Тасқа жазылған дастандар. Руна жазуы. Руна жазуындағы жәдігерліктер жанры туралы соңғы кезге дейін әр түрлі пікірлер айтылып жүр. Бұларды біресе прозалық шығарма десе, екінші жолы поэзиялық туынды деп келеді.
Енисей өзені аңғарынан құпия жазуы бар құлпытастар табылғаны туралы алғашқы хабарды Н. К. Видзен, С, У, Ремезов, сондай – ақ Сибирьде айдауда жүрген швед ғалымы Д,Г. Мессершмидт т.б. XYIII ғасырдың бас кезінде жазған мақалалары мен хаттарынан білеміз.
Көне түркілердің ежелгі шынайы тарихын оның Орхон текстіндегі бейнелі көрінісімен салыстыра отырып, Күлтегін, Білге қаған және Тоныкөк ескерткіштері жылнама шежіре емес, сол дәуірдің өзіне тән поэзиялық дәстүрімен жазылған әдебиет үлгілері.