Нақ осы шақ — The Present Continuous Tense

 

Нақ осы шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте істеліп, болып жатқанын білдіреді. Қазақ тіліне аударғанда отыр, жатыр, тұр, жүр деген етістіктер арқылы аударылады.

Мысалы: I am speaking now – Мен қазір сөйлеп тұрмын.

Нақ осы шақ to be + V + ing (PI) арқылы жасалады.

 

Формасы
Хабарлы	Сұраулы	Болымсыз
I am working You are working He is working She is working It is working We are working You are working They are working	Am I working? Are you working? Is he working? Is she working? Is it working? Are we working? Are you working? Are they working?	I am not working You are not working He is not working She is not working It is not working We are not working You are not working They are not working

 

Қолданылуы:

1. Сөйлеп тұрған кезде болып жатқан іс-әрекет. I am reading now. – Мен қазір кітап оқып отырмын.
2. Нақ осы шақ іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте емес, уақытша болып жатқанын білдіреді. I’m living in Karaganda. – Мен Қарағандыда тұрып жатырмын.
3. Жақын арада болатын тәртіпке енгізілген іс-әрекет. – Can I have an appointment with Dr. Morgan? – No, I’m sorry. Dr. Morgan is playing golf tomorrow afternoon.

Сезімді білдіретін етістіктер (to love, to like, to hear, to see, to know, to feel, to understand және т.б.) Continuous формасын қабылдамайды. Олар жай осы шақ формасында тұрады.

Сұраулы сөйлем: Сұраулы сөйлем жасау үшін to be етістігі бастауыштың алдына шығады. Am I speaking now? – Мен қазір сөлеп тұрмын ба?

Болымсыз сөйлем: to be етістігінен кейін not көмекші сөзі қосылады. I am not speaking now – Мен сөйлеп тұрған жоқпын.

 

 

Бекіту жаттығулары

 

Жаттығу №1

Дәл осы шақта не істеп жатқаныңызды айтыңыз.

Example: Look at the window, please! — I am looking at the window.

1. Look at the blackboard, please! _________________________
2. Write your exercise into your exrcise-book! _________________
3. Take your textbook! __________________
4. Answer my question! __________________
5. Give me your pen, please. ______________________
6. Show me your exercise-book, please! _________________________

 

Жаттығу №2

Сөйлемді Present Continuous-та толықтырыңыз

1. We ______(to fly) to America.
2. I ____ (to sit) next to a very nice American girl, Linda, by name.
3. Linda and her younger sister _______ (to play) games together.
4. Linda’s brother ________ (to teach) me American English.
5. We ______ (to fly) over the Atlantic ocean.
6. Some people _______ (to read) newspapers or magazines.
7. Other people ________ (to talk).
8. A group of students ________ (to watch) TV.
9. The little girl in front of me ______ (to sleep).

 

 

Жаттығу №3

Етістіктерді Present Continuous немесе Present Indefinite-ке қойыңыз

1. His father (not to watch) TV at the moment. He (to sleep) because he (to be) tired. 2. Pat (not to cook) dinner at the moment. She (to talk) dinner every Monday. 3. I (not to drink) coffee now. I (to write) an English exercise. 4. I (not to drink) coffee in the evening. I (to drink) coffee in the morning. 5. Your friend (to do) his homework now? 6. Your friend (to go) to school in the morning? 7. Look! The baby (to sleep). 8. The baby always (to sleep) after dinner. 9. My grandmother (not to work). She is on pension. 10. My father (not to sleep) now. He (to work) in the garden. 11. I usually (to get) up at seven o’clock in the morning. 12. What your sister (to do) now? – She (to wash) her face and hands. 13. When you usually (to come) home from school? – I (to come) at three o’clock. 14. Where your cousin (to work)? – He (to work) at a hospital. 15. Your sister (to study) at college? – No, she (to go) to school.