Мырза Мұхаммед Хайдар Дулати (Аяз)
(ХІ ғ.)
Көрнекті мемлекет қайраткері, әскериқолбасшы, тарихшы, әдебиетші, ақын. Өмірі негізінен Орта Азия мен Шығыс Түркістан, Тибет пен Үндістан елдерінде өтті. 1540-1551 жылдары Кашмирдің жеке- дара әміршісі болды.
Мырза Мұхамед Хайдар Орталық Азия халықтарының тарихы, этнографиясы мен географиясы, тілі мен әдебиеті, мәдениеті жайын сөз ететін, «Тарих- и Рашиди» және «Жаһаннаме» атты классикалық шығармалардың авторы.
***
Ине өзі тіге алмас.
***
…Кім- кім Жаратушының ризалығын тілесе, Болар халқының халінен хабардар.
***
Егер пендесі болса онымен [Жаратушымен],
Оған оның [Алланың] мейрім, жомарттығы көп болады.
***
Әскердің тәртібін аң көрсетер, Дұрыс пен бұрысын да аң көрсетер. Сол үшін аңға шығар патшалар,
Болу үшін әскерінің халінен хабардар.
***
[Алла] лайым туралыққа қауыштырсын.
***
Ұлыс жақсы мінезіңнен болсын көңілді,
Қайсыбір бүліктен мемлекетің болсын аман…
***
Қатыгездік түбі- бақытсыздық…
***
Әлсіз ел қасіретті болар- өзгеден.
***
Опасыз ғой бұл дүние, ей дос!
***
Жақсы шаңырақ, отбасы рахатта болар.
***
[Қандай бір] дәулеттің мал- мүлкі болмаса, Қазынасы оның байлыққа толмайды.
***
Опасыз дүние айналымына сеніп
Етуге болмайды екен жаһаннан үміт.