КҮЙЛЕР
Қателессең тартып отырған күйіңнен,
Керілдесіп қалады екен Адайлар.
Шақыртып алып ару қыздарын сонан соң
Бармағында от ойнар,
Күй сұрайды екен атойлар.
Тарттырады екен сен тартқан күйді
қайтадан,
(Саусақ дегенің айтады ән)
Жігітім, енді шыдамың жетсе төзіп бақ,
Өлгенің жақсы, қайта одан.
«Қонақ баланы ұялтпа» дейді құдағи,
Ал анау қыздың жанарындағы от қандай!
Жүректен емес мына күй
Саусақтан шығып жатқандай.
Сиқыры қыруар ырғақтар байлап көзіңді.
Алдыңа келіп дөңгеленеді Жер деген.
Көк терге түсіп айта да алмайтын сөзіңді
Айтады ол он бір пернемен.
Осынау шақта құлақ та сонда, ой сонда,
Құмарсың мынау жайсаңға.
Тулайды теңіз кеудеңнен сенің күмбірлеп
саздар кешкенде,
«Адайдан», «Баламайсанға».
Атпаған таңнан шашырап алуан нұр көзге,
Қаз қанат әуен жатады тарап үйлерге.
Жетеді кезек бір кезде
«Аврораның» даусымен жеткен күйлерге.
Өзгеріп перне сонан соң сәтте-ақ қас қағар
Шұлғиды басын басқалар.
Атырау жақтан кемелер келе жатады
Ақбурыл толқын жонынан тіліп таспалар.
Балға мен төстің басында болған күнімен,
Жүмысшы қауым құйылып қалған қорғасын.
Жердегі барлық сыбызғы бақтың сұңқылдап
бұлбұл үнімен
Жырлайды сағақ мұнаралардың өр басын.
Көшеді саздар керуен де керуен дүрмекпен,
Күй жоқ па дейсің таусылар.
Мына бір күйде жүр көктем,
Ал мынау күйде Ералиевтің даусы бар.
Кім көрген бұрын табиғат тартқан бүл сыйды.
Арман да мұндай болады екен-ау ақ заңғар!
Мына бір күйден сыңсиды
Жүрегі меруерт вокзалдар.
Алдыңнан сенің қалалар өтіп жатады
Тізіліп ағып қаз-қатар.
Құрманғазы мен жез бармақ Дина отаны
Көре білмеген көзге тар.
Осында жатыр жамырауық өзен-қазынаң,
Көтеріп көштің ауырын.
Көкірегіңнің самала жарық сазынан
Жаңылып кетпе, бауырым!
Ақ Жайық!
Сен еркем едің,
Кеттім бе ерте келіп.
Мен көркем едім,
Сезімімді тауыстың шерте беріп…
Жақындығын жаныңның аса маған,
Қайдан білсін жағаңда жасамаған.
Бұрымдарын тарқатқан ақ қайыңнан,
Жайық, Жайық, айнасы босамаған!
Сен сүйікті едің,
Қазанат арманыңмен.
Мен биіктедім,
Қаз қанат орманыңмен.
Сен теңіз едің,
Көктен тамған көгілдір ертінді едің.
Мен егіз едім,
Махамбет сертіңдемін.
Мөлдірейді көк сынық қол де сен деп.
Қарағайын тартады жел де сен деп.
Келіп ем мен де сен деп,
«Аяулым енді есен бол…»
Дөңбекшиді өрт болып жүзің маған,
Жүрегімде жүр әлі сызылған ән.
Көкірегімнің қақ төрін жарып аққан,
Жайық,
Жайық қаймағы бұзылмаған.
ТІЛЕКТЕСТІК
Сейілхан Құсайыновқа
Бірімізге біріміз арнап барып,
Кезігеміз арманнан арна ақтарып.
Амал қанша, тағы да айрыламыз,
Тарнау жолдар тартқанда тармақталып.
Сол баяғы бір тынбай желбіреуден,
Кетеміз-ау қия алмай мөлдіреумен.
Қуаныш бар жолдарда қасірет те бар,
Қорқады ғой селеулер селдіреуден.
Шарасыздан шатырлап отты көсеп,
Қанша ормандар сұйылып кетті кеше.
Дірілдейді жүрегім әліге дейін,
Жұлдыз зулап төбеңнен өтті десе…
Жазатайым сырлассам біреуменен,
Тау тұрғандай алдымда тіреу көрем.
Мен қайтейін балапан ғасырларым,
Өтсе түгел амандық тілеуменен.
Шығарып сап тұрғанда тамам бір шың,
Айтпай кетсем тағы да маған бүл сын.
Хаттарының қанаты талып жеткен
Алыстағы азамат аман жүрсін.
Талайлардың өмірге күле кірген,
Тағдырын да білемін тірі егілген.
Тоймай қарап келем мен дидарларға,
Көп шайлыққан осынау жүрегіммен.
АҚ ЕРКЕ АҚ ЖАЙЫҚ
Арманым саған ауған
Самал соқса жағалаудан,
Жүректе тербетілген
Ақ Жайығым,
Ақ еркем,
Аңсаған ән өлкем.
Жаным-ау дара туған,
Ағыстардан жаратылған.
Жайықтың жағалай тал
Жағасынан
Қымбаттым,
Сен маған тіл қаттың.
Өзіңсің, жаным,
Жаңғыртқан әнім,
Каспийдің толқын тауларын.
Сенбісің көгілдір
Махаббатым,
Алқызыл алаулы таңдарым.
Айдының шалқыған бір,
Дидарыңда толқыған нұр.
Мен сені көрдім, еркем,
Ерке теңіз, Аспанға
Маржандар шашқанда.
Айрылмас достығыңның,
Айғағы ма қос бұрымың.
Жанымды нұрландырып,
Сенің шолпан жанарың,
Алаулап барамын.
Бір сәуле күлімдеген,
Жанарыңнан дірілдеген.
Мен сені балықшының
Арманынан,
Жан сәулем,
Іздеймін аңсаумен.
Арманым саған ауған
Самал соқса жағалаудан.
Жүректе тербетілген,
Ақ Жайығым,
Ақ еркем,
Аңсаған өн өлкем.
МАРФУҒА
Сен қарайсың мен бе деп,
Жаралғанды айтуға.
Мен қараймын сен бе деп,
Желбіреген бар тауға.
Ей, сырлы саз, сырлы саз,
Мөлдіреген Марфуға!
Сендей қызға сыйлық аз,—
Өмір керек тартуға!
Жақұт па едің япырмау,
Жанарымды жасқаған.
Бір бұлқынып Атырау
Жағаға әкеп тастаған…
Күймен тербеп байыттың
Нөсерлетіп сыр маған.
Сол бір кеште Жайықтың
Жағалауы жырлаған.
Мен отырдым саз-әннің
Мұхитынан ән тыңдап.
Сен отырдың сазанның
Бауырындай жарқылдап.
Боялды аспан сан түске,
Кеш қойынын мекендеп.
Мен шошындым тал түсте
Сөніп кеттім бе екен деп…
РЕВОЛЮЦИЯ ЖАЛҒАСА БЕРЕДІ
Революция!
Қашан да маған қасіретті шақтан, тар шақтан
Қол создың ару армандар болып қарсы аққан.
Омырауымнан аппақ самалдар сапырып,
Кеудемнен менің жұмсарып кеткен барша ақпан.
Сен десе маған жаңғырық жетіп бір өктем,
Жарқылдап көкке шаншылып та ұштым түнектен.
Мен сені сүйіп келемін маздап, аяулым,
Аналық алып құрсақтан,
Құндақтап шыққан жүрекпен.
Ақ қайыңдардың бүртіктерінде барсың сен,
Ақ арулардың кірпіктерінде барсың сен.
Барсың сен барлық отында күзгі орманның,
Пәктікке келсе, қаңтардағы аппақ қарсың сен.
Ақ жұпар аңқып бұрқырап өзен тараған,
Барсың сен жаздың жаңбырында аппақ бораған.
Жетеді сен боп дүңкілдеп маған қаққанда —
Самала мынау таулардан Сарқырамалар — барабан.
Қойныңнан сенің оянып ғарыш қуатты,
Алдымнан менің астаубас жондар бу атты.
Сүйем мен сені коммунистердің қаһарман
сеңгір тұлғасы
Мұзбалақ ұшқан басынан
Даланың дарқан қарағайлары сияқты!
«Бұл бақты бізге құдай да, хан да бермеген».
Ғасырым менің —
тұлпарлар аққан кермеден.
Ұрпағым менің келеді бүгін осынау туға сап болып,»
Омырауын аспан зерлеген!
Нұры бар онда раушан жарық қандардың,
Рауандап атқан таңдардың.
Бәрі де палуан өмірде
Осынау туды құшақтап жығылғандардың.
Мен ұшам бүгін армандарыма алды аспан,
Лениндік ғасыр қанатыменен талмастан.
Сапары — сынды Маңғыстау атқылауының
Заманаларға революция жалғасқан!
Құмарта тыңдар жетеді таңсық саз маған,
Көктеме жаққа қайтқанда салып қаздар ән.
Жалыны-сынды Қаратау фосфоритінің
Көзімде менің революция маздаған!..
Шағала қанат шатырлап дүние даусымнан,
Сен жайлы мәңгі бұрқылдауымнан таусылман.
… Магниттаудың домналарындай лапылдап
Жиһанды менің революциям қусырған!