еміренбейтін,
Жерім деп тебіренбейтіндер көбейіп барады.
***
Арамзалар арыңа тигенде ашынған да, торқалы тойда шашылған да дұрыс шығар, басынған жаман.
***
Таршылықта талқан – тағың, Ботқа – бағың.
***
Ұлт тағдыры ұранмен шешілмейді.
***
Иілу – құлдық па әлде ізет пе, ол кімнің алдында еңкейгеніңе байланысты.
***
Тұлпардың тұяғында да рух бар.
***
Өмірге адам неге жылап келеді екен?
***
Жанашыр дос – жаны асыл дос.
***
Қыс ұзаса – жұт,
Наурыз туса – құт.
***
Қаңтар тарылтар,
Наурыз жарылқар.
***
Наурыз күні күліп тұрар –
Қайғы – мұңды ұмыттырар.
***
Ақпан күдікті.
Наурыз үмітті.
***
Елді рухани ашаршылық кезіп жүр.
***
Наурыз туса, ағаш ек. Табиғатты тамаша ет.
***
Наурыз келсе, гүл шығар, Өмірге адам құлшынар.
***
Аударылғанда қайығым
Қайда жүр едің, Қайырым?!
***
Тағдырдың да табаны тайғанақ-ау деймін….
***
Кімнің кім екені сөзінен сезіледі, көзінен көрінеді.
***
Елестің өзі – ойдағың, Жан біткенді жатсынба!
***
Дарындылық керек, дарындығы аспайтын, таспайтын сабырлық керек!
***
Үгіт те, үміт те жақсы, екеуінен де үлгі артық.
***
Болсаң егер сабырлы – Ашатын сол бағыңды!
***
Іштарлықты құштарлық женеді.