АҚТАН Керейұлы

АҚТАН Керейұлы (1850, казіргі Ақтөбе обл. Байғанин ауд. — 1912, сондаШибұлақ мекені) — ақынАтасы Абдолла ел аузында аңыз болып қалған айтулы атбегі. А. Абыл, Махамбет, Шернияз, Нұрым, Марабай дәстүрімен өлеңді қолма-қол шығарғанОл ОрынборЖайықОйылҚиылЖемСағызМаңғыстау алқабындағы елдерді аралапақынжыраулармен кездесіпжиын-тойларда той бастапжыр толғайдыНұрымҚашағанҚоспақЖаскілеңҚұлманбетНұрпейіс сияқты ақынжыраулармен бір жүріпөнер таратадыШығармалары — өмір мәні туралы филос., ақыл-нақылдық терме, толғаулар (“Аяғына қан түссе”, “Біріншіден не жаман”, т.б.), тұрмыс-салт тақырыбындағы жырлар (“Той бастар”, “Бата”). А. адамгершілік пен адалдықты (“Біразырақ сөйлейін”, “Замана жайында”,“Тыңдасаңыз сөзімді”, “Қайыспас бұлан нар едім”) өз шығармаларына арқау етіп, ел мүддесі үшін күрескен батырларды (“Ерлік жыры”) жырлаған. “Қырымның қырық батыры” аталатын ерлік дастандардың бірқатары Атырау, Қарақалпақ аймағына А. арқылы тарағанҚашағанНұрпейіс сынды ақындар бұл жырларды А-нан үйренген. А. жырлары ойнақыойлы да отты бейнелі сөздерге бай. Қазақстан, Орта Азия өңірлеріндегі жыршытермешілер ақын жырларын “Ақтан сазы” дейтін өзіндік әуенмен орындайдыОның өлеңтолғаулары “Ертедегі әдебиет нұсқалары” (1967), Ақберен”(1972), “Өсиетнама” (1982), “Бес ғасыр жырлайды” (1985 — 1989), “Жыр-Дария” (1995), “АбылНұрымАқтаным” (1997) жинақтарында жарық көрген. 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *