ЖҮРЕГІМ ӘН САЛАДЫ
ӘНІҢДІ МЕ, БІЛМЕЙМІН, ӨЗІҢДІ МЕ…
Елжіретіп жанымды дірілдеген
сенің әнің сақталды жүрегімде.
Алыстасың, амал не, бүгін менен –
сағынсам да, қайтейін, жүремін де…
Ән аңсамай жүретін, пәлі, мен бе –
естіп жүрмін талайын сен кеткелі:
әншіден бе болмаса әнінен бе –
жүрегімді бірі де тербетпеді.
Сабырлылық күшті ғой деп жүр едім,
жеңеді екен сағыныш төзімді де.
Аңсағандай, әйтеуір, жан-жүрегім
әніңде ме, білмеймін, өзіңді ме…
1965
ТАҒЗЫМ
Домалақ ана туралы ән
Ұлына нұр дарытқан,
қызына жыр дарытқан
ұлы Ананың шуақты шапағаты.
Талпындырған кеңдікке,
талпындырған елдікке
анамыздың киелі махаббаты.
Қайырмасы:
Ана — ғұмыр, Ана — Күн.
Дана қызы Даланың –
ұрпағына адамдықтың нәрін құйған киелім, | 2 рет
аруағыңа тәу етіп, бас иемін! |
Тамшысындай қаныңның,
діріліндей жаныңның
дидарыңның ізі бар келбетімде.
Дәстүріңді ғұмырлы,
қылығыңды, жырыңды
жалғастырып келемін Жер бетінде.
Қайырмасы.
Шаттанғаным, күлгенім –
өзің жебеп жүргенің,
куәсіндей жүрегімнен туған ән.
Сөндірмеймін шамыңды,
шырқатамын әніңді,
тамырымды қаның барда тулаған.
Қайырмасы.
1990
НАУРЫЗ ӘНІ
Көктемім — көркем арманым,
махаббат, мөлдір таңдарым.
Наурызым жақса шамдарын,
жайдары, жарқын жан-жағым.
Қайырмасы:
Наурыз, наурыз — жаңа жылым,
наурыз, наурыз — лала гүлім,
жанымды тербеп барады үнің!
Наурыз, наурыз — жаңа жылым,
наурыз, наурыз — лала гүлім,
жайнаған жастығым, балалығым!
Көк жасыл көйлек қырларда,
көктемгі үміт — сырғаңда.
Алғашқы махаббатымдай
нәзіксің нұрдан, жырдан да!
Қайырмасы.
Мейірім төгіп далама,
Жылу бер жанға, санама!
Наурыз — бағым, ырысым,
жерімді менің арала!
Қайырмасы.
ҰЛЫТАУЫМ
Қойылған ескерткіштей нұр күніме,
ұқсайтын туған жердің кіндігіне
киелі бір өлке бар қазағымда,
ту тіккен тірлігіме, бірлігіме.
Қайырмасы:
Тілімнің бесігі,
жырымның бесігі,
көңілдей кеңдігімен,
ерлігі, елдігі
жанымда өшпейтін, еңселі
Ұлытауым!
Ұлытау ұлылықтың байрағындай,
даламның алтын жалы, айдарындай.
Қастерлі, қасиетті тағдырымның
қалдырған тарихтарға айғағындай.
Қайырмасы.
Ұлытау — күн дидарлы сырлы аймағым,
сен жайлы шырқап салар тынбайды әнім.
Ата салт, ана дәстүр — қасиетіңнен
нәр алған суалмайтын жыр қайнарым.
Қайырмасы.
ҚЫЗДАР-АЙ
Ажары көктемдегі ашық таңдай,
жарқырап жанарыңды жасытқандай.
Еркелеп, мың бұралып назданғанда,
қай жігіт тұра алады ғашық болмай?!
Қайырмасы:
Әй, қыздар-ай,
гүлдейсіңдер,
жүрмейсіңдер
ғашық етпей!
Сендерсіз өмір бізге
ұқсайтын қоңыр күзге
қасіреттей.
Әй, қыздар-ай,
сендерсіз жүреміз
біз қалай?!
Дүниеде қыз жүрмесе сылаң қағып,
өмірің кетер еді-ау тұманданып.
Жігітке ғашық болмай жүру — күнә,
қу қыздар, асқақтайды мұны аңғарып!
Қайырмасы.
