Қытай медицинасы – екінші төлтума эмпириялық медицина жүйесі болып табылады. Б.з.д. 3 мың жыл бұрын өмір сүрген Шен Нуняға байланысты болып келеді. Ол 230 дәрілік және улы өсімдіктер түрлерін қолданған, сонымен қатар жануарлардың дәрілік заттарының және дәрілік минералды заттарының шығу тегін білген.
Б.з.д. 2600 жылдары қытайдың алғашқы дәрілік шөптері туралы кітабы (Бень Цао) шыққан. Кітапта дәрілік өсімдіктердің 900 шамасында түрлерінің қалай пайдалануы жөнінде толық сипаттама берілген. Мұндай кітаптар көптеген ғасырлар бойы Қытай тарихында қайтадан басылып шығып отырған; XVIғ. Ли Ши-Чжен жазған соңғы мәліметтерінде дәрілік өсімдіктердің саны 1892 жеткен. Қытайдың дәрілік өсімдіктерінің ішіндегі аты аңызға айналған, әлемге танылған және әлемнің барлық фармакопеясының құрамына кірген өсімдік – женьшень.
Қытай медицинасы төлтумасы. Оның құрамында басқа мемлекеттерге танылмаған тәсілдері мен құралдары бар. Әлемнің көптеген мемлекеттері ежелгі қытай эмпирикалық медицинасының әдіс тәсілдерін ғылыми тұрғыдан тексеруде және оның жартысы қазіргі медицинаға ендірілуде. Әсіресе ежелгі қытай медицинасының дәрілік өсімдіктері үлкен қызығушылық тудырады, себебі Қытай флорасы мен Үнді флорасында Батыс Азия мен Европада кездеспейтін түрлер көптеп кездеседі.
Европадағы дәрілік өсімдіктер тізімі XVғ. толықтырылды, ол европалықтардың Азия мен Американың географиялық ашылуымен тығыз байланысты. Ол кезде түрлі дәмді-татымдылыққа қызығушылық болды, әсіресе бұрыштырға қызығушылық артты. Татымды-дәмділер және емдік қасиеттеріне ие, оған қосымша оның ұнтақ түрінде адам психологиясында әсері де бар екен. Егер Азиядағы дәрілік өсімдіктер европалықтарға гректер немесе арабтар арқылы танылса, онда европалықтарға америкалық дәрілік өсімдіктер жаңалық болды. Мұндай жаңалықтардың бірі хина ағыны болатын, ол қазіргі таңға шейін өзінің маңызын жоғалтпаған малярияға қарсы препарат болды.
Нәтижесінде европалықтарда Азия, Америка, Африка және Океаниядағы мемлекеттермен байланысының арқасында ХІХғ. Европа фармакопеясының экзотикалық ассортименті көбейе түсті. Алайда, Жер бетіндегі флораның дәрілік ресурстарының барлығын зерттеп және олардың бәрін медициналық тізімге қосты деп ойлауға болмайды. Эмпирикалық дәрілік өсімдіктер антикалық кезеңнен қалған, сондықтан ол өсімдіктердің географиялық аймағы аз болды. Дәрілік өсімдіктердің жинақталуы көбіне кездейсоқтық болатын, сол ұлттың медициналық жүйесіндегі өсімдіктердің танымалдылығына байланысты болды. Егер европалықтарға көп жағдайда жаулап алушылар ретінде қарасақ, онда жауланған мемлекеттер өздерінің емдік өсімдіктерін сол мемлекеттерге бола тәжірибелерімен бөлісе бермеген. Ал европалықтардың флорасы бұл кезеңдерде нашар зерттелді, себебі белгілі мамандар өздерінің халықтарының тәжірибелеріне қарағанда Диоскорид, Гален және басқа антикалық авторлардың қолжазбаларына сенген.
Тек ХІХғ. дәрілік өсімдіктерді жаппай зерттеумен қатар олардың жаңа түрлерін тауып пайдалана бастады. XVIIIғ. дәрілік өсімдіктерді дәріханашы жинаған немесе дәріханаға жақын маңда өсірген. Фармакогнозияда дәрілік өсімдіктердің мемдік қасиеттерін табиғи, тірі күйінде және кепкеп күйінде қолдануға бейімделген. Егер мұны химиялық талдау деуге келетін болса, онда олар өсімдікті дәміне, түсіне және тұнбаның иісіне қарай бағалаған. Осылай көптеген жылдар бойы жалғасып келген. Тек XVIIIғ. сонында швед дәріханашысы К. Шееле қазіргі заманға ұқсас өсімдіктердің химиялық талдау әдісін ойлап тапты. ХІХғ. дәрілік өсімдіктерге химиялық талдау жасау жаппай жолға қойыла бастады.