ГИДРОСТАТИКАЛЫҚ ПАРАДОКС (грекше «парадохос – күтпеген, ғажайып») – ыдысқа құйылған сұйық салмағының ыдыстың түбіне түсіретін қысым күшіне тең болмай өзгеше болу ерекшелігі. Ернеуіне қарай кеңейтіліп, түп жағы 209 тарылған ыдыстардағы сұйықтың ыдыс түбіне түсіретін қысым күші сұйықтың салмағынан кем, ал ернеуіне қарай тарылған, түп жағы кеңейген ыдыстағы сұйықтың ыдыс түбіне түсіретін қысым күші сұйықтың салмағынан артық болады. Цилиндр пішінді ернеуі мен түбінің аудандары тең болатын ыдыста сұйықтың салмағы мен ыдыстың түбіне түсірілетін қысым күші өзара тең болады.
Егер түптерінің аудандары өзара тең, пішіндері әртүрлі ыдыстарға биіктігі бірдей деңгейлі біртекті сұйық құйылса, сұйықтың салмағы әрқалай болуына
қарамастан, барлық ыдыстардың түбіне а – ыдыстағы суды күштер сығымдайды; б – Ғ күштің құраушылары сұйықты қы-
түсірілетін қысымдар өзара тең, ал цилиндр сады; в – Ғ күштің төмен бағытталған пішінді ыдыстың түбіне түсірілетін қысым құраушылары ыдыстың түбіне әсер ететін күшті арттырады күші сұйықтың салмағына тең болады. Мұның себебі: гидравликалық қысым күші
(р) әрқашан ыдыстың қабырғасына тік бағытта (нормал, перпендикуляр) әсер ететіндіктен, ол күш ыдыстың көлбеу қабырғасына тік бағытталған құраушыға (р1) болады, осы
құраушы цилиндр пішінді ыдыстағыдан А және В сұйықтың деңгейлері. Ғ – артық көлемді сұйықтың салмағының есесін ыдысқа әсер ететін күш қайтарады (компенсациялайды), ал жетіспей жатқан көлемдегі әлгі салмақтың да есесін қайтарады. Бұл парадоксты 1654 жылы француз математигі әрі физигі Блез Паскаль (1623 – 1662) ашқан.