THE CASE
Зат есімнің тәуелдік жалғаулары
Ағылшын тілінде екі септеу бар: жалпы септеу (The Common
Case) және тәуелдік септеу (The Possessive Case)
The Common Case (Жалпы септеу)
Жалпы септеудегі зат есімдер орнына қарай әртҥрлі функцияны атқарады. Егер зат есімдер, сӛйлемде баяндауыштың
алдында тҧрса, ол бастауыш болады. Егер зат есімдер сӛйлемде
баяндауыштан кейін тҧрса, ол тура толықтауыш болады.
Мысалы: The student recognized the teacher. Студент оқытушыны таныды.
The teacher recognized the student. Оқытушы студентті таныды.
Баяндауыш пен тура толықтауышты білдіретін зат есімдер
арасында жалпы септеудегі басқа адамды білдіретін зат есім
тҧруы мҥмкін. Ондай зат есім жанама толықтауыш болады.
Мысалы: The teacher showed the students a diagram. Оқытушы
диаграмманы студенттерге кӛрсетті.
Зат есімдер жалпы септеуде әртҥрлі демеуліктермен қолданылады.
Мысалы: I have received a letter from my sister. Мен апамнан
хат алдым.
He bought a toy for his son. Ол баласына ойыншық сатып алды.
► Тәуелдік септіктегі зат есімдер жекеше тҥрде -„s жалғауы
арқылы жасалады.
▪ My friend‟s house — Менің досымның үйі
▪ Nurgul‟s brother — Нұргүлдің ағасы
► Зат есім кӛпше тҥрде болса, онда s жалғауы және апостраф
қойылады.
▪ My friend‟s letters — Менің достарымның хаттары
▪ The women‟s dresses — әйелдердің кӛйлегі
►Кҥрделі зат есімдерге s жалғауы соңғы сӛзге жалғанады.
▪ The commander-in-chief‟s order.
▪ My brother-in-law‟s library
►Заттарға „of‟демеулігі қолданылады
▪ The door of the garage (not the garage‟s door) — гараждың есегі
▪ The name of the book — кітаптың аты
▪ The owner of the restaurant — мейрамхананың иесі
Мезгіл ҥстеулерінің (today‟s, tomorrow‟s, this evening‟s,
Monday‟s) тәуелденуі жалғауы жалғану арқылы жасалады.
▪ Next week‟s exam has been cancelled.
▪ Have you got yesterday‟s newspapers?
▪ Alihan has got two weeks holiday.
▼Есте сақтаңыз
It was a three-hour journey.
▪ a three hour-journey (not a three-hours journey)
▪ a six-week French course (not weeks)
▪ two 14-year-old boys (not years)
▪ a three-page letter (pages)
