Қандай екi үлкен топтарға ғылыми бiлiмдi бөлуге болады:
- жаратылыстанужәнеқоғамтану
- абстаркциялықжәненақты
- сезiмдiкжәнерационалдық
- мемлекеттiкжәнеқұқықтық
- биологиялықжәнехимиялық
Тұтасты бөлшектеу арқылы зерттеу жолы:
- анализ
- алгоритм
- синтез
- жiктеу
- теру
Жалпы байланыс және даму туралы iлiм қалай аталады:
- диалектика
- жүйелiк
- қоғамтану
- информатика
- Редукция
Қай байланыс диалектикалық терiстеу деп аталады:
- тұқымнан жемiс өсуi
- егiндi жағып жiберу
- арқанды үзу
- теректi сындыру
- тасты лақтыру
Терiстеудi терiстеу заңы дамудың қандай ерекшелiгiн көрсетедi:
- ол дамудың бағытын көрсетедi
- ол дамудың себебiн көрсетедi
- ол дамудың механизмiн көрсетедi
- ол дамудың күрделiгiн көрсетедi
- ол дамудың жоқ екенiн көрсетедi
Материаның өмiр сүру әдiсiн атаныз:
- қозғалыс
- кеңiстiк пен уақыт
- субъективтiк реалдылық
- түйсiктердiң жиынтығы
- Мен мен емес пен байланысы
Философия – деген сөз қандай екi грек сөзiнен құралған:
- phileo және sophia
- ontos және logos
- praxis және logos
- axios және logos
- gnosisжәнеlogos
Философияның негiзгi сұрағының екiншi жағы қандай:
- Дүниенi тануға бола ма?
- Өмiрдiң мәнi бар ма?
- Жұлдыздар неге жарқырайды?
- Өсiмдiктер тiрi ме?
- Мен және мен емес категориялары байланысты ма?
Философтар қандай бiлiмдi мақсат ретiнде көздейдi:
- Ақиқатты бiлiмдi
- Дiни бiлiмдi
- Күнделiктi бiлiмдi
- Тарихи бiлiмдi
- Философиялық бiлiмдi
Философияның “онтология” деген бөлiмi қандай мағынаны бiлдiредi:
- Мән және болмыс туралы iлiм
- Таным туралы iлiм
- Практика туралы iлiм
- баға беру туралы iлiм
- дұрыс жауап жоқ
Көзқарас қандай түрге бөлiнедi:
- Ғылыми және ғылыми емес
- Логикалық және сезiмдiк
- Абсолюттi және салыстырмалы
- Индукция әлде дедукция
- Тарихи және логикалық
“Ғылыми бiлiмнiң дамуы және логикасы”-деген еңбектi» авторы кiм:
- К. Поппер
- Б. Рассел
- Р. Карнап
- Ф. Франк
- К. Леви-Страс
Антисциентизм бағытын қалай түсiнесiздер:
- Техника мен ғылымның абсолюттiк дамуына қарсы шығу
- Өнердiң дамуына қарсы шығу
- Сәулеттiң дамуына қарсы шығу
- Соғысқа қарсы шығу
- Қонақтарды қарсы алу
“Existentia” –дегендi қалай түсiнесiздер:
- өмiр сүру
- Мән, болмыс
- Түсiну;
- Сөйлеу
- Елестету
Экзистенциализм қандай мәселенi көтередi:
- өмiр және өлiм
- Аспан және жер
- Әйел және еркек
- Табиғат және қоғам
- Техника және ғылым
Рационалдық танымның деңгейлерi:
- ұғым, пiкiр, ой тұжырым
- Ой тұжырым, пiкiр, ұғым
- ұғым, ой тұжырым, пiкiр
- Пiкiр, ой тұжырым, ұғым
- дұрыс жауап жоқ
Апостеориорлы бiлiм:
- Тәжiрбиеден кейiнгi
- Дәлелденбеген
- Дәлелденген
- Тәжiрбиеге дейiнгi
- Пәлсәпәлiк
Gnosis – деген категория қай мағынаны бiлдiредi:
- Таным
- өлiм
- ғашық болу
- өмiр
- Сенiм
Ақиқатты бiлiмнiң критерийi:
- Практика
- өнер
- Мақсат
- қабылдау
