Сөздік-анықтамалық

 

А

Аттрактор – ашық экономикалық құрылымы дамуының тұрақталған тәртіп.

Автогенез – сыртқы жағдайларға қарамастан, қозғалмалы-кодтық құрылымдар мен жалпыға ортақ ақпарат шығаратын факторлардың суперсубстанционалды шоғырланатын барлығының дамуын ұйымдастыру мен эволюциясы.

Ақпарат – материалды- оңды виртуалды шынйлық; барлық объективті және субъективті түрде тіршілік ететіндердің барлық пішімдері АҚПАРАТТЫҢ түрлі айқынды және даму түрі болып табылады; әлемнің бірдлігі-оның ақпараттануында; ақпараттың жалпыға ортақ тіршілік ету пішімі материя, (масса, зат, болмыс, табиғат), идея (сана, ойлау, рух), энергия, қозғалыс, кеңістік, және уақыт жатады; материя мен санаға қатысты ақпараттың озықтылығы — бірыңғай әлем бейнесін жүргізудің ақпараттық көзқарасының негізгі принципі. Ақпарат бір уақытты  материалды және оңды, энергия, зат пен ойлауды түрлі түрленген, қайшылықты n – метаформаларға айналдырып, мәңгі бастамасыз және шексіз кеңістікте дамиды. Жеке, тұрмыстық ғаламдық-планетарлы ойлау ішінде және тысқары түрде дамиды және өзгереді. Ақпарат – түрлі кодтау және декодтау, резонасты-соттық қатынастар, өзарасақтаудың, өзараөзгертілер мен әрекеттесулердің  объективтендіру және субъективтендірудің біртұтас суперсубстанционалды заңды үрдісі.

Ақпараттандыру – әлем бойынша ақпараттық-соттық қоғамдастықты құру және адам өмірінің сапасы мен деңгейін жоғарлатудың табиғи әлеуметтік – экономикалық және ғаламды- ғарыштық үрдіс. 

Ақпараттық тиімділік – материалдық, рухани, әлеуметтік және ғаламдық тиімділіктің негізі.

Ақпараттық постиндустрия –  біртұтас ақпараттық жұмысшы мен тұрмыстық өндірістің көліктен кейінгі құралдардың экономикалық даму түрі.

Ақпараттық себептілік – ұйымдасқан-өздігіненен ұйымдасатын экономикалық үрдістердегі кодталған-декодталған жүзеге асырылатын басатама;

Ақпараттық үйлесімділік —  құрылымдалған элементтердің ішкі жасырын қатынастарын және олардың бүтін және бөліктерінің қасиеттері  мен белгілерін  зерделеу,  берілген бүтіннің ішкі  және сыртқы ақпарат қатынастарын зерттеу; мұндай үйлесімділік ішкі өзіндік дамудың, оның ақпараттық құрамының  материалдық пішімін бейнелейді.

Ақпараттық экономика негіздері – экономикалық ақпаратты-категориялық зерттеудің негіздерін нақтылайтын және жалпылайтын  біртұтас ілім. Трансценденттік – белгілі бір бүтін затқа қатынасы шекарадан тыс;  берілген түсінік «имманенттік» түсінігіне қарама-қарсы болып келеді.

Б

Бифуркациялық ақпарат – бифуркациядан өткен жаңа құрамы мен құрылымымен ерекшеленетін ақпарат; кодталған және декодталған ақпаратты жинақтау бифуркацияның белігілі бір сатысына жеткен кезде ақпарат жаңа құрылым, құрам және жаңа түрге айналады. 

Г

Генерация – органикалық тұтастықтағы және қарама-қарсы түріндегі ақпараттық тауардың мақсатқа бағыттылығы мен құндылықтарын іске қосу үрдісі; бір жағынан,  ақпарттық тауардың түріне айналған, ақпарат мінсіз тауар  органикалық үйлесімділігі; генерация  келесі паралельді-бірлескен   экономикалық тізбек түріндегі экономикалық үрдісті қамтиды: шығындар – өндіріс-сату-тұтыну-нәтиже.

Д

Диссипативті құрылымдар – хаостың баламасы;  бифуркация нүктелері арасын ретке келтіру; бір құрылымнан екінші құрылымға ауысу; мысалы, ақпараттың (мысалы, электр қуаты) энергетикалық форма қозғалысының берілген энергетикалық ақпарат түрі (мысалы, жылулық) бөлшектерінің ретсіз қозғалысына ауысу; түрлі формаларға айналу және бөліну;

Декодтау – сансыз және түрлі идеалды айналымдардың материалдыққа айналудың мәңгі бастамасыз-шексіз ақпараттық үрдісі; мұндай үрдіс жалпыға ортақ ақпараттың жеткіліксіз өзіндік айналым потенциясы негізіне жатады. Субъективті ақпаратты заттандыру және  теріске шығару;

Диалектика ақпараттық – бірыңғай ақпараттық әлем бейнесін жүргізу тұрғысындағы әлемнің табиғат, қоғам, экономика және ойлау жалпы даму заңдылықтары туралы ғылым;  Берілген заңдарды қолдану мен  ішкі қайшылықты қайнар көзі жалпыға ортақ бастамасыз- шексіз ақпарат негізі болып табылады.