1991
АСПАН ӘНІ
Биікте жылылық та, нұр да басым,
табардай мәңгілікпен жыр жарасым.
Өртеген өн бойыңды отты дерттің
табарсың тек биіктен бір дауасын.
Бәріне көрінгеннің сен елтіме,
жіберме жігеріңді жел еркіне:
өртеніп кеткен көбі мықтылардың
шыдамай жан дертіне, жер өртіне.
Биікте — басқа мұрат, басқа жалын,
өресіз әуендердің таста бәрін.
Қатыгез тіршілікке сәуле сеуіп,
шырқа сен жүрегіңмен аспан әнін!
1984
ҚЫЗ СӨЗІ
Сенің от құшағыңда
дүниені ұмытып, талықсыдым.
Жүрегімді өртеді жан ыстығың.
Мынау байтақ далада тек екеуіміз
жүргендейміз айналып ғарышты мың.
Көзімді ашсам, шырын сәт көзден ұшып
кететіндей жанарды тарс жұмдым.
Сен жанымда жүрдің де,
жанарымды толтырдың жылылыққа
(жан жылуын балар ем ұлылыққа).
Тәттілігін сезіндім бұл өмірдің,
әр күніне тоймадым құнығып та.
Қайырымды да боп кеттім. Қатыгез жан
дірілдеген жүрекпен сыр ұғып па?!
Бірақ өзің айныдың.
Ұмыттың да жастықтың жұмақ күнін,
сен мысқылдап, мен-дағы жылап тұрдым.
Өмір деген бұрқанған дарияға
бұрымымнан ұстап ап лақтырдың.
Сонда ғана есейіп, бұл жалғанда
бәрі алдамшы екенін бір-ақ білдім.
1970
САҒЫНЫШ
Қиялым сен жақтарда,
Жүрегім алып-ұшып.
Отырам ел жатқанда
сені аңсап, жанып-ысып.
Қайырмасы:
Үмітпен келер деген
жолыңа қарайладым.
Тек маған сенер деп ем,
қайдасың, арай бағым?
Өткіздім тағы қысты…
көктем жоқ бұл көңілде.
Мендегі сағынышты
сезінбей жүргенің бе?
Қайырмасы.
1972
ҚЫЗ МАХАББАТЫ
Білмеймін:
жанарыңнан сыр ұқтым ба,
әлде өзімді сол сәтте ұмыттым ба –
өзің болдың, әйтеуір, бұл күнгі әнім,
көтеріп ап кетіп ең — бұлқынбадым –
әлде аймалауыңа құнықтым ба?!
Білмеймін:
құшағыңда дір еттім бе,
алып ұшып бара ма-ау жүрек мүлде…
Ойлағым да келмеді ештеңені,
күндіз бе әлде, білмеймін, кеште ме еді –
тек ұққаным — жан бірге, тілек бірге.
Білмеймін:
пәк сезімге мұқтаждау кезім бе еді,
сеніміңді көп болған сезінгелі,
сезінгелі, сені ойлап көз ілгелі…
Іңкәрлықтан, аяулым, тына көрме,
бақыт деген сәттерден тұра ма әлде,
онда өтіп кетпегей тез ілгері.
Сол сәтте
бұлтты аспаннан жарқ етіп қарады ақ Күн,
шуағына бойымды аралаттым.
Сезімімнің қақпасын дара қақтың.
Елжіресіп, ұғысып, сеніп бірге,
ағыл-тегіл сезіммен ерттің де,
өзің маған өзім боп бара жаттың…
1985
СЕНІ ІЗДЕДІМ
Жанымда сен жүргенде
дүниеден табылғандай ең керегім,
шаттықтың толқынында тербелемін.
Адамдар армандайтын бақыт деген
сен бе дедім.
Қайырмасы:
Өзіңменен
жүрегім егіз менің,
төзім жеген
түндерде көз ілмедім,
жаңартау — сезімдерім,
теңіз — демім,
жанымнан сені іздедім,
жаным-ау, сені іздедім!
Жәннаттай көрінгенмен,
жайлауда сән болмайды ел қонбаса,
жардың да қызығы жоқ тең болмаса.
Өмірден бар сұлулық көшетіндей
жанымда сен болмасаң.
Қайырмасы.
1976
ҚЫЗҒАНЫШ
Мен қайтсем екен?
Мынау денем өртеніп, барады ысып.
Кетсем бе әлде сандалып арақ ішіп?..