- Фантазия
Субъективтiк реалдылықты белгiлеңiздер:
- Сана
- Практика
- өнер
- Тәжiрбие
- Iс-әрекет
Ғылыми бiлiмнiң екi деңгейiн табыңыздар:
- Эмпирикалық және теориялық
- Үстіңгi және төменгi
- Кеңiстiлiк және уақыттылық
- Күндi және айлы
- ұзын және қысқа
Индукция деген не:
- Жеке шарттардан жалпы бiлiм шығарылады
- Тавтология
- Бiлiмнiң дифференцияциясы
- Бiлiм топтандырылады
- Бiлiм-ол күш
Әр түрлi бөлщектерден бiртұтас қайта қосылып бiрiгуi:
- Синтез
- Гравитация
- Диффузия
- Теру
- Дифференцияциясы
Күрделiнi қарапайымға айналдыру процесi қалай аталады:
- Редукционизм
- Синтез
- Топтандыру
- Эволюционизм
- Гравитация
Қандай процесс диалектикалық секiрiстi көрсетедi:
А. Дәмнен сабақтың шығуы
В. Баланың бойы өсуi
С. Теректiң көркемдiгi
D. Табиғат эволюциясы
Е. Жер шарының айналуы
Сан және сапа өзгерiстерiнiң өзара ауысу заңы дамудың қандай ерекшелiгiн көрсетедi:
А. Ол дамудың механизмiн көрсетедi
Ол дамудың себебiн көрсетедi
В. С. Ол дамудың бағытын көрсетедi
D. Ол дамудың күрделiгiн көрсетедi
Е. Ол дамудың жоқ екенiн көрсетедi
Материалистер материяның қандай қасиетiн белгiлейдi:
А. Объективтiк реалдылық
В. Субъективтiк реалдылық
С. Түйсiктердiң жиынтығы
D. өмiр сүру ол қабылдану
Е. Мен ойлаймын, сондықтан мен бармын
Материяның өмiр сүру формаларын белгiлеңдер:
А. Кеңiстiк пен уақыт
қозғалыс
В. С. Субъективтiк реалдылық
D. Түйсiктердiң жиынтығы
Е. Мен мен емес пен байланысы
Агностицизм бағытының мәнi неде:
- дүниенi тануға болмайды
- дүние шексiз
- дүние шектi
- дүние абсурд
- дүниеде өмiр сүрудiң мәнi бар
Этика мен эстетика философияның қай бөлiмiне жатады:
- аксиология
- онтология
- гносеология
- праксиология
- эпистемология
«Apriori» -деген категория қандай мағынаны бiлдiредi:
- тәжiрибеге дейiн
- тәжирибелi
- құдай бермейтiн мағына
- ғылым, бiлiм
- адамзат практикасы
Психоанализ қандай мәселенi көтередi:
- психикалық құбылыстар
- философиялық
- тарихи
- логикалық
- саяси
«Либидо» категориясын қалай түсiнесiздер:
- сексуалдық қуат
- өнер
- бiлiм алу әдiсi
- табиғатты қорғау
- жазуды түсiну
Герменевтика бағыты қандай мәселенi көтередi:
- түсiну
- өлең айту
- қол өнерi
- қиық қию
- құпия ұстау
Гносеология қазақ тiлiне қалай аударылады:
- таным теориясы
- болмыс теориясы
- адам туралы iлiм
- ғарыш туралы iлiм
- ғылым туралы iлiм
Сана- сезiмнiң функциялары
- өзiн өзi бақылау
- бiреудi жек көруi
- басқа адамды санға салу
- сыртқы дүниенiң ерекше қасиетi
- қоғамдағы идеология
Эстетика қоғамдық сана ретiнде
- әдемiлiк туралы iлiм
- саясат туралы iлiм
- экология туралы iлiм
- экономика туралы iлiм
- құқық туралы iлiм
Аксиома деген не:
- ақиқатты, дәлел керек жоқ бiлiм
- ол шындық емес
- ол шындық
- дәлелдеу
- сенiмдiлiк
Ғылыми формализацияны қалай түсiнесiздер:
- формула мен белгiлердi пайдалану
- машиналарды пайдалану
- табиғат құралдарын пайдалану
- Тоқ қуатын пайдалану
- Радиоактивтiкi пайдалану
Себептiлiк дегенiмiз ғылыми түрде қалай аталады:
- каузальдық
- заңдылық
- нақтылық
- генетика
- герменевтика
Қандай қарама-қарсылықты диалектикалық қарама-қарсылықтарға қосамыз:
- еркек пен ұрғашы
- өлең мен ертегi
- сабақ пен үзiлiс
- күн мен ай
- Айман мен Шолпан
Қарама-қарсылықтардың бiрлiгi мен күрес заңы дамудың қандай ерекшелiгiн көрсетедi:
- ол дамудың себебiн көрсетедi
- ол дамудың механизiмiн көрсетедi
- ол дамудың бағытын көрсетедi
- ол дамудың күрделiгiн көрсетедi
- ол дамудың жоқ екенiн көрсетедi
Субъективтiк идеалистер материяның қандай қасиетiн белгiлейдi
- өмiр сүру-ол қабылдану;
- материя-ол объективтiк реалдық;
- материя-ол дүние;
- материя- ол абсурд;
- материя-ол шындық.
Материяның негiзгi түрлерi:
- зат, жарық, толқын, өрiстiк
- бiлiм, сенiм, таным, ғылым
- жазу, көру, есту, иiс сезу
- ой, ақыл, идея, ұғым
- саясат, құқық, философия, дiн
Рационализм бағытындағы танымның негiзi немен түсiндiрiледi:
- ақыл-ой
- түйсiк
- сезiм
- тәжiрибе
- интуиция
Болмыс туралы iлiм қалай аталады:
- онтология
- антропология
- рационализм
- гносеология
- аксиология
Философ сөзiн ең бiрiншi қолданған:
- Пифагор
- Гераклит
- Фалес
- Платон
- Аристотель
Философиянық қалыптасуында қандай алғышарттарды бiлесiз:
- Адамның өмiрдi тануға құштарлығы
- Мифология
- Тiршiлiк үшiн күрес
- Мәдениет
- Дiн
Сезiмдiк мүшелер арқылы танылатын дүние қалай аталады:
- Сенсуализм
- Интеллект
- Рационализм
- Эмпиризм
- Прагматизм
Феноменология ол:
- Бейнелердi құбылыс ретінде қарастыратын философиялық iлiм.
- “Объект реальды түрде өмiр сүредi және субъектке тәуелсiз” деп түсiнетiн
философиялық iлiм
- “Объектсiз субъект жоқ” деп бөлетiн принцип
- өмiрдi тануға болмайды
- өмiр-абсурд
Ренессанс мәдениеті мен идеологиясында ойлаудың негізгі тенденциясы:
- дүниені түсінуде теоцентризмнен антропоцентризмге жету
- антропоцентризмге қарсы күрес
- ортағасыр теократизміндегі дүниені түсінуге арнау
- антикалық космоцентризмнен ортағасырлыққа өту.
- дұрыс жауап жоқ
Ренессанс философиясындағы негізгі бағытты көрсетіңіз:
- гуманизм
- неотомизм
- метафизика
- экзистенциализм
- прагматизм
Позитивизмнің негізін салушы:
- О.Конт
- А. Сен-Симон
- Т. Мор
- Ясперс
- Кант
Эмпириосыншылдық –ол:
- позитивизмнің дамуындағы кезең
- философиялық ойдың дамуы
- Жаңа заман философиясындағы ескірген ұғым
- Дүниені тануға болмайды
- философиялық категория
ХХ-да Қазақстанда қандай философия жақсы дамиды:
- Диалектикалық логика
- формальды логика
- Теология
- обьект идеал
- гносеология
Табиғи іріктеу ілімінің авторы:
- Ч.Дарвин
- У.Гарвей
- Р. Бойль
- Ч.Кеплер
- И.Ньютон
Ноосфера ілімін қалыптастырған ойшыл?
