Синонимдер.
Мағыналары жағынан бір-біріне жуық, дыбысталуы әр түрлі сөздерді синонимдер деп атайды.
Синонимдердің негізгі белгілері
1.Сөздердің дыбысталуы әр алуан болуы тиіс.
2.Сөздер бір мағына төңірегінде болуы шарт.
3.Бір сөз табына ғана қатысты болуы керек.
4.Сөйлемде сөзді синонимдес сөзімен ауыстырған жағдайда бір ғана сөйлем мүшесінің қызметін атқаруы тиіс(ел, халық, халайық, жұрт, әлеумет, көпшілік, қауым): Жиылған ел (жұрт, қауым, әлеумет, көпшілік, халық, халайық) төраға сөзін ұйып тыңдады. Осындағы ел, жұрт, қауым, әлеумет, көпшілік, халық, халайық-сөз табында зат есім, кім?деген сұраққа жауап береді, сөйлемде бастауыштың қызметін атқарып тұр.
Сөздердің барлығы дерлік бір-біріне синонимдес бола бермейді. Тілде сөз таптарынан, яғни зат есім, сын есім, етістіктерден болған синонимдер жиі кездеседі. Кез келген тілді алатын болсақ, мағыналары жағынан бір-біріне тең, мағыналары бірін-бірі ауыстыра алатын сөздер. Синонимдес сөздердің өзара мағыналық жақындығы, сондай-ақ тек әр түрлі сөйлем ішінде айқындалатын мағыналық айшықтары да болады. Мысалы: күшті адам.
Тіркестегі күшті сөзін қайратты, мықты, әлді, қарулы деген сияқты мағыналары жағынан жақын сөздермен ауыстыруға болады. Ал қазіргі қазақ тілінде кең қолданылатын көрікті, келбетті, ажарлы, өңді, көркем, әдемі, сұлу секілді сын есім сөздер синонимдес болғанымен, кез келген зат есіммен барлығын тіркестіре алмаймыз. Мысалы: сұлу немесе әдемі құлын деуге болады, ал өңді құлын дегенде тіркеспейді.
Тілдегі синонимдес сөздер лексиканың белгілі бір арнасына қарай қолданылады. Оларды жалпы халық тілінде, көркем әдебиетте, ғылыми тілде т.б.қолданылуы жағынан саралап бөлуге болады.
Синоним сөздер мағыналарының жалпы жақындығына қарай бір топқа жинақталуы синонимдік қатар деп аталады.
Синонимдік қатар жасалғанда таңдап алынған сөзге мағына жағынан ең жақыны, мәндесінен басталып жазылып, бірте-бірте толықтырыла береді. Осы жүйеде алғашқы таңдалып алынған сөз бен соңғы сөз арасында мағына жуықтығы да алыстай түседі.
Тілде дара сөзге тұрақты сөз тіркестері де синоним бола алады. Мысалы: жүрегі ұшу, жүрегі зу ету, төбе шашы тік тұру, қорқу, шошу, үрейлену т.б.