Менен гөрі бақытты-ау әркімдердің
итаяғын жалаған қара күшік.
Сенсіз өмір өмір ме? Құрысын бәрі!
Өлген артық мұнан да дала құшып.
Әлде сенің ызаңнан
қыз біткеннің барлығын қорласам ба?
Шашсам ба екен өмірді оңға-солға?
Бақ құсымды басқадан іздесем бе,
бағыма сен бұлбұл боп қонбасаң да?
Біреулерге бір күндік бақыт болып,
біреулерге қайғы боп орнасам ба?
Мынау қырсық дүние басар ма екен
қисық кеткен аяғын оңға сонда?..
Быт-шыт болды-ау
сонау менің ләззатты ай, күндерім.
Қайтсем енді басылар қайғым менің?
Астан-кестен етейін дауыл күндей
бұл тірліктің топас бір жай дүрмегін.
Болмаса, бір таңданар іс қылайын,
сонда анау жігіттен айныр ма едің?
Сонда маған о баста әліп-өшкен
оралар ма көңілің?
Әй, білмедім…
1971
ТҮСІМЕ КІРДІҢ ТАҒЫ ДА…
Түсіме кірдің тағы да,
қарағым!
Бермеді маза жаныма
азабың.
Күдерімді үзіп өмірден,
кетсең де жырақ өңімнен,
кетпедің бірақ көңілден.
Ұмытсам деп-ақ бұл жайды
тіледім,
басқаға мойын бұрмайды
жүрегім.
Шашқандай сәуле бағыма,
нәр беріп мұңды жаныма,
түсіме кірдің тағы да.
1989
МЕН САҒАН ҒАШЫҚ ЕМЕС ЕМ…
Сен үшін сонау алыстардағы елес ем,
осынша мені арман қып келдің неге сен.
«Сыртыңнан сүйіп жүретінімді сезуші едің ғой»
демесең,
мен саған ғашық емес ем.
Бас иген көп-көп бозбалаларға паңдана
асқақтау басып, бақытты болдым. «Сонда да
жан-жүрегіңді толтырар бір жан жетпей жүрді ғой»
демесең,
мен саған ғашық емес ем.
Бір дауыл сәттің соғарын сезіп жүргенмен,
сен екеніңді білген бе ем…
Әйтеуір, жаным, «бұл күнде менсіз жүре алмайсың ғой»
демесең,
мен саған ғашық емес ем.
1971
КӨКТЕМ-СЕЗІМ
Сағыныш көктемінің
жаныңнан өткені — мұң.
Сезімдер мұздақтанып,
жүрегің сыздап, талып…
Әйтеуір, баяғыдай |2 рет
жаныңда жоқ керім үн. |
Жұлдыздар нұрдай жанып,
кететін Күнге айналып.
Ал бүгін жарқылдамай,
қарайды салқын қалай?
Біздің де жанымыздың |2 рет
жылуы мұздай неғып? |
Бір кездер өліп-өшкен
сезімді көңіл өскен
еске алсаң, салқын ғана,
сенбейсің жарқылға да.
Сезімдер — ғұмыр мәні, |2 рет
көктемдей құбылмалы. |
ТУҒАН КҮН
Туған күніңмен,
туған күніңмен!
Мейірлі үніңмен,
зейінді түріңмен,
жастықтың құрдасындай,
шаттықтың сырласындай,
жарқылдап арамызда
жүре бер жылда осылай!
Кездерін асқақтаған, абайлаған,
көргендей көңіл деген шарайнадан,
шыр етіп бұл өмірге келген күні
ойланып өткеніне қарайды адам:
нені ектің, не қалдырдың кілем — жерге,
қиянат жасадың ба біреулерге,
болмаса жылағанды жұбаттың ба,
жақтың ба жігер отын жүдеулерге?
1989
ЖОҒАЛҒАН МАХАББАТ
Арманым сен едің,
ардағым сен едің.
Өзіңсіз өмірім
күнгейсіз деп едім.
Көрмесем жабығып,
сарғайып, сағынып,
өзіңмен бір еді
бал арман, ақ үміт.
Қайырмасы:
Күндер-ай сағынған,
жалындаған,
қызғанған, еркіме
бағынбаған.
Жоқ бүгін махаббат
арманым да.
Шынымен жоғалтып
алғаным ба?
Не дейін көңілге,
түсім бе, өңім бе?
Кінәлі кім бұған,
өзім бе, өмір бе?