- Вернадский
- Циолковский
- Чижевский
- Маркс
- Ломоносов
“Аннигиляция” – терминдік мағынасын:
- жойылу
- жану
- жылыту
- реттеу
- кесу
“Хаттама сөйлемдер “ категориясын қандай бағыт пайдаланған:
- неопозитивизм
- позитивизм
- сцентизм
- агностицизм
- экзистенциализм
Материяның қай анықтамасы ХХ ғасырдың басында физиканы дағдарысқа соқты:
- материя-объективтік реалдылық
- материя-түйсіктер жиынтығы
- материя-ол зат
- материя-ол толқын
- материя-ол атом, ал атом бөлінбейді.
Философия ғылымының бөлімі «онтология» нені зертейді:
- Болмыс.
- Мораль.
- Таным.
- Табиғат.
- Керемет.
Философия ғылымының бөлімі «Эстетика» нені зертейді:
- Өнер, сұлулық.
- Мораль.
- Тұрмыс.
- Таным.
- Табиғат.
Философия ғылымының бөлімі «Гносеология» нені зертейді:
- Таным.
- Мораль.
- Болмыс.
- Табиғат.
- Керемет.
Скептицизмге жақын түсінікті көрсет:
- Күдік.
- Сенім.
- Шындық.
- Қорқыныш.
- Жеккөрушілік.
Гиппократ манифесті:
- «Көне медицина».
- «Ішкі аурулары».
- «Адамның жағдайы».
- «Жан туралы».
- «Ендік кітап»..
Философияда күдіктену қандай ұғыммен сипатталады:
- Скептицизм.
- Диалектика.
- Софистика.
- Идеализм.
- Метафизика.
Қоғам дегеніміз не, оның «табиғаты», мәндік, фундаментальды белгілері қандай? Бұл сұрақтар әлеуметтік философияның қай бөлімінің пәніне қатысты?
- Әлеуметтік онтология.
- Әлеуметтік философия тарихы.
- Философиялық антропология.
- Формациялар мен өркениеттер.
- Әлеуметтік философияның әдістері.
Қазіргі әлеуметтік философия қалай болғанда да, жоғары деңгейде … болып табылады.
- Мәдениет философиясы.
- Тарих философиясы.
- Саясат және құқық философиясы.
- Құрылымдық антропология.
- Әлеуметтік прогресс теориясы.
Мына көрсетілген диалектикалық категориялардың қай жұбы қоғамның тұтас тарихи дамуының көп түрлілігі талдау мәселесіне мейлінше сәйкес келеді?
- Жекелік және жалпылық
- Мән және құбылыс.
- Мазмұн және форма.
- Сапа және сан.
- Материя және сана.
Қоғамдық ғылымдардың логикасы мен заңдылықтарын және ғылыми емес танымды зерттеумен төмендегілердің ішінен қайсысы айналысады?
- Әлеуметтік таным методологиясы.
- Әлеуметтік прогресс теориясы.
- Әлеуметтік сын теориясы.
- Жалпы социология.
- Философиялық антропология.
Географиялық детерменизм теориясының қазіргі заманғы варианты, жекелеп алғанда қандай теорияда кездеседі?
- Л.Гумилевтің этногенезінде.
- Фукуяманың тарихтың соңында.
- Тойнбидің циклдық өркениетінде.
- Адамның астральдық шығу тегінде.
- Геосаясатта..
Әлеуметтік уақытты «жылдамдату» тақырыбы көбіне… теориясымен байланысты.
