Айтыстағы сөз мәдениеті

САБАҚ: Қазақ тілі мен әдебиеті        Мектеп: —

 (оқыту қазақ тілінде емес)                 

                               мектебі

Күні:                                                         Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:  8                                          Қатысқан оқушылар саны:          Қатыспағандар:                         

Сабақтыңтақырыбы

Айтыстағы сөз мәдениет

Осы сабақ  арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

8.А4.  Идеялық жағынан ұқсас  мәтіндердегі оқиғалар желісіне бақылау жасай отырып,  мазмұнның дамуын салыстыру және талдау 

8.5.2.1. Жазба жұмыстарында  кезектес салалас құрмалас сөйлемдерді құрастыру

Сабақтыңмақсаттары

Идеялық жағынан ұқсас мәтіндерді  салыстыра білу және талдау жасау. Мәтін бойынша мәліметтерді жинақтап, жазба жұмысында алынған ақпараттарды тиімді қолдану.

Бағалаукритерийлері

Ø  Мәтіндердегі оқиғаларға талдау жасайды;

Ø  Тақырып бойынша мәліметтерді тиімді пайдаланады;

Ø  Жазба жұмысынды құрмалас сөйлемдерді қолданады.

Тілдікмақсаттар

Тірек сөздер: қолжазба , уағдалы жер, жәбір көрсету, зардап шегу, өкпе-наз, тоқтамға келу, күллі.

Жазба жұмысына  керекті сөз тіркестері: менің ойымша, қорытындылай келе, демек, меніңше.

Құндылықтар

   Өмір бойы білім алу:  Өз ой — пікірлерін көркем жеткізе білуге үйрету; шығарманың көркемділік ерекшеліктеріне талдау жасау арқылы жазушы шеберлігіне, даралығына көз жеткізу.

   Ынтымақтастық: Бір-біріне көмектесу, топта, жұпта жұмыс жасау, өзгенің пікірін сыйлау.

 Туған елге тағзым: Туған жерді сүю, қадірлеу, патриоттық сезімге баулу.

АКТ дағдысынқолдану

Интербелсенді тақта аудиовизуалды материалды демонстрациялауға қолданылады.

Осығандейінмеңгерілгенбілім

Қазақстанның айтыс өнері мен сөз мәдениеті

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Жоспар бойынша орындалуы тиіс

іс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтың басы

      7 минут

“Айтыс”сөзіне ассоциация жасау. Оқушылар өздері жазады, мұғалім толықтырулар жасауына болады.

                               АЙТЫС

(Айтыс-өнер, жарыс, жылдамдық, ой ұшқырлығы, сөз маржаны, талас, сөз барымтасы, суырыпсалма (импровизация)  өнері)

Оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады (бағалау критерийлері оқушылармен бірге талқыланады).

Слайд

Сабақтың ортасы

3 минут

5 минут

 7 минут

10 минут

5 минут

Мәтіндер бойынша тірек сөздер:

(синонимдер сөздігімен жұмыс)

Қолжазба — бipеудiң қолмен жазған, я машинкаға бастыpған туындысы; шығаpмасының түпнұсқасы. 

Уағдалы жер – алдын ала келісілген орын

Жәбір көрсету – күш/ зорлық көрсету

Зардап шегу – зиян тигізу; салдары

Өкпе-наз – ренжісу; араздасу

Тоқтамға келу – ортақ шешімге келу

Күллі – бүкіл;  барлық

Сынып оқушылар  сандар бойынша үш топқа бөлінеді.

Мәтіндер беріледі. Мәтіндерді мәнерлеп оқу, берілген тірек сөздерге назар аудару. Қолданысын түсіну.

1 Мағынаны тану кезеңі.

Айтылым алдындағы

ü  Мәтінді мұқият тыңдаңыздар.

ü  Мәтінде айтылған мәселеге қатысты өз пкірлеріңізді білдіру үшін және мәтіннен сұрақтарға негізгі тірек сөздерді жазып отырыңыздар.

Айтылым тапсырмасы

1-тапсырма

Айтыс алдағы уақытта қалай қаржыландырылуы мүмкін?