Жайнайын тағы да,
нұр құйып таңыма.
Киелі сезімім,
оралшы жаныма!
Қайырмасы.
1991
СҮЙДІМ СЕНІ
Ұнатып ем,
гүл атып ем
орнағандай жаныма Күн.
Күйіп-жанған
сүю де — арман.
Сол кез әлі сағынарым,
жабығамын.
Жанып денем,
жаным деген
күндер есте, түн арбайды.
Сүйген жүрек
сені тілеп,
әлі ешкімге жұбанбайды,
жұбанбайды.
1991
БАҚЫТ ТУРАЛЫ ӘН
Жанарлармен тіл қатып,
жүректерді жырлатып,
сезім деген айдынға
мың бұлқынып, мың батып –
кездесу де бір бақыт!
Тамған жасты нұр-жақұт
еріндермен құрғатып,
ләззат пен аңсауға
ой-санаңды ұрлатып –
қоштасу да бір бақыт!
Елікпей еш жырға түк,
кірпік ілмей түн қатып,
іңкәрліктен үздігіп,
аңсаған да бір бақыт!
Қонса еді тек бұл бақыт!…
1972
МЫҚТЫ БОЛСА ҰЛДАРЫ…
Қызғалдақтай қырдағы,
қыз Құртқадай жырдағы
қыздар сұлу көрінер,
құтты болса құндағы,
алтын құндақ елінің
мықты болса ұлдары,
ұлдары асқар тұлғалы.
Қыздың көңілі жүдесе,
ақ босаға сынғаны,
босағадан басталар
ата-жұрттың шыңдары,
аласарса шыңдары,
аруақтардың ұрғаны!
Гүл семсе, жер қуарып дала сырдай,
елге сын-қыздар жүрсе бағы ашылмай.
Жігіттің несі жігіт
қыз баланың
қорғаны бола алмаса ағасындай?!
Қазақтың дарқан болса кең даласы,
бабасы — ер, сыйлы болған елге анасы.
Көз тартар хор қызындай арулары,
халқының есті болса ер баласы.
1991
ҚАРАКӨЗ АЙЫМ
Армандай ақ сезімнен жаралдың ба,
аққудай айдындағы тарандың да,
боранды Жаңатасты жадыратып,
жарқ еттің Шолпанымдай таң алдында!
Қайырмасы:
Қаракөз — арман ақ Айым,
сүйсініп саған қарайын,
мақтан ғып жүрсін өзіңді
алыс пен жақын ағайын,
ұлы бар барлық қазаққа
үлгі болғайсың, жан Айым,
Қаракөзжан айналайын!
Әрдайым ұяласын жаныңа ақ күн,
жұртыңды мінезіңмен жадыратқын.
Бағы бол, шаттығы бол, Қаракөзім,
осынау қасиетті шаңырақтың!
Қайырмасы:
Қаракөз — арман ақ Айым,
сүйсініп саған қарайын,
мақтан ғып жүрсін өзіңді
алыс пен жақын ағайын,
ұлы бар барлық қазаққа
үлгі болғайсың, жан Айым,
Қаракөзжан айналайын!
ЖАН КӨКТЕМІ
Бал сезім баурап алды бүгін мені,
нұр шашып Күн де маған күлімдеді.
Дүние таңғажайып әнге айналып,
тұрғандай жүрегім де жүгіргелі.
Қайырмасы: Келді ме жан көктемі –
құлпырды тау бөктері,
тербетті ән боп мені!
Жан көктемі,
нұрлы асқарға,
жұлдызды аспанға
самғат мені!
Әнімді ұғын сен де, кел, ардағым,
жанымның жалын күшін жеңе алмадым,
көрмеген көгілдір бір алыстарға
жетелеп бара жатыр мені арманым!
Қайырмасы.
1992
ДОС КӨҢІЛІ
Түк емес шарбы бұлттай даңқым, жебем,
сен менің болат бауыр алтын кемем.
Дүниеде түсінетін өзің ғана
мені бар жақсы-жаман қалпымменен.
Қайырмасы: Тағдырымдай,
бал ғұмырдай
қимасым, жанашырым,
жазатын жан жарасын
сен ғанасың –
байлығым, бар асылым.
Күлгенім өзгелермен кұлкі де емес,
көп жұрттың көңілінде күңкіл, егес.
Досың көп болсын дейді,
сендей достың
адамда көп болуы мүмкін емес.
Қайырмасы.
1992