- Әлеуметтік прогресс.
- Тарихтың формациялық дамуы.
- Өндіріс революциясы.
- Эйнштейннің салыстырмалылық.
- Әлемдік тарихтың апокалипсисі.
Егер де Л.Н. Гумилевтің теориясының мазмұнын қысқаша қарастырсақ, онда «этнос» дегеніміз …
- «Ландшафтағы халық».
- Психологиялық категория.
- Жаңа қалыптасқан термин.
- Авторлық елес.
- Тарихтың факторын белгілеу.
Әлеуметтік философия мен социологиядағы жүйелік методологияны енгізген теория.
- Синергетика.
- Информатизация
- Әлеуметтік мобильділік.
- ХХ ғасырдағы постклассикалық марксизм.
- Локальды өркениеттер.
Біздің еліміздің соңғы жылдардағы қалыптасуы мен ерекшелігінің мәселесін зерттейтін қазақстандық ғалымдардың сүйікті термині…
- Трансформация және модернизация.
- Қайта құру.
- Реконструкция.
- Өзіндік идентификация.
- Эволюция.
Ұлттық тарих пен халықтық дәстүрлерін сақтау мәселелері Н.Ә. Назарбаевтың қай кітабында тұтас баяндалған?
- «Тарих толқынында»
- «2030-стратегиясында»
- «Ғасырлар тоғысындағы Қазақстанда»
- ҚР призидентінің таңдамалы шығармаларында.
- Президенттің жазып жатқан кітабында.
Адамды ең жоғарғы — рухани байлық деп бағалаған бағыт :
- персонализм
- неотомизм
- экзистенционализм
- идеалистік философия
- позитивизм
Постмодернистік философиясының қандай белгісі, қай дәстүрді жаңғыртады?
- ақындық ойды
- натурализмді
- сенсуализмді
- материалистік
- идеализмді
«Өмір сүру» философиясы:
- экзистенционализм
- персонализм
- позитивизм
- неотомизм
- прагматизм
Абай Құнанбаев өзінің философиясында қандай принципті жариялайды?
- «Адам бол!»
- «Білім — күш»
- «Мақсат қолданған тәсілдерді ақтайды»
- «Ешқашан тұтқынға берілме»
- «Бәрі де судай ағып жатыр»
Структурализм философиясы үшін тән болып келетін әлеуметтік-гуманитарлық танымның әдісін көрсетіп беріңіз?
- диалектикалық әдіс
- статистикалық
- структуралық-функционалдық
- гипотетикалық-дедуктивтік
- экстраполяциялау әдіс
Қазақ ағартушылығының негізін қалаушысы:
- Ш. Уәлиханов.
- М. Қашқари.
- Ы. Алтынсарин.
- А. Құнанбаев.
- Ж. Баласағұн.
М. Хайдеггер бойынша, «тіл» дегеніміз:
- Болмыс үйі
- Әлем тәжірибесі
- Философиялық мэтін
- Коммуникация тэсілі
- Ақпаратты жасыру формасы
«Өзге болмыс»атты шығармасында «Адамның әлемдегі болмысын және адамның тіршілік ету шарттарын» сипаттаған:
- Сартр
- Хайдеггер
- Кафка
- Ясперс
- Камю
Қазақ ағартушыларының басты қарастырған мәселесі:
- гуманизм
- телеологизм
- материалистік
- ирационалдық
- метафизикалық
Егерде Л.Н. Гумилевтің теориясының мазмұнын қысқаша қарастырсақ, онда «этнос дегеніміз-
- ландшафтағы халық
- тарихтың факторын белгілеу
- психологиялық категория
- авторлық елес
- жаңа қалыптасқан термин
Постпозитивизмдегі демаркация білімдерді ажыратуды білдіреді:
- ғылыми және ғылыми емес
- философиялық және философиялық емес
- философиялық және ғылыми
- философияны діннен
- ғылыми білімді діннен
А. Эйнштейннің «Маған жоғарғы бақыт сезімін өнер шығармалары сыйлайды. Олардан мен басқа ешнәрсе бере алмайтын рухани ләззат аламын» деп бағалаған өнердің функциясы:
- эстетикалық
- тәрбиелік
- коммуникативтік
- алдын ала білу
- танымдық — эвристикалық
Экзистенциализм философияның бел ортасына … қояды:
- адам болмысын
- рухани болмысты
- табиғат болмысын
- қоғамдық болмысты
- заттар болмысын
Постмодернизм философиялық бағыт ретінде пайда болған:
- Қазіргі заманғы мәдениетте дағдарысты жағдайларды жеңудің нақтылыжобасы ретінде
- Модернистік ұстанымдарды логикалық өрістету ретінде
- Басқа да ғылымдардың ықпалымен
- Антологияның сарқылғандығын мойындау ретіиде
- Классикалық философиялық проблемаларды жаңадан ойластыруғатырысу ретінде
Адамның феноменологиялық тұжырымдамасы қандай?