Айтыс өнері қазіргі уақытта қаншалықты дамуда?

Айтыстың алғашқы теленұсқасы қашан шықты?

2-тапсырма

Берілген пікірлермен танысып, оларды топта талқылаңыздар. Топта талқылау арқылы бір пікірді жақтап, екіншісіне қарсы пікір білдіріңіздер. Ол үшін мәтінді қайтадан тыңдап, ойларыңызға мәтіннен дәлелдер келтіріңіздер.

      «Қазіргі ұрпақ айтысты мазаққа айналдыруда» дегенге пікіріңіз қандай?

      «Айтыс әлі күнге дейін өзектілігі мен өзіндік құнын жоғалтқан жоқ» деген пікірмен келісесіз бе?

Айтылымнан кейінгі тапсырма

Айтыс өнері туралы түрлі пікірлерді түйіндей келе өз ойыңызды қорытыңыз.

«Менің пікімше, айтыс өнері …»

«Мен айтыс өнерін….»

1.      «Айтыс мен үшін …».

Дескрипторлар:

—          Мәтіндегі негізгі ақпараттарды жеткізе алады;

—          Мәтінге тақырып қояды;

Берілген тақырыптардың біреуіне жазба жұмысын орындау.

      Сүйінбай Аронұлы — айтыс өнерінің алтын діңгегі. 

      Сүйінбай мен Қатаған айтысының тарихи маңызы.

      Менің ойымша, Сүйінбай …..

Дескрипторлар:

—          сабақта алынған мәліметтерді тиімді қолданады;

—          ойын жүйелі жеткізеді;

—          жазба жұмысында құрмалас сөйлем қолданады;

Әр топ оқушылары дескрипторлар бойынша бір-бірінің

жұмысын бағалайды, топ ішінен үздік деп табылған бір жазба жұмысын келесі топқа ұсынады.

Жазылым тапсырмасы. Кешегі айтыс пен бүгінгі айтыс өнерінің ерекшеліктері туралы талқыланатын сұхбат мәтінін жазыңыз. Сөз көлемі – 80-100 сөз.

Сұхбат жазу шарты:

— Сұхбат беруші айтыс өнерінің өкілі немесе зерттеуші болуы шарт.

— Сұхбат мазмұнында бүгінгі және кешегі айтыс өнерінің ерекшеліктері талдануы керек.

— Сұхбаттың құрылымы сақталуы қажет.

— Сөз тіркестері, біріккен және қос сөздер қолданылуы тиіс.

Синонимдер сөздігі

https://massaget.kz/arnayyi_jobalar/22-nauriz/8810

http://abai.kz/post/49438

Сабақтың соңы

3 минут

      Бағалау:

—          оқушылар тапсырмалардан кейін дескрипторлар

арқылы өздерін бағалайды;

—          сабақ соңында бағалау критерийлері бойынша

сынып жұмысы қорытындыланады.

Оқушыларға айтыстың толық нұсқасын оқуына шығарма сілтемесі ұсынылады.  http://abai.kz/post/49438 Сүйінбай мен Қатағанның айтысы

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз? 

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс
Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Дифференциацияны берілетін тапсырма, күтілетін нәтиже, қолдау көрсету, бөлінетін уақыт, қолданылатын дереккөздер арқылы жүзеге асыруға болады.

Дифференциация сабақтың кез келген бөлімінде қолданылады.

Бұл бөлімді оқушылардың сабақ барысында алған білімдерін бағалау үшін қолданылатын әдіс-тәсілдеріңізді жазу үшін пайдаланыңыз.

Сабақ жоспарын құру үшін сізге өзге пән мұғалімдерінің көмегі керек пе?

Берілген тапсырмалардың қайсыбірі оқушылардың қауіпсіздігіне немесе денсаулығына қауіп төндіре ме?

Оқушылар сабақ барысында өздерінің АКТ дағдыларын дамыта ала ма?

Осы сабақ барысында НЗМ құндылықтарын дамытуға қандай мүмкіндік бар?

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы  қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? 

Төменде берілген бөлімді осы сабақ  туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?