- Казіргі уақытта жедел-іздестіру қызметі ғылымында келесі мәселелер шешімін табуда: жедел-іздестіру қызметі ғылымының пәні анықталды; жедел-іздестіру қызметінің негізгі түсініктері, терминдері белгіленді; жедел-іздестіру қызметінде қолданылатын күштер, құралдар және әдістер анықталған; басқа білімдердің жетістіктерін жедел-іздестіру қызметінің мақсаттарына жету үшін қолдану.
Қазақстан Республикасының «Жедел-іздестіру қызметі туралы» заңы Қазақстан Республикасы аумағында жүзеге асырылатын жедел-іздестіру қызметінің мазмұнын айқындайды және оны жүргізу кезінде заңды құқықтық кепілдіктер жүйесін баянды етеді.
2 Жедел-іздестіру қызметі теориясының пәні, мақсаты, жүйесі. Қазақстан Республикасының «Жедел-іздестіру қызметі туралы» заңын зерттеп, реттеп, оны жетілдіру – жедел-іздестіру қызметі теориясының міндеті болып табылады, ал жедел-іздестіру қызметі теориясының пәні осы бағыттағы ғылыми прициптері мен ережелерін оқып үйрену және оны тәжірибеде қолдана білу болып табыладлы.
Жедел-іздестіру қызметі теориясының пәнінде теориялық және практикалық сұрақтар логикалық байланыста қарастырылып берілген.
Жедел-іздестіру қызметінің теориясы пәнінің мақсаты келесіде:
1. Қылмыстардың алдын-алу, ашу, тергеу, қылмыскерді және із-түссіз жоғалып кеткендерді іздестіру мәселелерін өз бетінше шеше алатын жоғары дәрежелі заңгерлер дайындау;
2. Жедел-іздестіру қызметінің жұмысын және олардың проблемаларын білу және оларды зерттеу;
3. Болашақ заңгерлерге, құқықтық-этикалық нормалар қағидаларын сақтауды, мамандық этикасын және конспирация (жасырын, астыртын) сақтауды үйрету және тәрбиелеу.
Заңгерлер дайындайтын азаматтық оқу мекемелерінде жедел-іздестіру қызметінің теориясы Қазақстан Республикасының «Жедел-іздестіру қызметі туралы» заңның және басқа да заңдық актілердің шеңберінде ғана беріледі.
Бұл мекемелерде жедел-іздестіру қызметімен байланысты мемлекеттік құпия болып табылатын сұрақтар қарастырылмайды.
Пәннің жалпы мақсаттарына жету үшін, оқу-тәрбиелеу процесін келесі мәселелерді шешуге бағыттау қажет:
1. Жедел-іздестіру қызметін ұйымдастыру және тактикасының ғылыми негіздерін білу;
2. Қылмыстарды ескерту, оларды ашу үшін жедел-іздестіру істерінде жария және жасырын құралдарды, әдістерді және тәсілдерді қолдана білу;
3. Жедел-іздестіру қызметінде заңдылытқы, конспирацияны сақтай білу;
4. Тиісті құқық қорғау органдарында жедел-іздестіру қызметін реттейтін құқықтық актілері мен деректі құжаттарымен танысу;
5. Жедел-іздестіру қызмет бөлімшелерінің оң тәжірибесімен танысу;
6. Жедел-іздестіру қызметінің негізгі құжаттарын дұрыс және толық толтыра білу;
7. Жедел-іздестіру қызметінің аппараттарында қызмет ету үшін қәсіби қажетті және маңызды барлаулық, моральдық, демократиялы принциптерді сақтау қасиеттерін тәрбиелеу.
Жедел-іздестіру қызметі теориясының пәнінің жүйесі — 2 бөлімнен тұрады. Кейбір авторлар 3-бөлімге бөледі.
|
|
Жалпы бөлім |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің теориясы — ғылыми білімнің бір саласы ретінде |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің түсінігі, мақсаты, белгілері мен функциялары |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің құқықтық негіздері мен принциптері |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің түрлері
|
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің субъектілері және объектілері, олардың құқықтары мен міндеттері |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметіндегі құжаттау және дәлелдеу |
|
— |
Құқық қорғау органдарының жедел-іздестіру құралдары |
|
|
Ерекше бөлім |
|
— |
Жедел-іздестіру шараларының түсінігі, түрлері, оларды тағайындау негіздері мен өткізу шарттары |
|
— |
Жедел-іздестіру шараларын шектеу және тоқтату негіздері |
|
— |
Жедел аппараттардың іздеу жұмыстары |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметінің қылмыстарды ескерту мақсатында өткізетін жұмыстары |
|
— |
Белгісіз жағдайда жасалған қылмыстарды ашу бойынша өткізілетін жедел-іздестіру шаралары |
|
— |
Адамдарға сауал қою – жедел-іздестіру шарасының түсінігі, әдістері мен тактикасы |
|
— |
Жеке адамды белгілері бойынша іздеу және ұқсастыру |
|
— |
Жедел-іздестіру қызметін прокурорлық қадағалау |
Пайдаланған әдебиеттер
- Қазақстан Республикасы «Жедел-іздестіру қызметі туралы» заңы, 15 қыркүйек 1994 жылы
2 Гинзбург А.Я. и др. Основы оперативно-розыскных действии. Учебно-практическое пособие; Алматы. ТОО “Аян-Эдет” 1999г.
3 Ибрагимов Х.Ю. Правоохранительные органы. Учебно-методическое
пособие. Алматы: “Данекер”, 2001 г.
4 Сысалов М.П. Оперативно-розыскная деятельность в РК. Учебное
пособие. Алматы: “Данекер”, 2002 г.