- Бәрін де өз сезімдеріңнен өткізіп, олардың негізінде өз құлдылықтарыңды, мінез- құлық, жүріс-тұрыс ережелеріңді әзірлеп, тап.
- Істің мәнін түсінуге тырыс, ол үшін өзіңді жан-жақты дамытып, тіліңді жетілдір.
- Құдайға сеніп намаз оқы, сүйіспеншілігінді көрсет. Құдайдың Шаһарын жерде
сал.
- Табиғат пен қоғаммен бірлікте бол, саған байланысты емес нәрселерді сабырлықпен қабыл ал, тағдырдың алдында жүрексінбе, ерлік пен даналық көрсет
- Бәріне күмәндан, басқалардың сөзіне ерме.
Әрбір ғылыми білімнің болжамдық сипатын белгілейтін қандай принципті К. Поппер алға қойды?
- фаллибилизм принципі
- даму прииципі
- тарих принципі
- адамгершілік принципі
- борыш атқару принципі
Иррационализм бағыты қандай мәселелердi көтередi:
- Ырық, үрку, билiк мәселелерiн
- Сана мәселесiн
- Сана-сезiм мәселесiн
- Қоғамдық сана мәселесiн
- Идеология мәселелерiн
Кімдер әлеуметтік дамудың субъектісі болып табылмайды?
- Тобыр.
- Бұқара
- Таптар.
- Ұлттар.
- Тұлғалар.
Әлемдік ғылымда халықтар санының өсуінің қауіптілігі туралы бірінші рет айтқан кім?
- Мальтус.
- Маркс.
- Мао Цзедун.
- Маркузе.
- Маршалл.
Технологиялық прогресстің мәселелері комплексімен келесілердің ішінде тікелей айналысатыны…
- Техника философиясы.
- Философия тарихы.
- Компьютерлік технологиялар философиясы.
- Ақпараттық өркениеттер философиясы.
- Экологиялық мәдениеттер философиясы.
Қоғамның әлеуметтік болмысына келесілердің қайсысы жатпайды?
- Технологиялық байланыстар құрылымы.
- Қоғамның этникалық құрылымы.
- Қоғамның демографиялық құрылымы.
- Қоғамның қоныстанушылық құрылымы.
- Кәсіптік білім беру құрылымдары.
Әлеуметтік-философиялық тұрғыда оны қалайша талдаудың үлкен маңызы бар?
- Қоғамның тікелей өндіріс күші ретінде.
- Мемлекеттің есебінен жеке әуестігіңді қанағаттандыруға тырысу ретінде.
- Зерттеу институттарының жүйесі ретінде.
- Экологияға жауапты ретінде.
- Қалыпты кірістер алу құралы ретінде.
Философияның жай және дүниеге көзқарастан айырмашылығы неде?
- Теориялық дәлелі мен ғылыми сипатының жоғары дәрежесінде
- Күрделі терминдерде
- Шатастырып жіберуінде
- Тәжірибемен байланысты болуында
- Дара сипатында