И

Инон – өздігінен дамитын құндылық; адамдар арасындағы жетекші зияткерлік меншік түрлері шарттарын қабылдау-басқару, қабылдау-қолдану жағдайларын  білдіреді; өмірге қажетті рухани-материалдық құндылықтарды жандандыруға бағытталған адамдар арасындағы кертартпалы-шығармашылық зияткерлі-эмоцияналды қызметі барысындағы ақпараттық қатынастарды көрсетеді; КШҚ қосымша пәні мен үрдісі, көрсеткіші; тұрмыстық үрдістерді көрсеттетін, пішім түзетін ұйымдық және өздігінен түзілетін экономикалық ақпарат.

Информатика  —  алфавитті-цифрлы ақпаратты автоматтандырылған өңдеуден өткізетін қоғамның қажетіліктеріне арналған білім, зерттеу саласы. Информология – ақпаратты нейрорецепторлық, өткізгіштік, телерадио және спутниктік байланыс жібере  отырып, рецепция технологиясы, маршруттау, телеқатынасын зерттейтін пән. 

Информономия —  ақпарат заңдары туралы ілім.

Информациология —  барлық ақпараттық құбылыстардың, Ғаламның микро және макродинамикалық үрдістерінің генерализацияланған ғылымы.  Ақпараттық тауар – өзіне ақпаратты-зияткерлік, кертартпалы-шығармашылық қызметті қабылдайтын тауар және екі қасиеті бар: құндылықты және мақсатқа бағыттылығы; жалпыға ортақ ақпараттық тауар үлесінің мынадай топтары бар: материалды-заттанған, заттық емес (рухани, идея, патенттер және т.б) тауарлар және олардың көшірмесі, электронды квазиақшалар, қызметтер, зияткерлік күш және басқа ақпараттық тауарлар.

 

І

Ішкі генерация – зияткерлік және ақпараттық-экономикалық күшке айналған түрлі пішімдер мен метаформалар арасындағы кооперативті әрекеттесу негізінде дамитын және өздігіенен өсетін көрсеткіштерді құру мен бірлесіп жүзеге асыру жолымен ақпараттық құндылықтарды қарқынды-инновациялық түрде дамыту. 

 

 

К

Кодтау –  сансыз және түрлі өзгерістерді материалдықтан оңдыға айналдыратын бастамасыз-шексіз мәңгі ақпараттық үрдіс; мұндай үрдіс негізінде, жалпыға ортақ ақпаратта сақталған өздігінен өзегеретін сарқылмайтын потенция жатыр; түрлі зияткерлік-логикалық пішімдер- категория, терминдер, ұсыныстар, қорытындылар, ағымды таурлар, постулаттар объективті әлемнің бейнесі болып табылады.

Квазиақшалар – экономикалық субсшығынның өзгертілген есепке алынатын – өлшемді, айырбастау-айырысатын- төлемді және электронды-жинақтау түрі.

М

Метагенерация – КШҚ шығындары – генерация әсерінің формасы;  біртұтас және түрлі экономикалық тізбек: шығындар – өндіріс – сату – тұтыну – әсер түрі құрылымындағы КШҚ метаақпаратына айналатын сансыз метапішімнің бір түрі;

Материалдық ақпарат – түрлі метапішім мен табиғи-заттанған экономикалық пішімге айналған ақпарат.

С

Суперсубстанция – жалпыға ортақ ақпарат барлық заттар мен құбылыстардың мәні мен бірінші негізі болып табылады.

Симметрия и асимметрия – полярлы, модель, образдылық және т.б. түріндегі түрлі шексіз, түртүзуші бастамасыз-шексіз қарама-қайшылық түрінде келген ақпараттық үрдіс; ортадан бүтін бөлшектерінің мөлшерлі және мөлшерсіз, сәйкес және сәйкес емес түрде орналасуы;  экономикалық ақпарат айқындамасының  толық (симметриялық) және толық емес (орны ауыстырылған сипатын көрсетеді.

Ұ

Ұйымның соттық әдісі – органикалық бірлестікте келесі жағдайларды өзіне енгізетін әдіс: шектеулі қор шығындарын үнемдеу және бір кеңістік көлеміне арналған генерациялық ақпараттың тиімді тығыздылығы, ақпараттың түрлі формаларының ақпараттық жағынан әрекеттесу үрдісінде қатынас бірлігінің сенімділігі және төзімділігі, ПАФОСИДЫҢ 6 негізігі принциптеріне сәйкес экономикалық ақпарат қатынастарының симметриялық жағынан көрінуі, түрлі тұрмыстық құрылымдардың универсалдылық  және бірыңғайлау, экономикалық дамудың қандай да бір қарқынын таңдау мүмкіндігі, ақпараттық әрекеттесудің түрлі экономикалық түрлерін қабылдау-жіберудің бір мезетте ең тиімді жолын табудың потенциалдық қабілеті, ақпаратты- тұрмыстық құрылымдарының кодты идеалды-материалдық құрылысы және экономикалық ақпараттың материалды-идеалдық түрін іріктеп тарату.

Ф

Флуктация – орта өлшем бірліктің кейбір кездейсоқ ауытқулары, өзгерістері мен тербелістері. 

Э

Экономикалық ақпарат пәні –жеке және көпшілік тұтынушы-сатып алушының сұранысын қанағаттандыратын өнімді генерациялау мақсатында, экономикада өзіне материалдық және оңдыны қамтитын және келешекте бүтінді және өндірісті кодтау және декодтауды қажет ететін интеграцияланған тұрмыстық объективті-субъективті бүтін.

Экономикалық субстрат —  ерекше экономикалық ақпаратты білдіреді және түрлі экономикалық құбылыстардың ортақ негізі болып табылады. 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *