Ағылшын тілінде зат есімнің көпше түрі — s (es) көптік жалғаулары арқылы жасалады. Ол дауысты және ұяң дауыссыз дыбыстан кейін [z], ал қатаң дауыссыз дыбыстан кейін [s] болып оқылады.
Мысалы: beds [z], maps [s].
Жекеше түрінде -s, -ss, –ch, -sh, -x, -ce, -se, o әріптермен аяқталған зат есімдерге көпше түрде -es жалғауы жалғанып, [iz] болып оқылады.
Мысалы: a glass — glasses, a bush – bushes, а hero – heroes [hirouz].
Зат есім –fe ,-f әріптеріне аяқталса, көпше түрінде –f әрпі –v әрпінe өзгеріп, –es жалғауы жалғанады.
Мысалы: a knife – knives, a shelf— shelves.
Ережеден тыс ерекше түрі: chief – chiefs, roof — roofs , safe – safes, a piano — pianos, a photo — photos, a solo — solos.
Егер зат есім -у әрпімен аяқталып, оның алдындағы әріп дауысты болса, оған -s көптік жалғауы жалғанады.
Мысалы: а key – keys, a toy – toys.
Ал егерде -у әріпінің алдындағы әріп дауыссыз болса, онда -у әрпінің орнына –i қойылып, — es жалғауы жалғанады.
Мысалы: а factory – factories.
Күрделі сөздердің көпше түpi былай жасалады: a father–in-law – fathers–in–law, a girl friend – girl friends, a manservant – menservants.
Ағылшын тілінде жекеше және көпше түрлері бірдей сөздер бар: a fish – fish, a sheep –sheep, a deer – deer, a salmon – salmon, a swine – swine, a species –species, a trout –trout, a series –series.
Кейбір зат есімдердің көпше түрі сөз түбіріндегі дауысты әріптердің өзгеруі және –en жалғауы арқылы жасалады:
Singular Plural
жекеше түрі көпше түрі
a man men
a woman women
a tooth teeth
a goose geese
a mouse mice
a louse lice
a child children
an ox oxen
a foot feet
Кейбір сөздер тек жекеше түрде қолданылады: money — ақша, sugar — қант, milk — сүт, weather – ауа-райы, news – жаналық, peace — әлем. Санауға болмайтын және абстрактылы зат есімдер: air- ауа, bread – нан, love — махаббат (cheese, hope, soap, snow, iron, wood, noise, hair, т.б.).
Мына сөздер тек көпше түрде қолданылады: spectacles – көзілдірік, trousers – шалбар, scissors — қайшы, chothes – киім, savings – жиналған ақша (goods, tights, surroundings, thanks, arms, т.б.).
Бекіту жаттығулары
Жаттығу №1.
Төмендегі зат есімдердің көпше түрін жасаңыз
an apple a mountain a tree a penny a pen the window
the soap a man the woman a girl the dogan eyebrow
a table a stool the town a hand a sheep the clock
a mouse a coat a goose a deer the child a boy
a baby the potato the dress a pineapple this pan this tomato
that pencil that book this deer that hill this man that door
this girl that team this wolf this leaf.
Жаттығу №2.
Мына тіркестерді көпше түрге қойыңыз:
This magazine, that sticker, this stamp, that sandwich, this poster, this teacup, this egg, that wall, that picture, this foot, that mountain, this lady, that window, this man, that match, this knife, this book, this family, this pie, that answer, that apartment, that teacher, that comedy.
Жаттығу №3.
Төмендегі сөйлемдерді көпше түрде айтыңыз:
- This is a spider. 2. That is a snail. 3. This is a space film. 4. That is a cartoon. 5. This is a star. 6. This is a boy. 7. This is a baby. 8. That is a plate. 9. That is a flower. 10. That is a bookshelf. 11. Is this a sofa? 12. Is this a bookcase? 13. Is this a man? 14. Is that a ball? 15. Is that a train? 16. Is that a plane? 17. Is the window open? 18. Is the door closed? 19. Is the boy near the window? 20. That is not a king.
Жаттығу №4.
Төмендегі зат есімдердің көпше түрін жасаңыз (артикльге көңіл аударыңыз: белгісіздік артиклі түсіп қалады, ал белгілілік артиклі сақталынады).
a peach, a banana, a brush, a star, a mountain, a baby, a plant, a lemon, a tree, a shilling, a king, the waiter, the queen, a shop, the tragedy, a man, the man, a woman, the woman, an eye, a shelf, a box, the city, a boy, a goose, the watch, a mouse, a dress, a toy, the sheep, a tooth, a child, the ox, a deer, the life, a tomato, a secretary, a crowd, the airport, a theatre.