1) биологияның бөлімі, (биоэкология), тірі ағзалардың өзара және оларды қоршайтын ортамен әрекеттесулерін зерттейтін;
2)экожүйелердің қызметінің жалпы заңдылықтарын зерттейтін пән;
3) кешенді ғылым, тірі ағзалардың, адамды қоса, мекендеу ортасынзерттейтін;
4) білімдердің кең аймағы, Жер шарындағы әрекеттесуші процестер мен құбылыстардың қоршаған ортамен жиынтығын қарастыратын