Патша үкіметінің қоныс аударту саясаты

Сынып: 8 сынып

Сабақ тақырыбы:

Патша үкіметінің қоныс аударту саясаты.

Сабақ мақсаттары

Ø  Тарихи оқиғаға толық түсіндірме беру үшін негізгі ұғымдарды таңдап қолданады;

Ø  Ресей империясының қоныстандыру саясатының демографиялық ахуалға тигізген әсерін талдайды;

Ø  Отарлау саясатының дәстүрлі шаруашылыққа тигізген әсерін талдайды.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

— отарлау саясатының қазақтардың дәстүрлі шаруашылығына тигізген әсерін талдау

— Ресей империясының қоныстандыру саясатының себептері мен салдарын талдау

Жетістік критерийлері

ü  1861 ж. Ресейде басыбайлы құқықтың жойылуының Қазақстанға кемінде үш әсерін көрсетеді;

ü  Патша үкіметінің қоныстандыру саясатының кемінде үш мақсатын көрсетеді алады.

Тілдік мақсаттар

Қазақ жеріне қоныс аударған орыс шаруаларының  іс-әрекетімен  танысады (оқылым мен айтылым дағдылары)

Пәнге қатысты лексика мен терминология

Байырғы (автохтонды) – бұрыннан тұратын жергілікті халық

Жатақтар – қазақтардың көшпелі қоғамының кедейленіп қайыршыланған, отырықшы өмір салтын қабылдаған бөлігі

Ходоктар – жер көріп қайтушылар (құнарлы жер көріп, таңдау үшін жіберілген шаруалар)

Құндылықтарды дарыту

Барлық халыққа ортақ үй бола білген елді, жерді құрметтеуге үйрету;

Пәнаралық байланыстар

Берілген мәтіндерді қазақ тілі сабақтарында қолдануға ұсыну;

География пәнімен байланыс. Картадан қоныстанған жерлерді көрсету.

Дүние жүзі тарихы бойынша «Крепостное право» жойылуы туралы білімдерін пайдаланады.

АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақтамен жұмыс

Бастапқы білім

XIX ғ. 60-80 жж. көтерілістердің басты ерекшеліктері туралы біледі.

Тарихи концепт

Өзгеріс

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Тақырыпқа шолу

3-мин

Басыбайлы құқыққа талдау жүргізіледі.

2-мин

3-мин

8-мин

7-мин

3-мин

5-мин

4-мин

         3-мин

2-мин

Басыбайлы құқық дегенді қалай түсінесіз?

Оқушылар суретке қарай отыра, Дүние жүзі тарихы бойынша «Крепостное право» жойылуы туралы білімдерін пайдаланады.

Ø  Шаруалардың жеке топтары арасындағы айырмашылықтар жойылады;

Ø  Шаруалардың құқығына, қосымша табыс іздеуіне шек қойылады;

Ø  Шаруаларды бірте-бірте азаматтық құқығынан айырады;

Ø  Феодалдың шаруаны қуып жіберуге құқығы болады.

Жаңа сөздермен жұмыс

Ұлттық – национальный

Қоныс аудару – переселяться

Басыбайлы құқықтың жойылуы — Отмена крепостного права

Патша үкіметі — царское правительство

Қоныстандыру саясаты — политика переселения

Шоқындыру саясаты- политика крещения казахов

Мемлекеттік меншік — государственная  собственность

Жеңілдік –  льготы

Несие – кредит

Міндеткерлік — обязательство

Босату – освобождать

Әлеуметтік топ — социальная группа

Байырғы (автохтонды) – бұрыннан тұратын жергілікті халық;

Жатақтар – қазақтардың көшпелі қоғамының кедейленіп қайыршыланған, отырықшы өмір салтын қабылдаған бөлігі;

Ходоктар – жер көріп қайтушылар (құнарлы жер көріп, таңдау үшін жіберілген шаруалар).

1-тапсырма. Кілемшені толтырыңыз. (Оқушылар берілген тапсырманы топ бойынша орындайды.)

2-тапсырма. Оқиғаны баяндаңыз.

Оқушылар төменде көрсетілгендей баяндайды.

1. 1861 жылғы басыбайлы құқықтың жойылуы;
2. Ресейдегі шаруалар толқуы;
3. Ходоктардың Қазақ жеріне сапары;
4. Орыс шаруаларының қазақ жеріне жаппай қоныстануы.

4-тапсырма. Бейнеролик «Қоныстандыру саясаты»

(Бейнбаянды мұқият тыңдап өз пікіріңізді білдіріңіз)

5-тапсырма. Кестені толтырыңыз. (Қоныстандыру саясатының Қазақтардың өміріне оң және теріс ықпалын анықтайды)

6-тапсырма

Қоныстандыру саясатының салдары

Қазақ халқына                            Орыс шаруаларына

v   

v   

Кері байланыс

Бағалау.

Үйге тапсырма:Тақырыпты оқу.

     Презентация

         1-2 слайд

Тақырыптық суреттер

5-6- слайд

Қабылдинов З.Е., Қайыпбаева А.Т.

8сынып. Қазақстан тарихы.

Атамұра, 2012 ж.

Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінгі дейін). Бес томдық. ІІІ т. – Алматы: «Атамұра», 2010 ж.

https://www.youtube.com/watch?v=A7XPFtljF94

 Шонанұлы Т. Жер тағдыры – ел тағдыры. (Көмекші оқу құралы). – 2 басылуы. – Алматы: «Санат», 1995

Нуров Канат Ильич.

Правовая и экономическая модернизация традиционной структуры Казахстана (XІX-XXвв.) [Текст].- Алматы.Гылым, 1995 г.

http://www.nlrk.kz/data11/result/ebook_391/index.html