Өз-өзімнен отырғанда торығып,
өлең жазам –
тұла бойы толы үміт,
қамықпа, дос, қас қағымда мен деген,
жарым көңіл жүргендерге дем берем:
Көзінде үрей,
көп алаңы бар ғашық,
күлім қағып,
көкірегін таңға ашып,
әрбір сөзі
жаны мұңға шарпылған
жақсылардың тамырын да дәл басып;
жазықсыздан жапа шеккен жігітке ел
ұшып тұрып
ұсынардай күліп төр,
арнасында тасып ағып армандар,
қайта жанып үміттер;
көптен бері
жаңбыр тілеп,
жыр тілеп
жатқан өзен
жамыраса күркіреп,
жарасынан жаңа айыққан қыран да,
жеті басты жылан да –
алады енді бір түлеп!
Өмір шіркін, еткен кезде мені ығыр,
өлең жазам қуанышқа толы бір,
оқымай-ақ қойсын оны пенделер
пиғылы тар, қолы – кір.
Онда мен
былайша бір толғар ем:
Ұлыларға –
уысында тасты үккен,
ырылдатып,
ит қоспаңдар қастықпен,
жұлмасын де анаң шашын ашынып,
құрғасын де
жанардағы жас біткен;
күліп тұрып, бір демде қабақ түйіп,
қарындасқа зілденбе;
аяғынан ала көрме ақынды,
алқам-салқам,
ашық-шашық жүргенде;
балалығын тірі ұрлап,
бауыр етің боздамасын шырылдап,
төбемізден жүрсін мәңгі айналып.
Бей-біт-шілік! – аталатын бір ырғақ.
Күйінгенде, көңіл қалып көп елден,
беретінін біле тұра өлең дем,
басымдағы қапа-мұңды
басқаның
«бақытымен» салыстырып көрем мен:
Ғашық болған Қобыланды,
Құртқадай,
тасып-тола береді екен жұрт қалай?
Қалай ғана бақыттымын дейді екен,
таза бұлақ
тұнығынан ұрттамай!
Көрмегенсіп
кешегі бір ұрлығын,
қалай құрмет тұтады екен бір-бірін;
таласып-ақ ғұмыры өткен шіркіндер,
қалай ауыз жаласып-ақ жүр бүгін?
Тірлігіне түк өкпесі жоқтай бір,
тымырайып,
тұрып алған топты-ай бұл!
Өзі – қасқа,
сөзі басқа шалынды
шыға бере, жеті атадан боқтайды ұл.
Жатып атқан,
жабы ұнатқан шаппай бер,
жазығы жоқ, –
жазасын да таппайды ел. –
Тазасынан бұйыртпасаң, Жасаған,
осылардың азасынан сақтай гөр!
Көгершінім қалқып ұшпай көгімде,
үнсіз жүрер күнім аз ба менің де,
сөздің құнын сездім бүгін біржола,
білген құлға өлең деген, тегінде:
Әлі күнге айтылмаған бір әнің,
тоңмойынды
қиып түсер құралың,
тілің тістеп,
тұрып қалған сәттерің,
бір-ақ рет пайдаланар ұраның;
ақ қайыңның
ағып бітпес шырыны;
аулақтағы ағын судың гүрілі,
екеуара жасырынып жат көзден
жаңа ғашық болғандардың дірілі,
көкейінде тұншықтырған түнгі үнің.
өзгелерге өнеге еткен үлгілің,
көптен бері тарқамаған ашуың;
бар күнәсін арқалаған тірлігің.
Ойлы досым, ойдағыңды жаздым ба,
сен білмейтін ақиқат та аз мұнда,
Бәрін тізіп шықпады деп түп-түгел,
айналайын, ақыныңды жазғырма.
Кімге ғана арналғанын бұл өлең,
тағы-тағы оқи түссең, білер ең,
көзін ашып қарасын деп ел бірден,
бағыт сілтеп
бағдар беріп көрдім мен, –
арайланып тұру үшін көкірек,
қалай қанып ішу керек мөлдірден,
терезеңді баспасын деп мұз қалың,
тірлік сілкіп тастасын деп ызғарын,
бір нақұрыс көктеуі үшін тағы да
жәбір-жапа шекпеуі үшін жүз дарын,
бәрімізді баса-көктеп бір зұлым
Кетпеу жолын жасады ептеп бұл жырым,
шеттеріңнен қызықтырып көрмек ем,
үзіп тұрып –
енжарлықтың шынжырын.
Менің жырым –
ұнат мейлің, ұнатпа, –
жолдама да бола алмайды жұмаққа,
күнәліні төсегінде жатқызбай,
күмбір қағып тұрады үні құлақта:
қапаланып күні-түн
үзілердей болған шақта үмітің.
тығырықтан құтылатын жол таппай
қараңғыны қармағанда қорқақтай,
айтар – әділ бір үкім;
болам деген арлы ұлға
біраз ақыл бар мұнда.
Өңезді ойды – өлген жылан секілді, –
көңіліңнің түкпірінде қалдырма.
Сәкен Иманасов