Сайф Сарайи
(1321-1396)
Ойшыл, көрнекті қыпшақ ақыны. АлтынОрда мемлекетінің астанасы Сарай қаласында туған. Ол Сарай қаласынан шыққанмен, кейін Мысырға барып, өмірінің соңын сонда өткізген.
***
Табысы жоқтың танысы жоқ.
***
Қиындық көрмей байлық келмейді.
***
Адам бір оқтық.
***
Гүл бағының жыршысы – бұлбұл.
*** Ағаш біткенді жүкті қылатын – жер.
***
Еңбегіжоқғалымбасы жоқ ара тәрізді.
***
Көрем десең табиғаттай зергерді,
Сапар шегіп аралап көр жер-жерді.
***
Күн шыққанда шамның қажеті шамалы.
***
Артық ішкен ас зиян.
***
Адам ішіп-жеу үшін ғана өмір сүрмейді.
***
Жанжалдың шоғы қызарса, ақылдың суын сеп.
***
Біліктінің орны төр.
***
Ақылды көптің көңілінаулар, Күншіл жоқты даулар.
***
Ісмер қайда жүрсе де ақша табады.
*** Білім – ердің дәулеті.
***
Наданның әдеті: жолдасынан сәл қала бастаса, сыртынан қанжар салуға әзір тұрады.
***
Надандар білімді адамды көреалмайды.
*** Жүрек кімді қаласа – сол сұлу.
***
Дастархан үстінде дұшпан да дос.
***
Әкім залым болса ел азады.
***
Тайып бара жатқанға таяныш бол.
***
Ізгілікпен әділдік өлмейді.
***
Әдепсіз келінге әдемі киім жараспайды.
***
Ізгі оймен ашқан есікті қатты жаппа.
***
Отты сөндіріп, қозасын қалдырма,
Жыланды өлтіріп, баласын қалдырма.
***
Кек тұтқаннан кешірген жақсы.
***
Өзіңнен қорқатын адамнан сақтан.
***
Жай жатқан жыланның құйрығын баспа.
***
Бейнет көрмегенге зейнет те жоқ.
***
Жол қиындығын жүрген білер.
***
Оқтың өзін алып тастағанмен, орны қалады.
***
Інжудің құнын іздеген біледі.
***
Артында жақсы аты қалған адам өлмейді.
***
Жас бұтақ қалауыңа қарай иіледі, Иір ағаш тезге салмай көнбейді.
***
Өзі жеп, өзгені де тойдырған бақытты болады.
***
Бақыттың шалғайынан басып, күшпен ұстап тұруға болмайды.
***
Тоқ адамға майлы еттің де дәмі білінбейді.
***
Ақылды орнымен сөйлер де жауабын күтер.
***
Өтірік сөз – жарақат сияқты, жазылса да орны қалады.
***
Сүйген адамға жаның жол табады.
***
Әділ жол мақсатқа жеткізеді.
***
Нағыз ер болсаң, сол атаққа ие бола біл.
***
Ақымақ күндіз шам жағады.
***
Ақымақ адам өз тілін тыя алмайды.
***
Күншіл күнде күңіренеді
***
Жарғанат жарықты сүймейді, күншіл ғылымды сүймейді.
***
Ұятсыз адам иттен де жаман.
*** Тіленіп күн көрген – қор болып өтеді.
***
Таза өнердің иесіжомарт келеді.
***
Ұстаздың абыройы болмаса – шәкірттері оның сақалымен ойнайды.
***
Сау адам біреудің жарасы ауырып отырғанын білмейді